Staats- en bestuursrecht
Week 1:
Als er in het BW over een wet gesproken wordt, gaat dit over een wet in formele zin (opgesteld door
de regering en Staten Generaal).
Art. 137c Ws beperkt de vrijheid van meningsuiting. Deze wet kan een grondrecht (namelijk vrijheid
van meningsuiting) beperken.
Grondrechten worden onderverdeeld in:
- Klassieke grondrechten = de meest belangrijke grondrechten, zoals bijvoorbeeld stemrecht,
vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst etc. Met deze grondrechten mag de
overheid zich met deze rechten in beginsel niet bemoeien (waarborgnormen). Klassieke
grondrechten hebben een horizontale en verticale werking. Geregeld in art. 1 t/m 18 Gw.
- Sociale grondrechten = bepalen dat de overheid verplicht is om actief op te treden, zoals
recht op onderdak, recht op werk (overheid moet werkgelegenheid creëren). Geregeld in art.
19 t/m 23 Gw.
Wat is het verschil tussen sociale en klassieke grondrechten? Sociale grondrechten zijn niet
afdwingbaar bij de rechter, maar klassieke grondrechten zijn wel afdwingbaar. Werkgelegenheid is
een sociaal grondrecht. Je kunt niet naar de rechter om te pleiten dat jouw werkgelegenheid wordt
afgenomen.
Week 3:
Democratische rechtsstaat = een staat die zichzelf aan bepaalde beginselen bindt, te weten:
- Scheiding der machten
o In NL kan iedere macht elkaar controleren. Het einddoel hiervan is om
machtsmisbruik te voorkomen. In NL kennen we dus een iets ander systeem dan het
klassieke trias politica. De machten controleren elkaar hier checks and balances.
- Legaliteitsbeginsel
o De overheid mag de vrijheden van de burgers alleen beperken als dat noodzakelijk is.
De vrijheden van de burgers mogen alleen beperkt worden als die beperking tijdelijk
geregeld is. Het recht bepaalt wanneer de vrijheid van de burger beperkt mag
worden. Artikelen die als strafbaar zijn opgenomen, mogen een beperking opleggen
in de vrijheden van de burgers.
- Grondrechten
o Het respecteren van de grondrechten van de burgers, anders zijn ze niks waard.
- Onpartijdige en onafhankelijke rechters
o Onafhankelijkheid = rechter voelen zich niet onderdrukt bij het doen van uitspraken.
Uitvoerende macht moet zich bijvoorbeeld afzijdig houden in het proces. Media
bemoeit zich wel met veel zaken, wat onafhankelijkheid kan beïnvloeden.
o Onpartijdigheid = dat de rechter zelf, van tevoren geen partij kiest in een zaak.
Democratie (burger bepaalt) is nodig om een democratische rechtsstaat te creëren. De burgers
moeten in staat zijn de wetten te kunnen bepalen. Dit gebeurt door middel van verkiezingen, waarbij
vertegenwoordigers in de kamer zullen komen.
De scheiding der machten is in NL niet streng onderverdeeld in de 3 verschillende machten. Er wordt
samengewerkt om tot een goed evenwicht te komen (checks and balances). Het is echter niet
mogelijk om als lid van de Staten-Generaal ook staatssecretaris te zijn. Er moet een mate van
controle zijn Staten-Generaal controleren de staatssecretarissen.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lsvanlienden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.