Samenvatting algemene didactiek
Hoofdstuk 3: waarnemen en observeren
“Zintuigen leveren de input voor leer- en denkprocessen.”
Tekenen, ondanks dat er 1 zintuig niet werkt kan je nog steeds leren / denken met
andere zintuigen
Waarnemen: zich bewust worden van dat wat de zintuigen beroert
Wat beroert onze zintuigen?
- Verandering van elektromagnetische golven (kijken)
- Verandering van mechanische aard (drukverschillen, luisteren, tast, pijn)
- Aanwezigheid chemische stofjes (proeven, ruiken)
Verschil tussen gewaarworden en waarnemen:
Gewaarworden: registratie van prikkels
Waarnemen: registratie van prikkels + interpretatie, bewust doel
Algemene voorbeelden:
- Rook ruiken
- Denken dat je covid hebt omdat je je ziek voelt
- Je ziet een grizzlybeer dus je vlucht
Onderwijs voorbeelden:
- Bel gaat of bel gaat niet
- Iemand passeert in de gang
- Dyslexie
- Braille
Verschil tussen observeren en waarnemen:
Observeren: focus, objectief, duurt langer, gericht waarnemen van gedrag
Waarnemen: minder focus, eerder subjectief, gebruikt minder zintuigen, opnemen van
prikkels d.m.v. zintuigen gekoppeld aan betekenisverlening
Algemene voorbeelden:
- Mensen bekijken vanop een terras
- Museum bezoeken, schilderijen observeren
- Er hangen te veel schilderijen
1. Onvolledigheid, we kunnen niet alles zien
2. We moeten niet zomaar wat kijken, maar gericht kijken (focussen op bepaalde
aspecten)
3. Observaties zijn subjectief gekleurd
4. De observator(en) beïnvloedt het geobserveerde, probeer best zo onopvallend
mogelijk te zijn
TRANSFER STAGE:
Jij als observator, achteraan in de klas, ziet niet hetzelfde als de leerling vooraan; ook
niet hetzelfde als de lesgever. Je buddy heeft nog een ander perspectief
Je ziet maar 5 lessen van een heel semester
Gelukkig is er je opdrachtenbundel, waarin 5 verschillende focussen uitgewerkt
worden
Je hebt zo’n medelijden met de lln, je mentor is zo streng…
De leerlingen kijken vaak achterom naar jou
Bij een digitale les via streaming zet jij – observerende stagiair – je camera en micro
uit
Vier grondregels voor een correcte observatie
1. Doelgericht
Vooraf bepalen wat er geobserveerd moet worden
2. Nauwkeurig
3. Objectief
= loskoppelen van persoonsgebonden houdingen, visies en emoties
Enkel feiten / gegevens weergeven, geen interpretatie (= subjectief)
4. Systematisch
Observatievraag formuleren => WIE – WAT – WAAR – WANNEER ?
+ gebruik een checklist / observatieschema
Hoe kan je gemakkelijk en sneller observeren?
- Lijst met observatievragen
o Hoe bouwt de leerkracht een schema op aan het bord?
o Hoe verloopt het contact tussen de verschillende leerlingen?
o Welke hulpmiddelen heeft een leerling nodig?
o Wie steekt veel zijn vinger op?
o Hoe spreken de leerlingen?
o Hoe en wat wordt er geëvalueerd?
- Observatieschema of checklist gebruiken
- Nota’s nemen, verkort noteren
- Camera inschakelen (indien mogelijk en wenselijk)
- Meerder observatoren
- …
2
, Hoofdstuk 3: waarnemen en observeren
Hoofdstuk 4: leren door ervaring en nadoen
1) Leren is niet: “het opnemen wat anderen bedacht hebben”.
+ eigen dingen leren/bedenken
- wetenschappelijke feiten kennen
2) Mensen leren veel en makkelijk van de voorbeelden van andere mensen.
+ beter inbeelden
- soms beter van eigen voorbeelden
3) Om iets te leren hoed je niet altijd na te denken
+ soms leer je dingen onbewust/door niet na te denken (bv. Fluiten, stappen)
- Cognitief blijft belangrijk!
Welke kenmerken horen bij welk fenomeen?
Het is complex gedrag. Instinct
Het is aangeboren, soort specifiek gedrag. Instinct
Het gaat om eenvoudig gedrag. Reflex
Het is de voorwaarde om bepaald gedrag Rijping
met leerprocessen te beïnvloeden.
Leren speelt geen rol. Instinct, reflex
Het is een aangeboren, automatische reactie Reflex
op een prikkel.
Je kan het mits inspanning bedwingen. Instinct
Hoe leer je lesgeven?
- Door observatie
- Uitproberen praktijk
- Goed voor te bereiden
- Les over krijgen
- Leren uit fouten
- Praten met leerkracht/studenten
- Microteaching
- Feedback
- Anticiperen
Leren is een verandering of aanpassing in het gedrag, kennis of waarden als gevolg van
ervaring. Ten grondslag aan het leren liggen nieuwe verbindingen tussen neuronen.
1) Veroorzaakt een relatief permanente verandering
2) Produceert nieuwe gedragsmogelijkheden en nieuwe kennis
3) De gevolgen – beloning of straf – spelen vaak een rol
4) Oefening speelt vrijwel altijd een rol
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yonijanssens80. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.