Hoofdstuk 1 Ontwerpen van technische innovaties
1.1. Innovatie en innoveren
Technisch innoveren is een lang en intensief traject met meerdere doelen. Het ontwerpproces
bestaat uit vijf fasen: Orientatie, analyse, ontwerp, detaillering en realisatie. Aan het eind van elke
fase zit er een PIT-moment (review). Voor het vergroten van de kans op succes zijn er vijf dingen van
belang: samenwerken, onderzoeken, creatief denken, experimenteren en ondernemen.
1.1.1. Wat is innovatie?
Productinnovatie: het innoveren van discrete tastbare producten (systemen of combinaties met
diensten). Er moet bij een innovatie altijd een nieuwe technologie zijn of een combinatie van
technologieën. Pas als het product is gemaakt, op de markt is gebracht en succes heeft, is het een
innovatie.
1.1.2. Waarom innoveren bedrijven?
Het is belangrijk om maatschappelijke problemen op te lossen en wensen te vervullen. Bedrijven
moeten blijven reageren op veranderingen en inspelen op wat de klant wilt. Belangrijke
ontwikkelingen:
- Klant wordt mondiger en veeleisender
- Er moeten snel meer en nieuwe technologische mogelijkheden komen
- Grondstoffen en fossiele energie wordt schaars
- Regelmatig nieuwe en strenge regelgeving
- Ontstaan van nieuwe afzetmarkten in bijvoorbeeld Azië en Afrika
Producten doorlopen de productlevenscyclus: introductie, groei, volwassenheid en neergang.
Bij innoveren gaat het niet alleen om technische innovatie. Er is ook vraag naar inoovatie in een
organisatie, bij marktbenadering of het businessmodel.
Nieuwe ideeën moeten wel gedurfd worden om te delen. Er is geen garantie op succes, maar het is
wel belangrijk dat je durft te zeggen wat je denkt en vindt.
1.2. Rol van technologie
1.2.1. Wat is technologie?
Technologie: het geheel aan processen ten behoeve van het voortbrengen van producten en het
realiseren van de functionaliteit van het product.
4 typen technologieën: Materiaaltechnologie, procestechnologie, producttechnologie, informatie- en
communicatietechnologie (ICT)
,1.2.2. Rol van de technologie bij innovatie
Technologie kan een startpunt, maar ook een voorwaarde zijn voor innovatie.
Startpunt: technology push. Bied kansen om bestaande producten te verbeteren of nieuwe
producten te maken
Voorwaarde: Market pull. Er is een probleem/behoefte waarvoor een innovatieve oplossing moet
worden gevonden. Technologie is dan vaak onmisbaar.
Er is altijd een combinatie van beide nodig om een gewenste oplossing te krijgen.
Technologieën hebben ook een levenscyclus. De zogenoemde S-curve. Tijdens de introductie zijn
weinig bezig met de technologie en is er veel onzekerheid/onduidelijkheid. Bij succesvolle
toepassingen gaan meer onderzoekers verbeteringen uitvoeren. Hierdoor neemt de waarde van de
technologie toe. Op een bepaald moment kost het meer moeite om verbeteringen door te voeren,
het is dan volwassen. Per sector kan deze cyclus verschillend lang duren (ICT snel, zorg langer).
Wanneer er een nieuwe technologie is om op over te stappen, ontstaat er een window of
opportunity.
1.3. Rol van de ontwerper
Iedereen die betrokken is bij een ontwerpteam is een ontwerper ongeacht je achtergrond. Je bent als
ontwerper maar bij een deel van het project betrokken.
1.3.1. Competenties van de technische ontwerper (HBO Engineering)
1. Analyseren: identificatie van het probleem, afweging van richtingen en de eisen in kaart
brengen.
2. Ontwerpen: Het realiseren van het ontwerp en samenwerken met verschillende disciplines.
3. Realiseren: ontwikkelen van praktische vaardigheden om problemen op te lossen.
4. Beheren: laten functioneren van een product, dienst of proces in zijn werkomgeving
5. Managen: richting en sturing geven aan organisatieprocessen en de medewerkers.
6. Adviseren: goed onderbouwde adviezen geven over ontwerpen, verbeteringen van van alles.
7. Onderzoeken: kritisch onderzoekende houding en gebruik maken van de juiste methoden.
8. Professionaliseren: eigen maken en bijhouden van vaardigheden om effectief te zijn.
1.3.2. Rol in het innovatieproces van de opdrachtgever
Bedrijven spreiden vaak hun risico’s. Ze starten meerdere innovaties tegelijk. Op basis van
tussenresultaten wordt er met sommige projecten verdergegaan en sommige af te breken. Dit heet
de innovatietrechter: diverse innovatie-ideeën, selecteren van de beste projecten, een paar
succesvolle projecten en dan de introductie van de beste. Voor de opdrachtgever bestaat het
proeces uit drie delen:
- Ideeontwikkeling: bedenken van ideeën en ideeën selecteren die bij passen bij de strategie
- Ontwikkeling: per project een PvE, meerdere concepten uitwerken en sommige worden
vroegtijdig gestopt.
- Realisatie: het gerealiseerde project gaat het realisatietraject in. Hier wordt ook getest.
1.3.3. Het vroegtijdig onderzoeken van risico’s
Er is altijd onzekerheid over commerciële en technische haalbaarheid. Weinig van de projecten
worden uiteindelijk gerealiseerd. Veel projecten stoppen dus voortijdig, omdat ze niet haalbaar
blijken. Risico’s moeten zo veel mogelijk worden afgedekt, anders kost het geld. Aan het begin van
het project valt het nog mee, maar hoe verder je komt hoe meer geld het kost. Voor iedere fase is er
geld nodig.
,Bij een goed functionerend prototype moeten de juiste beslissingen gemaakt worden. De
investeringen missen vaak nog in de ontwerpfase en het is belangrijk om onzekerheden te
verkleinen. Dit kan door goed onderzoek en goed experimenteren.
1.3.4. Criteria duidelijk krijgen
Iedereen stelt eisen aan de innovatie. Veelvoorkomende oorzaken van niet succesvolle projecten
zijn: onvoldoende zicht op de klantwens, onduidelijke doelstellingen, onrealistische verwachtingen
en veranderende inzichten (dus nieuwe eisen tijdens het project). Criteria worden vastgelegd in een
Plan van Eisen. Het PvE ondersteunt de discussie over de criteria en randvoorwaarden. Deze
discussie vind plaats binnen het innovatieteam. Het PvE is een belangrijk hulpmiddel bij het
beheersen van risico’s.
1.4. Projectaanpak (plus 1.4.1.)
Er zijn vijf fasen bij de ontwikkeling van een nieuw product volgens Oskam. Dit gebeurd meestal in
een lineair proces.
- Fase I: Oriëntatie: kennismaken met het team, opdracht bestuderen, voorlopige
probleemstelling opstellen, onderzoek wie de gebruikers zijn, klantwensen opstellen en
projectplan maken.
- Fase II: Analyse: gedetailleerd het project onderzoeken om antwoord te krijgen op de
probleemstelling, uitvoeren van octrooionderzoek, mogelijke oplossingen schetsen en
laagdrempelige experimenten uitvoeren.
- Fase III: Ontwerp: ontwikkelen van integrale ideeën voor het ontwerp, morfologisch
overzicht, obv de gevonden oplossingen, ontwikkel je totaalconcepten. Je maakt een
voorlopig ontwerk dat je vastlegt. Je stelt definitieve ontwerpcriteria op.
- Fase IV: Detaillering: maken van een engineeringmodel en het uitwerken van het gekozen
ontwerp tot een definitief ontwerp. Simuleren van verschillende kenmerken en maken van
definitieve keuzes over materialen en methoden. Uiteindelijk bouw je een prototype van het
totale idee. Dit werk je steeds verder uit. Opstellen specificaties.
- Fase V: Realisatie: activiteiten ter ondersteuning van de opdrachtgever bij het
innovatieproces. Adviseren marketingafdeling. Vraagbaak voor engineeringafdeling.
, 1.5. Pitstop als reviewmoment
Iedere fase wordt afgesloten met een PIT-stop (teambespreking en we stil staan bij drie
hoofdbestanddelen project, innovatie en team.
- Evalueren van het eindresultaat van de uitgevoerde fase (innovatie)
- Bepalen of er aanpassingen nodig zijn aan het projectplan (project)
- Evalueren van de samenwerking (team)
1.5.1. Uitvoering van de PIT-stop
Je voert de PIT-stop uit voordat de fase is afgerond. Zo kan je nog opmerkingen meenemen in de fase
(interne review). Na deze aanpassingen presenteer je het pas aan de opdrachtgever (externe review).
Dit bestaat uit drie hoofdbestanddelen:
- Innovatie: oplossing voor het innovatieprobleem en de voortgang daarin.
- Project: projectplan en projectplanning bekijken en eventueel herzien. Ook alvast kijken naar
nieuwe fases.
- Team: evalueren hoe de samenwerking gaat en wat er nog verbeterd kan worden.
1.5.2. Rol van het PvE
Drie doelen van het PvE:
- Als uitgangspunt voor creatief denkproces.
- Toetsen of ideeën aan riteria voldoen
- Het definitieve ontwerp vastleggen
Aan het begin van het traject moet het PvE voldoende vrijheid bieden, later moet het PvE specifieker.
Je vult niet meteen alle hoofdstukken in. Verder zijn er drie soorten criteria:
- Klantwensen: eisen van de eindgebruiker. Klantwensen beschrijven de gewenste
functionaliteit.
- Ontwerpcriteria: afbakening van de vrijheid van de ontwerper. Gaan ook over de wetgeving
en normen. Verschil gemaakt tussen eisen (moet er aan voldoen) en succescriteria (zou
hieraan moeten voldoen).
- Specificaties: preciezere afspraken over de geometrie en materialen.
Startpunt van het PvE is de probleemstelling. Tijdens de analysefase stel je een lijst met voorlopige
ontwerpcriteria vast en bij de ontwerpfase worden deze definitief. PvE wordt opgebouwd op basis
van Quality Function Deployment (house of quality)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AlphaApache. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.41. You're not tied to anything after your purchase.