Slaap= Periodieke (reversibele) toestand van verminderde reactiviteit t.o.v. externe stimuli
- Kenmerken
Verschilt per soort, individu, stimulus
Slaap-waak afwisseling in een 24-uurs ritme
(Circadiaan)
Functioneren overdag hangt af van
slaapkwaliteit/kwantiteit ’s nachts en omgekeerd
Voor ritme is een biologische klok nodig:
Suprachiasmatische nucleus (SCN)
- Kenmerken
o M.b.v. een Self-sustained pacemaker te meten
o Bij mensen 24.2 uur
- Werking
o Transcriptie van PERIOD (Per) en TIMELESS
(Tim) DNA naar mRNA
o Vertaling door ribosomen van mRNA naar per en tim-eiwitten
o Negatieve feedbackloop= Eiwitten (Period, timeless) inhiberen hun eigen DNA-
transcriptie
o Zon activeert enzym dat Tim-eiwit afbreekt
o Los per eiwit wordt afgebroken
o Dus > Verschillen in eiwitefficientie veranderen transcriptiekinetiek, en daarmee de
cyclustijd (=Tau)
Licht (Via de retina) zorgt voor reset van het 24-uurs ritme
- Kenmerken
o Meest belangrijke Zeitgeber
o Zeitgeber= Externe cue waarop het endogene circadiane ritme kan synchroniseren.
Free-running ritme= Endogeen ritme zonder koppeling met de externe tijd
Chronotypen= Soort slaaptype (Bv. vroege chronotypes die in de ochtend voor wekker wakker
worden en uitgerust zijn)
- Beinvloed door
SCN: Circadiane component – Maar kan genegeerd worden
Proces C & S model: Waak- vs. Slaapdruk (=Voor
homeostase van slaapduur en intensiteit)
- Onderdelen
o Process C= Circadiane druk om wakker te blijven
- Componenten
Fysiologisch – SCN-acitiviteit
Melatonine, cortisol, temperatuur e.a. als marker
o Process S= Homeostatische druk om te slapen
- Componenten
SWS als marker in EEG
Fysiologisch kandidaat nog niet
zeker (Mogelijk
adenosine(=bijproduct van
cellulaire activiteit, onderdrukt door
cafeïne))
- Kenmerken
o Hoe langer wakker, hoe meer en dieper de
daaropvolgende slaap
Licht
- Kenmerken
o Lichtgevoelige cellen in retina
, o Cellen in retina voornamelijk gevoelig voor blauw licht (100 lux. Nodig om melatonine te
laten dalen)
o Van de SCN naar het lichaam
o Vroeg aanbieden van licht zorgt ervoor dat het ritme naar achter schuift
o Melatonine= Boodschapper vanaf SCN die aan alle verdere organen verteld wat voor tijd
het zou moeten zijn.
- Kenmerken
Licht doet melatonine dalen
Onafhankelijk van visie
Beter te omschrijven als een circadiaan ritme-middel
- Blindheid
o Exogene melatonine als zeitgeber; mensen zonder retina synchroon houden met de buiten
wereld
Huidtemperatuur
Fysieke activiteit
Lichaamshouding
Mentale stress
Pijn
Voeding
- Functie
Energiebesparing
- Voorbeelden
o Daling zuurstof gebruik
o HR
o Stofwisseling
Fysiek herstel
- Voorbeelden
o Diepe slaap stimuleert immuunsysteem
o Eiwitproductie meer dan eiwitafbraak
Geheugenconsolidatie
- Voorbeelden
o Diepe slaap verbetert geheugen
Je kunt ervoor kiezen om slaap uit te stellen. Hoe langer we wakker zijn, hoe meer we de druk voelen om te
slapen. Het lichaam neigt naar een homeostase van slaapduur en intensiteit.
Circadiane ritmiek
- Kenmerken
Heel veel biologische processen zijn circadiaan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laurarenkema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.