Gedeeld land. Het multiculturele ongemak van Nederland
Een volledige samenvatting (bestaand uit zeven hoofdstukken) van het boek Gedeeld Land. Ik heb gebruik gemaakt van vette woorden en lijstjes, waardoor het een overzichtelijke samenvatting is.
Samenvatting Gedeeld Land
Het multiculturele ongemak van Nederland
Door Jean Tillie
Hoofdstuk 1: Cargocult
Voorbeelden van gebeurtenissen waarin de sociale omgeving
vernietigd werd:
- Sluiten van de kolenmijnen in Zuid-Limburg; sociale
infrastructuur die rond de mijnen was georganiseerd werd
weggevaagd.
- Inwoners van Oost-Berlijn na val van de muur
- Noord-Amerikaanse indianen; werden weggezet in reservaten
door de nieuwe bewoners van hun land
- De kolonisatie van Nieuw-Guinea; oude
gemeenschapsverbanden werden vernietigd door komst van
de blanken
De Nederlandse kolonisatie leidde tot een sociale, culturele en
economische desintegratie, die uitmondde in de ‘Vailala-razernij’.
Dit is een voorbeeld van een cargocult: het geloof dat er een groot
schip zal arriveren met voedsel en wapens (cargo) om de blanken
eruit te zetten en zo de status quo ante te herstellen.
Cargocults ontstonden als reactie op sociale desintegratie en
desoriëntatie van de autochtone bevolking. Kenmerken zijn:
1. Er wordt een kosmische catastrofe aangekondigd die
voorafgaat aan de voorspelde nieuwe wonderwereld.
2. Er is sprake van een collectief autisme: men raakt in
zichzelf opgesloten en leeft van wensfantasieën. Alle
verschijnselen wijzen in de richting van die ene oplossing voor
alle problemen.
3. Er treden personen op met een instabiele, hysterische
persoonlijkheidsstructuur als charismatische leiders.
De kenmerken van een cargocult zijn ook in de Nederlandse
samenleving aanwijsbaar. Voor autochtonen is de islamisering van
Nederland de komende catastrofe, waaruit de angst voor alles wat
anders is voortvloeit.
Voor allochtonen in Nederland is de bedreiging van de eigen cultuur
de catastrofe. Veel moslims bijvoorbeeld zijn bang dat ze hun
godsdienst niet kunnen uitoefenen.
Het collectief autisme zijn we terug als sociaal isolement bij zowel
autochtonen als allochtonen. Dit bevordert radicalisme en
extremisme.
Verder hebben tegenstanders van de multiculturele samenleving het
democratische debat losgeslagen gemaakt.
,De Nedercult kwam niet uit de lucht vallen. Er was een voorspel
voor nodig én een traumatische gebeurtenis.
Voorspel:
Hans Janmaat (1982 extreemrechtse Centrumpartij) zet de
problematiek rond de multiculturele samenleving op de agenda,
maar hij wordt politiek en journalistiek totaal genegeerd. Beroemde
uitspraak: ‘’Ik zou de multiculturele samenleving afschaffen als ik
aan de macht kwam’’. Hij werd in 1986 slachtoffer van politiek
geweld door linkse demonstranten.
De tweede volksvertegenwoordiger die op de nadelen van de
multiculturele samenleving wijst is Frits Bolkestein (1978 lid
tweede kamer). Hij stelt tijdens zijn fractievoorzitterschap het
probleem aan de kaak. Vooral de rede die Bolkestein in 1991 hield
op de Liberale Internationale in Luzern maakte indruk. Hierin ging
het over de positie van de islam in de westerse wereld. Welke
culturele waarden moesten domineren? Het antwoord van
Bolkestein was helder: de islam was in tegenspraak met een aantal
fundamentele liberale principes (scheiding kerk staat, vrijheid
meningsuiting, tolerantie, positie vrouwen). Moslims moesten zich
aanpassen aan de liberale democratische waarden.
Bolkestein had, anders dan Janmaat, wel grote invloed aangezien hij
de fractievoorzitter was van een grote partij. Hij kon dus niet zomaar
worden weggezet als de ‘gevaarlijke gek’.
Bolkestein distantieerde zich van Janmaat in de
minderhedenpolitiek: ‘uw partij wil dat die mensen weggaan, wij
willen dat zij integreren in onze samenleving’.
Janmaat en Bolkestein hadden iets losgemaakt, maar de onrust
onder de kiezers werd eerst alleen door rechts verwoord.
Dit verandert met het artikel van Paul Scheffer ‘Het multiculturele
drama’. Hij presenteert de problemen als een sociale kwestie en dat
sluit aan bij de drie w’s van het socialisme: wonen, weten en
werken. Hierdoor moest links wel reageren en wordt het debat over
de hele linie gevoerd. De oplossing zit volgens Scheffer in het
loslaten van het multiculturele beleid en het benadrukken van de
Nederlandse identiteit.
Traumatische gebeurtenis:
Het schokeffect van 9/11 op de Nederlandse samenleving. De
paniek in Nederland was groot. NRC kopt: ‘hoe kwetsbaar is
Nederland?’ De angst voor aanslagen is nu ook naar Nederland
overgeslagen.
Na het voorspel, waarin Nederland klaar was gestoomd om het
debat over culturele diversiteit in de volle breedte te voeren, volgde
het multiculturele trauma van 11 september 2001. De cargocult was
begonnen.
, Hoofdstuk 2: Collectief autisme
De Nederlandse variant van het collectief autisme is het structurele
sociaal isolement: het op een bepaalde manier naar binnen gericht
zijn. Dit kan leiden tot wensfantasieën. Zowel autochtone als
allochtone Nederlanders hebben er last van.
M.b.t de Nederlandse cargocult is er sprake van een ander cruciaal
gevolg: grondslag van de democratie wordt ondergegraven.
Sociale cohesie vormt een belangrijke basis voor democratische
samenlevingen. Wanneer dit aangetast wordt, kan dat tot een daling
van de politieke integratie van autochtonen én allochtonen leiden.
Voor de allochtone bevolking verdwijnt het etnische maatschappelijk
middenveld langzaam. Het netwerk van zelforganisaties bevorderen
deelname aan de samenleving, maar wordt dunner. Hierdoor daalt
de politieke integratie van allochtonen dus. Allochtone Nederlanders
voelen zich minder betrokken bij de maatschappij.
Etnische organisaties bevorderen door hun positieve invloed op
sociale cohesie, de politieke integratie.
Bij de autochtone bevolking daalt door een vergelijkbaar
mechanisme het vertrouwen in de politiek en samenleving.
Putnam onderzocht de relatie tussen sociaal isolement, sociale
cohesie en de kwaliteit van de democratie.
Hij concludeert dat het functioneren van het regionale bestuur
hoofdzakelijk wordt bepaald door de mate van civiele
gemeenschap (civic community) in de regio’s. Een civiele
gemeenschap heeft evenwichtige horizontale relaties
(gelijkwaardige relaties met buurtgenoten) en verticale relaties
(hiërarchische relaties met bestuurlijke instanties).
In de niet-civiele gemeenschap ontbreken de horizontale relaties,
waardoor mensen zich niet betrokken voelen bij zaken die de
gemeenschap aangaan. Ze zijn hierdoor afhankelijk van verticale
relaties om iets gedaan te krijgen. Leidt tot cliëntelisme: politieke
elite handhaaft de macht op basis van individuele gunsten.
In de civiele gemeenschap is juist een dicht netwerk van horizontale
relaties en buurtbewoners voelen zich betrokken.
Gemeenschapsbelang staat voorop. Democratische instituties
functioneren hierdoor beter en het vertrouwen in die instituties is
groter.
In een kleine gemeenschap spelen macht en prestige een
belangrijke rol. Zij die zich inzetten voor een gemeenschappelijk
doel, hebben veel invloed. Degenen die meeliften (free rider)
worden binnen een gemeenschap met de nek aangekeken.
Onze mechanismen van straf en beloning en van reputatievorming
zorgen voor sociaal vertrouwen en dat is een voorwaarde voor
vrijwillige samenwerking. Gemeenschappen waarvan de leden
sociaal vertrouwen hebben, beschikken daarmee over veel sociaal
kapitaal. Dit bepaalt op zijn beurt de mate waarin die
gemeenschap in staat is collectieve goederen te produceren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TessaKr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
