Summary
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie
- Course
- Institution
Samenvatting studieboek Ontwikkelingspsychologie van Jacob Righter - ISBN: 9062832997, Druk: 1, Uitgavejaar: 2002
[Show more]
Seller
FollowRowieHageman
Reviews received
Content preview
Definitie van hechtingHechting is een proces van interactie tussen een kind en een of meer van
zijn opvoeders, doorgaans de ouders, dat leidt tot een duurzame
affectieve relatie. Hechting vindt plaats in de eerste levensjaren van het
kind. Het is een elementair onderdeel van de ontwikkeling van een kind en
medebepalend voor een gezonde identiteitsvorming. Normaliter hebben
kinderen een veilige gehechtheid met hun opvoeders. Maar er zijn
gevallen waarin de hechting wordt verstoord en dat resulteert in onveilige
gehechtheid. Naast de veilige gehechtheid (aangeduid als Type B),
worden drie andere typen gehechtheid onderscheiden: onveilig-
vermijdend (Type A), onveilig-ambivalent (Type C) en
gedesorganiseerd gehecht (Type D).
Hechting is het verlangen, de behoefte van een mens, een jong
kind in dit geval om de nabijheid te zoeken van een of meerdere
specifieke personen. Baby’s zijn er van nature op ingesteld een hechte
liefdevolle relatie aan te gaan met tenminste een persoon. Deze relatie
biedt het kindje veiligheid, geborgenheid en voldoening. Hechting speelt
een zeer belangrijke rol bij de ontwikkeling van een kind en is essentieel
voor een goede emotionele en sociale ontwikkeling. Het helpt een kind om
een eigen persoonlijkheid te ontwikkelen.
Hechtingsfasen Bowbly
De eerste maanden wordt de basis gelegd en vindt de hechting nog
onbewust plaats en nog niet selectief. Doormiddel van
gehechtheidsgedrag probeert een baby al heel jong de mensen om zich
heen nabij te houden. Onder dit gehechtheidsgedrag vallen huilen, lachen,
brabbelen, grijpen, zuigen en volgen met de ogen. De eerste weken
probeert het kindje nog met iedereen contact te krijgen (niet selectief)
Zo rond de drie maanden beginnen kinderen voorkeur te ontwikkelen
voor een paar personen in de directe omgeving van het kind en richt het
kind het gehechtheidsgedrag voornamelijk nog op deze mensen.
Vanaf 5/6 maanden begint het kind zich echt bewust te hechten aan de
personen in zijn of haar directe omgeving. We zien dan vaak dat één
persoon centraal komt te staan (exclusieve gehechtheid). Om een goede
hechting te kunnen krijgen is het belangrijk dat er niet te veel
verschillende personen voor het kind zorgen, dat er niet te veel
wisselingen hierin plaats vinden en dat er personen zijn met wie het kind
geregeld tijd doorbrengt.
Zo rond de 7/ 8 maanden oud zien we dat kinderen eenkennig beginnen
te worden, een duidelijk signaal dat ze zich gehecht hebben aan een of
een paar mensen in de directe omgeving van het kind. Ook beginnen we
,dan scheidingsangst te zien wanneer de personen waaraan het kind
gehecht is weg gaan. Op deze leeftijd begint het kind namelijk te beseffen
dat de ouders of de persoon waaraan het kind gehecht is blijft bestaan,
ook wanneer het kind deze persoon niet kan zien. Dit zorgt er voor dat het
kind bij deze persoon wil zijn.
Meestal wordt rond de 8/9 maanden de kritieke fase voor de hechting
afgesloten en is het kind (hopelijk) veilig gehecht. Maar de hechting blijft
natuurlijk nog wel toenemen. Tot anderhalf/ twee jaar kunnen
kinderen nog veel moeite hebben gescheiden te worden van de personen
aan wie ze gehecht zijn en sommige kinderen blijven hier moeite mee
hebben tot ze een jaar of vier zijn.
Vanaf drie jaar verandert het gehechtheidsgedrag steeds meer in de
richting van partnerschapsgedrag, waarbij het kind zich meer op de
behoefte van de ander gaat richten en niet alleen contact zoek voor
zichzelf maar ook voor het plezier van de personen aan wie het gehecht is.
Ainsworth
Vier typen hechting
Ainsworth (Ainsworth & Wittig 1969) heeft vier typen gehechtheid
onderscheiden, die met een standaard observatieprocedure bij kinderen
van 12 tot 20 maanden kunnen worden vastgesteld: de Vreemde-
Situatieprocedure.
Type A: Onveilig-vermijdend gehechte kinderen. Deze kinderen
hebben hun gehechtheid geminimaliseerd, omdat zij ervaren hebben
dat de ouder relatief vaak afwijzend, zakelijk of weinig sensitief is.
Ze negeren of vermijden de opvoeder en gedragen zich (prematuur)
zelfstandig.
Type B: Veilig gehechte kinderen. Bij deze kinderen is er een
goede balans tussen exploratiedrang en gehechtheidsgedrag.
Kinderen durven nieuwe taken aan te gaan, zijn angstig wanneer de
ouder uit het zicht is en zoeken toenadering bij terugkomst, waarna
ze weer verder durven te exploreren. Ouders zijn sensitief,
coöperatief en toegankelijk.
Type C: Onveilig-afwerend gehechte kinderen. Deze kinderen
zoeken juist heel veel toenadering bij de opvoeder en zijn weinig
geneigd om zelfstandig activiteiten uit te voeren. De afwezigheid
van de opvoeder leidt tot angst terwijl de terugkeer van de ouder
begroet wordt met boosheid en verontwaardiging. De opvoeder is
vaak inconsequent sensitief, onvoorspelbaar voor het kind en
afwezig op cruciale momenten.
, Type D: Gedesorganiseerd gehechte kinderen. Bij deze kinderen
is sprake van gedrag met kenmerken van hechtingstype A en C.
Enerzijds zoeken zij toenadering tot de ouder, terwijl dat
tegelijkertijd stress en angst oplevert. De omgang met de ouder is
vaak inconsequent geweest en onvoorspelbaar terwijl ook vaak
sprake is van trauma's of andere ingrijpende gebeurtenissen.
Veilig en onveilig gehecht
Hechting en gehechtheid worden beschreven in de gehechtheidstheorie
van Bowlby. Voor een veilige hechting is het van belang dat de opvoeder
gevoelig is voor de signalen van het kind (bijvoorbeeld door het te
troosten wanneer het huilt), de autonomie van het kind respecteert, en
steun en structuur biedt. De gehechtheid van een kind weerspiegelt in
feite de opvoedingsgeschiedenis die het kind met zijn opvoeder heeft (Van
IJzendoorn 2008). Het gedrag van kinderen laat zien of zij ervan uitgaan
dat de opvoeder hun signalen zal opmerken en er zo nodig direct en
adequaat op in zal gaan (veilig gehecht). Maar ze kunnen ook met hun
gedrag aangeven dat ze dat juist niet doen (onveilig gehecht).
Hechtingstypen van Ainsworth
Ainsworth ondersteunde Bowlby’s theorie met onderzoek. Ze vonden twee
manieren om de kwaliteit van de hechting te meten:
1. De mate waarin een kind de verzorger als veilige basis ziet
2. Hoe het kind reageert op korte periode van separatie en hereniging
met de verzorger
Ainsworth ontwikkelde een test die Vreemde Situatie test genoemd
wordt. Bij deze test wordt het kind samen met de ouder in een speelruimte
gezet met speelgoed. Vervolgens wordt het kind aan een aantal condities
blootgesteld, waaronder 2 keer scheiding van de ouder en 2 keer een
ontmoeting met een vreemde. De reacties van het kind worden
nauwkeurig geobserveerd en geregistreerd.
Naar aanleiding van het onderzoek presenteerde Ainsworht drie
hechtingscategorieën:
Zeker gehecht: het kind gaat de speelruimte ontdekken maar houdt
moeder in de gaten. Als moeder weggaat zijn ze enigszins van slag maar
zodra moeder terug is begroeten ze haar en spelen weer verder. 60%
van de kinderen valt in deze categorie
Onzeker gehecht ambivalent: kind blijft in de buurt van moeder en
exploreert nauwelijks. Wanneer moeder weggaat zijn ze boos en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RowieHageman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now