Class notes
College aantekeningen Nieuwe Tijd II Absolutisme & Constitutionalisme
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide aantekeningen van twee hoorcolleges over absolutisme en constitutionalisme.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
paulinesophie1
Content preview
Aantekeningen hoorcolleges Nieuwe Tijd IIH.C. Absolutisme in Frankrijk – 22-11-2017
Er ontstond een evolutie in staatsvorming na 1648. De Habsburgers waren na de Vrede
van Münster de grote verliezers. Er vind een machtsverschuiving plaats. Frankrijk heeft
nu de meeste macht in Europa.
Van 1550 tot 1650 is een periode van crisissen in Europa:
Oorlogen
Armoede en hongersnood
Dynastieke en religieuze conflicten
Dit was de voedingsbodem voor twee modellen van macht in de 17 e en 18e eeuw:
Absolute monarchie en een parlementaire monarchie.
Absolutisme
Dit was een concept wat zelf niet in de Nieuwe Tijd werd gebruikt. Het is een concept uit
de 19e eeuw en werd vooral negatief gezien. Het concept houdt het volgende in:
Ongebreidelde machtsuitoefening
Het komt rechtstreeks van God
Is niet onderhevig aan externe controle of restricties
Geen verantwoording verschuldigd aan iemand
Absoluut is absoluut, er is niets daar boven, niemand is machtiger dan jij bent.
Het Ancien Regime wordt geassocieerd met het absolutimse.
Het is een geconstateerd begrip onder historici: Theorie vs. Praktijk.
Theoretische kenmerken:
Vorst bezit wetgevende, uitvoerende en juridische macht
Geen controlerend instanties
Belastingheffing zonder toestemming
Uitbouw van een enorme administratie
Uitbouw van staand leger
Mercantilisme: economisch-politiek oog op het de versterking van de staat.
Oorlogvoering
In de 19e eeuw keek men naar de theoretische grondslagen:
Politieke-theoretische onderbouwing – theorie van soevereiniteit.
Theologische onderbouwing – theorie van het “droit divin”, het goddelijke recht.
Jean Bodin (1529-1596)
Frans jurist en filosoof en was een verdediger van een sterke monarchie. Hij was de
bedenker van het concept ‘soevereiniteit’. Hij schreef in zijn boek ‘Les Six Livres de la
Republique’ zijn theorie over dit concept:
Onweerlegbaar gezag om recht te vormen en uit te oefenen.
Staat is soeverein: monopolie op rechtsvorming en machtsuitoefening ten
behoeve van orde, rust en veiligheid binnen het eigen territorium.
Staatsmacht belichaamd door de vorst.
Vorst is niet gebonden door juridische wetten, maar wel door religieuze en
natuurlijke wetten en gehoorzaamheid aan god.
Dit was een erg populaire theorie onder vorsten.
Jacques-Bénigne Bossuet
, Hij was de bisschop van Meaux, theoloog en een bekende predikant. Hij was de
hofpredikant van Lodewijk XIV en tutor van de Douphin (kroonprins). Hij was een
voorvechter van het “droit divin”. In zijn boek ‘Politique tirée des propres paroles de
l’Ecriture Sainte schreef hij de justificatie van het “droit divin”:
Vorst als wereldlijke vertegenwoordiger van God.
Vorst voert goddelijke wil uit, zorgt als vader voor het volk.
Absolute monarchie is geen tirannie of willekeur.
Absolute monarchie garandeert evenwicht en harmonie van belangen.
Dit sprak ook veel vorsten aan en velen gaven ook nog hun eigen draai eraan.
Hendrik IV (le Grand) (1589-1610)
Hij was getrouwd met Maria de’Medici. Zijn zoon was Lodewijk XIII en daarmee begon
de Borbon dynastie. Uiteindelijk werd Hendrik vermoord door een katholieke fanaticus.
Hendrik IV had een beleid:
Hij bekeerde zich in 1593 tot het katholicisme;
In 1598 voerde hij het Edict van Nantes in waardoor de hugenoten in Frankrijk
beschermd werden;
Hij zorgde voor een herstel in de economie en infrastructuur en zorgde ook voor
een terugkeer van orde en rust.
Na zijn dood was Maria de’Medici regentes van Frankrijk.
Armand Jean du Plessis ook wel kardinaal Richelieu. Hij was de ‘eerste minister’ van
Lodewijk XIII en zorgde voor een uitbreiding van het vorstelijk gezag en reduceerde de
macht van de adelclans. Ook zorgde hij voor een versterking van bestuur vanuit Parijs.
Hij ontwikkelde ook een vorming van een legaal bestuursapparaat: intendanten.
Lodewijk XIII was getrouwd met Anna van Oostenrijk. Toen Lodewijk XIII was overleden
werd zij regentes. Hun zoon Lodewijk XIV was nog te jong om te macht over te nemen.
Dus besloot Kardinaal Mazarin het beleid verder door te voeren. Tijdens hun regeer
periode was er een probleem tot stand gekomen: La Fronde. La Fronde was de laatste
grote opstand van de adel (en ook de Parijse bevolking). De opstand was tegen het
vorstelijke centralisme en belastingdruk.
Lodewijk XIV (1683-1715)
Hij was vanaf 1661 een energiek koning-bestuurder. Hij regeerde zonder een ‘eerste
minister’. Hij had ook een project wat hij wilde doorvoeren. Namelijk grenzen verlegen
tot natuurlijke grenzen en het verheffen van koningschap.
Oorlogvoering
Hij deed aan gebiedsuitbreiding:
De gebieden van Spaans NL
En Elzas en Franche-Comte
Ook was er de Spaanse Successieoorlog. Deze oorlog was ter aanleiding van de het
overleiden van Karel II. Hij stierf kinderloos en had zijn bezitting nagelaten voor de
kleinzoon van Lodewijk XIV, Philippe van Anjou. Zowel als Frankrijk als de Rooms-
Duitse keizer vonden dat zij daar recht op hadden. De Grote Alliantie wilde niet dat het
machtsevenwicht nog meer werd aangetast. Want doordat de kleinzoon nog te jong was
voelde Lodewijk XIV zich zeer machtig met beide rijken. Hij ging oorlog voeren en nam
gebieden in waar de Grote Alliantie op ingreep. Uiteindelijk kreeg zijn kleinzoon wel de
bezittingen maar stond dat los van Frankrijk. Dit werd besloten in 1713 met de Vrede
van Utrecht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulinesophie1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now