Summary
Samenvatting Cariologie Theorie Jaar 3
- Course
- Institution
Dit document bevat - Samenvatting van alle colleges - Oude tentamenvragen - Open oefenvragen
[Show more]
1 review
By: Fa123 • 2 year ago
Seller
Follow
mondzorgamsterdam
Reviews received
Content preview
Cariologie Theorie Jaar3.1A: Pijnklachten t.g.v. carië
Soorten pijn t.g.v. cariës
- Acute pijn = bijv. Doorbreken M
- Subcutane pijn = onderhuid
- Chronische pijn = langer dan 3-6mn
- Nociceptieve pijn = schade aan lichaamsweefse
- Viscerale pijn = schade aan interne organen
- Vasculaire pijn = onvoldoende zuursto
- Oncologische pijn = kwaadaardige aandoening, bijv. kanke
Prostaglandinen (hormoonachtige stof) prikkelen de zenuwuiteinden en sturen prikkels via de zenuwbaan
door naar de hersenen, waardoor pijn voelbaar wordt. Aspirine, paracetamol en ibuprofen remmen de
aanmaak van prostaglandinen waardoor de pijnsensatie wordt gestopt. Pijnstilling is een tijdelijke oplossing.
Paracetamol heeft de voorkeur boven aspirine, omdat er bij aspirine geen stolsels bij de wond worden
gevormd (trombocyten)
Kenmerken van een ontsteking
1. Rubor = lokale roodhei
2. Calor = lokale warmt
3. Dolor = lokale pij
4. Tumor = lokale zwellin
5. Functio laesa = functieverlie
Pijnklacht Symptomen
Parodontitis apicalis - Goed te lokaliseren (pus centraal
- Kloppende pij
- Element staat wat hoger (abces drukt element uit alveole
- Avitaal en hevige pij
- Necrotische pulpa
Periostitis / subperiostaal abces - Toxische ontstekingsproducten bereiken perios
- Bij kinderen: chronische prikkeling periost leidt vaak tot botvormin
- Voelt als een harde bult, wat gevoelig en lichte zwelling (periostitis ossi cans
- Bij volwassenen: nauwelijks zwelling, periost weinig rekbaar, kloppende pijn,
extreem veel drukpijn + abcesvorming onder periost
Submucosaal abces - Locatie pijnklacht is afhankelijk van:
1. Lokalisatie wortelpunt
2. Plaats van de spieraanhechting
Cellulitis - Kan 2-3 dagen na een subperiostaal abces ontstaa
- Verspreiding van pus naar weke delen: palatinaal, linguaal, vestibulai
- Fors gezwollen gelaat dat pijnlijk is bij palpati
- Patiënt voelt zich ziek en heeft koorts (38.5ºC)
- Onmiddellijke verwijzing naar MKA voor intraveneuze A
- Door diffuse verspreiding van pus heeft abces incisie geen zin!
Loge abces - Ruimte begrensd door stevige anatomische structuren: botten, huid, spiere
- Patiënt is erg ziek: hoge koorts (41ºC), etc.
- T.p.v. pterigomandibulaire loge, sublinguale loge, submandibulaire log
- Incisie drainage is nodig (soms onder narcose)
n
n
n
e
d
g
.
:
3
s
s
s
)
:
3
d
f
e
t
n
l
)
B
r
g
r
e
fi n
)
, Flegmone - Ontbreken van afkapselin
- Achterwege blijven van pusvormin
- Ontsteking kan zich zeer snel uitbreiden en levensbedreigend worden!
Ontstekingsin ltraat - Ontstaat na enkele dagen na een onbehandeld abce
- In korte tijd forse zwellin
- Inkapseling van granulatieweefsel
- Opnieuw koorts of een warme huid, drukpijn en ontstaan van een abce
- Afweer is van sla
- Men wordt makkelijker ziek
Pericoronaire ontsteking / - Pijn en roodheid van het operculum en omliggende gingiva
acute pericoronitis - Vaak ook kloppende pij
- Beweging van de kaak is vaak beperkt en pijnlij
- Vieze smaak en foeter ex ore
- Komt m.n. bij de M3’s voor, echter het kan ook bij blijvende dentitie en
melkelementen voorkomen
(Wortel) fractuur - Licht zeurende/pijnlijke pulpiti
- Pijn neemt toe wanneer fractuurdelen bewege
- Soms toename pijn na afname ‘kauwdruk’
Onderzoek van een pijnklacht bestaat uit: Stappenplan pijnbestrijding:
1. Tijdstip van ontstaa 1. Bespreek niet-medicamenteus beleid
2. Continuïtei 2. Start met paracetamol
3. Karakter en intensitei 3. Geef NSAID’s: ibuprofen, diclofenac, naproxen
4. Tijdsduu 4. Zwakwerkend opioïd: tramadol
5. Locatie en lokaliseerbaarhei 5. Sterkwerkend opioïd: mor ne
6. Functie en temperatuurafhankelijkhei 6. Sterkwerkend opioïd subcutaan/IV: mor ne
Gezonde pulpa Ontstoken pulpa Avitale pulpa
Gevoelig voor Verhoogd gevoelig voor Niet gevoelig voor prikkels, zoals
temperatuurverschillen temperatuurverschillen temperatuurverschillen
*In de overgangsfase van gezond naar ontstoken reageert de pulpa normaa
Als de pijn bij pulpitis wegtrekt is de kans dat het proces irreversibel is groot, maar het kan ook reversibel
zijn. In de overgangsfase van gezond naar ontstoken reageert de pulpa normaal. Een vals negatieve reactie
van de pulpa kan worden veroorzaakt door: obliteratie pulpakamer, open apex, recent trauma of
premedicatie. Een avitale pulpa kan mogelijk resten vitaal weefsel bevatten en moet daarom wel verdoofd
worden tijdens een endo-start.
Reversibele pulpitis → sterke/pijnlijke reactie treedt 1-2sec na prikkel o
Irreversibele pulpitis → gemiddelde/sterke reactie treedt 30sec na prikkel o
Vormen van preventie bij cariës
- Primair: voorkomen van cariës door correct mondhygiëne- en uoride gedra
- Secundair: uoride applicaties of sealant
- Tertiair: behandelen van cariës tot in dentine en onder controle houde
In het geval van kindermishandeling en verwaarlozing is de kans op een slecht gebit 8 keer groter. Je bent als
mondzorgprofessional niet verplicht om vermoedens van huiselijk geweld of verwaarlozing te melden. Je
bent wel verplicht om een stappenplan te doorlopen. Indien je bij Veilig Thuis een melding doet met het
vermoeden van kindermishandeling, huiselijk geweld of verwaarlozing, is het wel verplicht om dit bij de
patiënt aan te geven.
r flfit g
n n
g
t
s
d
:
g
d s
n
k
s
fl s
n
p
l
p
g
fi fi
, Meldcode kindermishandeling
1. Signalen in kaart brenge
2. Advies vragen aan collega of Veilig Thui
3. Praten met patiënt en/of zijn naaste
4. Aard, ernst en risico afwege
5. Zelf hulp organiseren of een melding doe
3.1B: Kwetsbare zorggroepe
Rampant cariës is beperkt tot degenen die bijzonder kwetsbaar zijn, zoals kinderen en ouderen. Kenmerken
- Dementi
- Manne
- Slechte mondhygiën
- Gebruik anticholinergic
- Recent cariësverlede
Xerostomie is het subjectieve gevoel van een droge mon
Hyposialie is de daadwerkelijke afname van de speekselvloe
Hyposialie verlaagt de sensitiviteit voor suiker en verhoogt de craving naar suiker. Natuurlijk speeksel is het
meest effectief in het bestrijden van droge mond klachten, water is in de praktijk veruit de belangrijkste
vloeistof. Roken en het drinken van kof e/thee versterken de klachten van een droge mond. Antidepressiva,
antihypertensiva, antipsychotica en Parkinson medicatie hebben ook invloed op de speekselvloed. Patiënten
die bestraald zijn of Sjögren’s syndroom hebben, hebben een speci eke metalige/zoutige smaak en zijn
sensitiever voor bitter en zuur.
Droge Mond Score (DMS) Advies
0 Géén xerostomie (xerostomiescore < 8), géén verminderde Basisadvies cariëspreventie
speekselvloed: ongestimuleerd (≥ 0,2 ml/min), kauwgestimuleerd
(≥ 0,5 ml/min) en zuurgestimuleerd (≥ 0,5 ml/min)
1 Xerostomie (xerostomiescore ≥ 8), géén verminderde Advies xerostomie
speekselvloed: ongestimuleerd (≥ 0,2 ml/min), kauwgestimuleerd Regelmatig water drinken
(≥ 0,5 ml/min) en zuurgestimuleerd (≥ 0,5 ml/min)
2 Verminderde speekselvloed: ongestimuleerd (< 0,2 ml/min) en Advies hyposialie (speeksel te stimuleren)
geen verminderde speekselvloed kauwgestimuleerd (≥ 0,5 ml/ Kauwstimuli, smaakstimuli en
min) en zuurgestimuleerd (≥ 0,5 ml/min) medicamenteuze stimulus
3 Verminderde speekselvloed: ongestimuleerd (< 0,2 ml/min) en Advies hyposialie (speeksel beperkt te
kauwgestimuleerd (< 0,5 l/min) of zuurgestimuleerd (< 0,5 ml/ stimuleren): Kauwstimuli, smaakstimuli en
min) medicamenteuze stimulus
4 Verminderde speekselvloed: ongestimuleerd (< 0,2 ml/min), Advies hyposialie (speeksel niet meer te
kauwgestimuleerd (< 0,5 ml/min) en zuurgestimuleerd (< 0,5 ml/ stimuleren): Palliatieve behandeling met
min) water, zoutoplossing of een speekselsubstituut
Overige adviezen bij DMS 4 patiënten:
- Verlengen van de poetstijd tot 3 minute
- Uitbreiden van het aantal uoridemomenten naar maximaal 4 per da
- Verhogen van de uorideconcentratie in de tandpasta naar 1500-5000ppm
pH waarde van speeksel
Normaal = pH 7.
Na bestraling = pH 5.
n
e
5
:
fl e
n
5
a
:
n
fl n
n
:
n
:
n
fis
n
d
d
fi g
:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mondzorgamsterdam. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.69. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now