Dit document bevat een volledige samenvatting van het vak sociale grondrechten verkennen + aanvulling notities uit de les.
Deze samenvatting bevat ook een overzicht van alle organisaties die tijdens de les aan bod kwamen, dit wordt ook bevraagd op het examen.
Actieve rol voor de overheid:
o Collectieve voorzieningen
o Sociale instrumenten, bv. studietoelage (onderwijs), pro deo advocaat (juridische
bijstand
Sociale grondrechten zijn niet rechtstreeks afdwingbaar
o Tenzij geconcretiseerd (in bepaalde instrumenten, bv. leefloonwet: geweigerd? Je kan
naar rechtbank stappen om af te dwingen als je voldoet aan de voorwaarden)
o Wel standstillverplichting:
Geen nieuwe wetgeving die bescherming aanzienlijk vermindert zonder reden
van algemeen belang, afgetoetst door:
Raad van State:
o Controleert ontwerp
o Toetst principe af
o ADVIES, niet bindend
Grondwettelijk Hof
o Organisaties/burgers
o Waakhond
o Vernietigen wetten
Alvorens advocaat kan optreden moet je forfetaire bijdrage (remgeld) betalen aan pro-deo
advocaat
o 20 EUR instapgeld
o 30 EUR opstartprocedure
Grondwettelijk Hof: betaling remgeld is schending van art. 23 Grondwet (schending aan recht
op een eerlijk proces)
1
,Eerste generatie versus tweede generatie grondrechten
EERSTE GENERATIE TWEEDE GENERATIE (1994)
Burgerlijke en politieke grondrechten Sociale grondrechten
Doel: vrij zijn Doel: menswaardig bestaan
Ouder Jonger
Rechtstreeks afdwingbaar In principe niet rechtstreeks afdwingbaar
- Vrijheid van onderwijs
- Vrijheid van religie
- Recht op vrije meningsuiting (soms beperkingen)
- Recht op privacy
Politieke grondrechten:
- Mogen stemmen
- Verkiesbaar stellen
- Vrijheid van oprichten van verenigingen/organisaties + vergaderingen
Wat wij evident vinden, is niet overal in de wereld. Bv. Polen, Hongarije, Rusland…
Internationale mensenrechtenverdragen
Les WOII: nationale grondwetten niet voldoende om mensen vrij en menswaardig te laten
leven
Mondiaal: UVRM (VN, 1948)
o Geen directe werking
o Wel grote inspiratiebron:
Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (1966)
Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten
(1966)
Vluchtelingenverdrag (1951)
Antiracismeverdrag (1965)
Vrouwenrechtenverdrag (1989)
Verdrag inzake rechten van personen met een handicap (2006)
Europa: EVRM (1950)
o Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (2000)
2
, Situering binnen armoedebeleid
VLAAMS
Vlaamse overheid heeft het waarborgen van sociale grondrechten opgenomen als kerndoel
van haar armoedebeleid
Decreet van 31/03/2003 betreffende armoedebestrijding (= armoededecreet)
Art. 3 ‘Vlaams armoedebeleid moet voorwaarden creëren om de toegang tot de sociale
grondrechten te waarborgen’
Uitgangspunt: recht op menswaardig leven
LOKAAL
Sociale grondrechten vormen vaak het kader van lokale armoedebeleidsplannen
STEUNPUNT
Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting wil sociale
grondrechten uitbreiden met:
o Energie
o Water
o Sanitaire voorzieningen
o Mobiliteit
Veel vergaderingen: zitten samen met bevolking, experten en politici
Tweejaarlijks rapport
Vraag <Heeft een beperkte toegang tot mobiliteit invloed op uitoefenen van andere sociale
grondrechten?> Ja, ’s nachts werken, geen vervoer, sociaal culturele ontplooiing, afschaffing
bushalte (isolering)
Sociale instrumenten en collectieve voorzieningen
Rol overheid bij realiseren sociale grondrechten
o Uitbouw van collectieve voorzieningen
o Ontwikkelen van sociale instrumenten
Sociaal instrument (synoniem = sociaal voordeel) kan diverse vormen aannemen:
o Uitkering
o Premie
o Korting
o Fiscaal voordeel
Opvallend bij de sociale instrumenten:
o Uitgebreid en complex
o Versnipperd: verschillende bevoegdheidsniveau’s (federaal, Vlaams, provinciaal,
gemeentelijk)
o Elk sociaal instrument kan je linken aan een sociaal grondrecht (of levensdomein)
o Zie lexicon voor uitgebreid overzicht
Gevolgen van versnippering en complexiteit:
- Verhoogd risico op onderbenutting (of onderbescherming)
- Voor bepaalde groepen van mensen zijn gevolgen hiervan groter (= extra kwetsbaar)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 31165. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.99. You're not tied to anything after your purchase.
