Summary
Samenvatting Geloof je het zelf?! Hoofdstuk 1+3 (Berg, B. van de (2013))
- Course
- Institution
- Book
Ik heb deze samenvatting gemaakt voor mijn tentamen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followsaskiavbuuren
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 1: Inleiding: Levensbeschouwelijke ontwikkeling enlevensbeschouwelijk leren
1.1. Levensbeschouwelijke ontwikkeling gaat over betekenis geven
Dit boek gaat over het begeleiden van de levensbeschouwelijke ontwikkeling van
kinderen. Deze ontwikkeling vindt vaak spontaan plaats. Op veel scholen wordt
levensbeschouwelijk onderwijs gegeven. Een klas vormt een groep kinderen van
ongeveer dezelfde leeftijd, maar met verschillende bagage en achtergronden. Dit
biedt interessante aanknopingspunten voor levensbeschouwelijke ontwikkeling
en leren. Tijdens deze ontwikkeling leren leerlingen betekenissen. Het proces van
bewust betekenis construeren en samen zin ontdekken is in de visie van de
auteurs van dit boek de essentie van levensbeschouwelijk leren.
Levensbeschouwelijk leren begint bij wat je voelt. Je onderzoekt welke gevoelens
je ervaart en hoe je die gevoelens waardeert (positief of negatief).
Juf Anne vertelt in de klas dat de boom op het plein omgekapt gaat worden. Dit
heeft voor alle kinderen een andere betekenis; de een vindt het vervelend omdat
hij er altijd in klom, maar de ander vindt het juist fijn omdat er zo meer plaats is
om te voetballen. Betekenisverlening is een relatie tot stand brengen tussen wat
er van buiten op het kind afkomt en wat het kind in het eigen leven heeft ervaren
en heeft leren kennen.
1.1.1. Van persoonlijke betekenisverlening naar zingeving ontdekken
Als je deze betekenisverlening als leerkracht in een breder perspectief plaatst,
kunnen kinderen hun betekenisverlening verdiepen tot zin ontdekken of
zingeving. De persoonlijke betekenis in het hier en nu kun je als zinvol ervaren
omdat het voor jou bijdraagt aan een waardevol en goed leven. Bij
levensbeschouwelijk leren zoeken leerlingen naar persoonlijke betekenissen. Die
zoektocht leidt naar wat er voor een kind op dat moment ten diepste toe doet en
wat het leven de moeite waard en zinvol maakt. Deze manier van leren is goed
voor de identiteitsontwikkeling van een leerling. Betekenisverlening is een
persoonlijke zaak; iedereen geeft betekenis aan wat er gebeurt vanuit zijn eigen
levensverhaal. Nieuwe indrukken worden ingepast in bestaande interpretaties
van al aanwezige kennis en ervaringen. Deze inpassing heeft gevolgen voor het
geheel (van kennis+ervaringen). Je construeert steeds opnieuw betekenis
waardoor een nieuw perspectief op zingeving kan ontstaan. Dit proces is nooit af,
omdat er in een mensenleven voortdurend gebeurtenissen plaatsvinden.
1.1.2. Levensbeschouwelijk leren: verkennen, verbinden, eigen maken,
waarnemen
Het doel van levensbeschouwelijk leren is dat:
leerlingen persoonlijke betekenissen construeren en zin ontdekken:
verkennen
leerlingen hierover met elkaar van gedachten wisselen: verbinden
leerlingen nieuwe betekenissen construeren en zin ontdekken: eigen
maken
, leerlingen vanuit deze nieuwe betekenissen en zin keuzes maken in hun
leven: waarnemen
Verkennen:
Bij levensbeschouwelijk leren gaat het erom de betekenis die ieder individueel
verleent, op het spoor te komen, en zo zin te ontdekken. Dat proces van
betekenisverlening is enerzijds een persoonlijk proces; alleen jij kunt jouw eigen
antwoord geven op de vraag hoe iets op jou overkomt en wat de betekenis
daarvan voor je is. Anderzijds doe je dit niet in je eentje; een jong kind krijgt
vanaf het begin allerlei betekenissen aangereikt vanuit de gemeenschap
waarbinnen het kind opgroeit - impliciet en expliciet.
(Impliciet is door het niet letterlijk uit te leggen, expliciet is uitleggen zodat het
heel duidelijk is)
Verbinden:
Het construeren van betekenis en ontdekken van zin gebeurt in wisselwerking
met (belangrijke) anderen in de omgeving van het kind. Voor een kind in de
basisschoolleeftijd is de leerkracht een van de belangrijke anderen en ook
leerlingen uit hogere groepen. Het gesprek waarin men elkaar vertelt wat
waarom welke betekenis heeft gekregen is belangrijk. Zo'n gesprek gaat om een
uitwisseling van ervaringen. Het verhaal van de ander scherpt het eigen denken
en leerlingen verbinden zo wat ze horen van de ander met eigen kennis en
ervaringen.
Eigen maken:
Het persoonlijke proces in wisselwerking met gesprekken kan ertoe leiden dat
leerlingen elkaar beter of opnieuw begrijpen. Ze leren zichzelf en de wereld om
hen heen door de ogen van de ander zien en te begrijpen wat de betekenis is
voor die ander van die andere manier van kijken. Zo kan de leerling de eigen
betekenis vernieuwen en zich die nieuwe betekenis eigen maken.
Waarmaken:
Uiteindelijk gaat het erom hoe kinderen hun leven leiden vanuit wat ze zelf zinvol
vinden, hoe ze concreet vormgeven aan wat ze van waarde vinden, hoe ze
bijdragen aan dat wat ze belangrijk vinden, hoe ze moed putten uit wat hen
inspireert. Met andere woorden; hoe ze hun levensbeschouwing waarmaken in
hun dagelijks leven.
1.2. Een nieuwe visie op levensbeschouwelijk leren en levensbeschouwelijke
ontwikkeling
1.2.1. Wat is levensbeschouwing?
Onder een levensbeschouwing verstaan wij een samenhangend geheel van
ideeën, ervaringen, waarden en beelden dat een persoon ontwikkelt over
zichzelf, over het samenleven met anderen en over de wereld. Het woord
'levensbeschouwing' zou je kunnen vervangen door 'een samenhangend verhaal
over het leven' of 'een bewuste manier van in het leven staan'. Een religieuze
traditie als de christelijke of islamitische traditie, maar ook een
levensbeschouwelijke traditie als het humanisme, kunnen een sterke invloed
, hebben op de ontwikkeling van een persoonlijke levensbeschouwing, en van een
concrete leefwijze.
1.2.2. Vier verschijningsvormen
Er zijn vier manieren van levensbeschouwelijk leren:
- responsief-betrokken leren door deel te nemen aan rituelen en daarmee aan
het bijzondere dat in de rituelen present wordt gesteld. (Een ritueel stelt
leerlingen in staat emoties, gedachten, verlangens en behoeften te uiten en
samen met anderen te beleven. Het gaat bij responsief-betrokken leren om het
zich open leren stellen voor momenten van vreugde en verdriet en daar samen
met anderen de betekenis van te beleven)
- creatief-vertellend leren door levensbeschouwelijke en religieuze verhalen te
verkennen. (Het gaat bij creatief-vertellend leren over het met taal spelend
ontdekken van jezelf in relatie tot anderen, het andere en de wereld.
- creatief-verbeeldend leren door beelden en symbolen te ontdekken. (Het
gaat bij creatief-verbeeldend leren over jezelf in relatie tot anderen d.m.v.
symbooltaal. Dit kan dus in de vorm van beeld, spel, muziek, drama of beweging
zijn.)
- reflectief-kritisch leren door vragen met betrekking tot belangrijke ideeën en
waarden te onderzoeken. (Het gaat bij reflectief-kritisch leren om vragend,
verkennend en waarderend onderzoeken van de werkelijkheid in alle rijkdom en
veelkleurigheid. Dit gebeurt dan in nadenken en samen in gesprek gaan.
1.2.3. Zeven vermogens
1. Waarnemen: aandachtig proeven (goed kijken en luisteren naar wat zich
om je heen aandient.)
2. Verwonderen: laten verrassen, aandacht geven (een vraag is pas
interessant wanneer leerlingen zich ermee kunnen verbinden. Door
aandacht te schenken laten zij zich verrassen en verwonderen zij zich)
3. Verbeelden: zin ontdekken en vorm geven (in beelden en symbolen
contact maken met de wereld om hen heen)
4. Vertellen: nieuwe samenhang/onder woorden brengen (door een verhaal te
maken creëren kinderen betekenis en ontdekken zij zin in de wereld om
hen heen)
5. Nadenken: stilstaan bij een stap terug doen (nadenken betekent op afstand
gaan staan om te zien wat gebeurt of wat je gedaan hebt)
6. Waarderen: onderscheiden en kiezen (dit is een vermogen om onderscheid
te leren maken tussen wat je goed en niet goed vindt)
7. Veranderen: loslaten oude kennis, opnemen nieuwe kennis
1.2.4. Doelen van levensbeschouwelijk leren
Leerlingen ontdekken wie ze zijn, wat zij kunnen, hoe de wereld in elkaar steekt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saskiavbuuren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79223 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now