Hoofdstuk 4: orde houden door communicatie en klassenmanagement
Orde ontstaat door:
- Als er op de juiste manier gecommuniceerd wordt (Roos van Leary)
- Als er op verstandige wijze met conflicten wordt omgegaan (Thomas & Kilmann)
- Als je klassenmanagement op orde is (Kounin)
4.1 Roos van Leary
Gedrag roept gedrag op, actie-reactie gedrag van de leerling laat zien welke
relatiewens daaronder zit
Twee vragen spelen bij deze relatiewens een rol:
- Wie is de baas? (Boven of onder)
Docent Leerling - Met elkaar of tegen elkaar? (samen of tegen)
Boven Onder
Onder Boven
Samen Samen
Tegen Tegen
Roos van Leary is bruikbaar om gedrag van
leerlingen beter te plaatsen. Een relatie kun je opbouwen door tegengesteld
gedrag te vertonen op de boven-onder as en vergelijkbaar gedrag op de samen-
tegen as.
Aandachtspunten Roos van Leary:
- Wees flexibel: je moet kunnen wisselen van het ene naar het andere segment
- Samen werkt niet altijd: soms heb je een boven-tegenreactie nodig om het
beoogde effect te realiseren, als een leerling bijvoorbeeld iets niet doet terwijl jij
het meerdere keren vriendelijk hebt gevraagd
Op elk gedrag van docenten blijken leerlingen te reageren, veelal onbewust:
verbaal en non-verbaal
Voor een positieve relatie moet je ook in non-verbale communicatie
laten zien dat jij docent bent:
- aankijken: bepaalt de dominantie van docenten
- afstand: intieme, persoonlijke en sociale afstand.
- gezichtsuitdrukking: overtuigingskracht, contact maken, congruent met verbale
boodschap
- lichaamshouding en gebaren
- stemgebruik: hoe je je stem gebruikt bepaalt je plek in de Roos van Leary
4.2 Conflicthantering
Soorten conflicten:
- Interpersoonlijk: conflicten tussen twee of meer mensen. De betrokkenen
,hebben afwijkende belangen of overtuigingen, maar omdat ze wel in een bepaald
verband met elkaar te maken hebben (bijvoorbeeld school of werk) ontstaat er
een probleem.
- Intrapersoonlijk: conflicten die in een persoon zelf liggen. Iemand weet niet wat
hij moet doen, omdat twee verschillende beslissingen goed lijken.
Thomas-Kilmannmodel:
Je kan op verschillende manieren omgaan met een conflict. Thomas en Kilmann
gaan ervan uit dat het omgaan met conflicten altijd
een spanningsveld oplevert tussen twee menselijke
neigingen:
- assertiviteit: de wens om je eigen doelen door te
drukken.
- coöperativiteit: de wens om de relatie goed te
houden.
Conflicthanteringsstijlen:
1) Doordrukken: Macht wordt ingezet om te
winnen. Laten zien dat je de baas bent of dat je gewoon je zin wil krijgen.
2) Vermijden: het conflict uit te weg gaan door het onderwerp niet aan te
snijden of door je eenvoudigweg te onttrekken aan de bedreigende
situatie.
3) Samenwerken: streven naar het behartigen van eigen en andermans
belangen.
4) Toegeven: Het behoud van de relatie is belangrijker dan de kwestie
waar het om gaat.
5) Een compromis sluiten: Via onderhandelingen het verschil in
standpunten overbruggen. Bereid concessies te doen aan de kwestie en/of
aan de relatie. Mix van bovenstaande stijlen, deze oplossing zal daardoor
voor beide partijen slechts deels bevredigend zijn.
Conflicthanteringsstijlen in bepaalde situaties:
1) Doordrukken is effectief bij tijdsdruk en zeker als je weet dat je gelijk
hebt.
2) Samenwerken is gewenst als je de ander nodig hebt om het probleem
op te lossen en als de belangen vergelijkbaar zijn.
3) Toegeven is effectief als er krediet moet worden opgebouwd, en zeker
als het resultaat eigenlijk niet zo belangrijk voor jou is.
4) Vermijden is verstandig wanneer de ander duidelijk machtiger is en
het eigen gelijk niets oplost.
5) Compromis voorkomt dat je met lege handen staat, maar je zult er ook
iets voor moeten inleveren.
, Vijf didactische vaardigheden die zorgen voor gedegen
klassenmangement:
- Continu signaal
- Overlappen: twee dingen tegelijkertijd doen wanneer dat nodig is.
- Alertheid: juiste leerling tot de orde roepen en deze reactie vroegtijdig laten
zien.
- Klas erbij houden: actieve aandacht. Leerlingen betrekken, prikkelen en laten
participeren.
- Leerlingverantwoordelijkheid: leerling neemt verantwoordelijkheid voor eigen
leer- en werkproces.
4.3 Continu signaal (Kounin)
Jacob Kounin: bedenker van het concept klassenmangement.
Continu signaal: je les kent een vloeiend verloop. Hoe vloeiender en constanter
de les verloopt, hoe makkelijker het is voor de lln om betrokken te blijven bij de
les. Een goede voorbereiding van de les komt de orde/het continu signaal ten
goede
Lesvoorbereiding:
- Actief betrekken: denk na over hoe je de lln bij de les betrekt
- Zinvol: motiveer de lesdoelen en zorg dat er betekenis wordt gegeven aan
de stof
- Variatie: een les met variatie in werkvormen en opdrachten voorkomt dat
een lln zich verveelt en orde gaat verstoren.
Uitvoering: het continu signaal realiseren door:
- Contact maken met leerlingen: oogcontact of eenvoudige routines zoals
het ontvangen van de leerlingen en ze persoonlijk begroeten
- Regie houden: alle communicatie via (jou) de leraar laten lopen
Wisselmoment: instructie naar opdracht of van opdracht naar afsluiting,
momenten waarop je het risico loopt om de vloeiende lijn te onderbreken
Wisselmomenten hebben in de praktijk altijd betrekking op:
1) Wisselen van activiteit door middel van een volledige instructie
- Wat moet de leerling doen?
- Hoe moet de leerling dat aanpakken?
- Bij wie kan de leerlong terecht voor hulp?
- Tot hoe laat heeft de leerling de tijd
- Wat gebeurt er met de uitkomst?
- Wat gaat de leerling doen als hij klaar is?
2) Wisselen van de aandacht
Op het moment dat jij start en de leerlingen iets wilt uitleggen, vraag je
om een wisseling van aandacht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sdekoning. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.99. You're not tied to anything after your purchase.