Summary
samenvatting economie
- Course
- Institution
- Book
volledige samenvatting economie
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
rechtistof
Content preview
Inleiding.................................................................................... 5Hoofdstuk 1. Welvaart en marktevenwicht ........................................... 7
1.1 Goed maar niet goed genoeg ................................................................................................... 7
1.2 België in de Global Competitiveness Index ( GCI) .................................................................... 8
1.3 Welvaart: een interdisciplinaire zoektocht ................................................................................ 8
1.4 Welvaart: uit markttransacties .................................................................................................. 9
1.5 Vraag , aanbod & marktevenwicht ......................................................................................... 10
1.6 Zelfregulerende markten ........................................................................................................ 11
1.7 Verliezers en winnaars ........................................................................................................... 12
1.8 De dynamiek van concurrentie op de markt .......................................................................... 12
1.9 Welke markten zijn zelfregulerend ......................................................................................... 12
1.10 Over oude en nieuwe markten ............................................................................................... 13
1.11 De vrije markt is gemaakt/ LAISSER – FAIRE WAS PLANNED ................................................ 14
1.12 Het eerste reservelegger en ongeschoolde technologen ....................................................... 14
Hoofdstuk 2. Behoeften , begeerten, modellen en beelden ..................... 15
2.1 Economische analyse in gezondheidszorg en klimaatbeleid .................................................. 15
2.2 Schaarste in tijden van overvloed .......................................................................................... 16
2.3 Begeerten ............................................................................................................................... 17
2.4 Schaarste milieugoederen en ecosysteemdiensten ............................................................... 20
2.5 Opportuniteitskosten en de marginale analyse ...................................................................... 20
2.6 Het gebruik van modellen en hypothesen .............................................................................. 21
2.7 Het model van de economische kringloop ............................................................................. 21
2.8 De embedded economy ......................................................................................................... 22
2.9 Wat is goed voor de economie .............................................................................................. 23
Hoofdstuk 3. De economische scholen.............................................. 23
3.1 De Klassieke school ............................................................................................................... 23
3.2 De Neoklassieke school ......................................................................................................... 25
3.3 De Marxistische school .......................................................................................................... 26
3.4 De Oostenrijkse school .......................................................................................................... 27
3.5 De Keynesiaanse school ........................................................................................................ 28
3.6 De Institutionele school .......................................................................................................... 29
3.7 De Gedrag economische school ............................................................................................ 29
3.8 De School van geluk .............................................................................................................. 30
3.9 De Evolutionaire – biologische school .................................................................................... 30
3.10 De Praktijkschool van economische ontwikkeling .................................................................. 30
1
, 3.11 De Neoliberale ideologie ........................................................................................................ 31
3.12 Diversiteit in het economische denken .................................................................................. 31
Hoofdstuk 4. BBP en het gewicht van de OH ....................................... 31
4.1 BBP, NBP, BNP ...................................................................................................................... 31
4.2 Toegevoegde waarde ............................................................................................................. 32
4.3 Het BBP van België ................................................................................................................ 32
4.4 Beperkingen van het BBP als economische maatstaf ............................................................ 33
4.5 Hoe zwaar weegt de OH ......................................................................................................... 34
4.6 Herverdelen & stimuleren ...................................................................................................... 35
4.7 Belastingen & welvaart ........................................................................................................... 35
4.8 De publieke schuld ................................................................................................................. 38
4.9 Efficiënte van de OH ............................................................................................................... 38
Hoofdstuk 5. Groei en ongelijkheid .................................................. 39
5.1 Groei op LT; de golven van KONDRATIEFF ............................................................................ 39
5.2 Groei = toename economische transacties ............................................................................ 40
- Economische groei meten we aan de hand van het reële BBP ( TW : output – input) ............... 40
5.3 Variabele groei op KT ............................................................................................................. 40
5.4 Hoe verklaren we groei op MT ............................................................................................... 41
5.4.1 Bevolking ............................................................................................................................ 41
5.4.3 Arbeidsparticipatie .............................................................................................................. 43
5.5 Hoe kan economie verder groeien ......................................................................................... 43
5.6 Is economische groei wenselijk? ........................................................................................... 45
5.7 De impact van groei op de ongelijkheid ................................................................................. 46
5.8 Ongelijkheid in België ............................................................................................................. 48
5.9 Perspectieven over ongelijkheid............................................................................................. 50
Hoofstuk 6. Conjunctuur en macro- economisch beleid .......................... 51
6.1 Wat is geld en waarom gebruiken we geld? ........................................................................... 51
6.2 Geldcreatie ............................................................................................................................. 52
6.3 Inflatie .................................................................................................................................... 53
6.4 Modern Monetary Theory (MMT) .......................................................................................... 53
Hoofdstuk 7. De crisis als Minsky – Moment ....................................... 54
7.1 Op naar het volgende Minksy - Moment ............................................................................... 55
7.2 Bubbels zonder champagne ................................................................................................... 56
7.3 Interestvoeten en beleid ......................................................................................................... 58
7.4 Innovatie in de financiële sector ............................................................................................. 59
2
, 7.5 Economen zagen het niet aankomen → antwoord op de Queen........................................... 62
7.6 Too big too fail ....................................................................................................................... 62
7.7 Het is ook jouw markt ............................................................................................................ 63
Hoofdstuk 8. Bedrijven ................................................................ 63
8.1 Ondernemingen: van project naar juridische realiteit ............................................................. 63
8.2 Ondernemingen vandaag ....................................................................................................... 64
8.3 Waarom zijn er ondernemingen? ........................................................................................... 64
8.4 Eigenaars, managers en werknemers .................................................................................... 65
8.5 Een blik op ondernemingen in Europa ................................................................................... 66
8.6 De destructieve kant van winstmaximalisatie ......................................................................... 66
8.7 Opbrengsten , kosten & winst ................................................................................................ 67
8.8 Modelleren van opbrengsten, kosten & winst ........................................................................ 68
Hoofdstuk 9. Markten .................................................................. 68
9.1 Marktmacht ............................................................................................................................ 68
9.2 Marktvormen: een overzicht................................................................................................... 69
9.3 Perfecte concurrentie ............................................................................................................. 69
9.4 Monopolie .............................................................................................................................. 70
9.5 Monopolistische concurrentie: een intuïtieve combinatie van perfecte concurrentie &
monopolie .......................................................................................................................................... 73
9.6 Strategische interactie tussen bedrijven ................................................................................ 74
9.7 Marktmacht en prijsdiscriminatie ........................................................................................... 76
9.8 Daarom zijn we bezorgd om concurrentie!......................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Hoofdstuk 10. Globalisering .......................................................... 77
10.1 Handel = samenwerking ......................................................................................................... 77
10.2 Globalisering gemeten ........................................................................................................... 78
10.3 Hoe verklaren we handelsstromen? ....................................................................................... 78
10.4 Welvaart door handel ............................................................................................................. 79
10.5 Handelsbelemmeringen & handelsstrategie ........................................................................... 81
10.6 De Europese Unie .................................................................................................................. 81
10.7 De China – Schok ................................................................................................................... 82
10.8 Globalisering 2.0 .................................................................................................................... 82
10.9 Mobiliteit van productief kapitaal ........................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
10.10 Migratie .............................................................................................................................. 83
Hoofdstuk 11. Externe effecten en duurzame ontwikkeling ...................... 83
11.1 Niemand in de cockpit van de globale economie? ................................................................. 84
3
, 11.2 Rijke patiënt zoekt lifestylecoach ............................................................................................ 84
11.3 Marktfalen & beleid ................................................................................................................ 85
11.4 Nieuwe modellen .................................................................................................................... 87
11.5 De Pigouviaanse internalisatie ................................................................................................ 88
11.6 Duurzame ontwikkeling .......................................................................................................... 89
Hoofdstuk 12. Technologie & innovatie ............................................. 91
12.1 Wie maakt jouw iPhone? ........................................................................................................ 91
12.2 Mazzacuto & de OH als ondernemer & innovator .................................................................. 92
12.3 De suffer & de golf................................................................................................................. 92
12.4 Supply – push meets demand – pull ...................................................................................... 92
12.5 Disruptive door digitalisering, robotisering en AI? ................................................................. 93
4
,Impact coronavirus op economie?
Investeren op flexibele productie technologieën, zodat je er gemakkelijker kan aan aanpassen. Er zijn
een aantal sectoren zoals de horeca, de contactsector waarbij hun productie zeg maar zijn stilgevallen
en het onderwijs.
- Economische krimp: zal de economie volledig of gedeeltelijk herstellen in 2021?
➔ Door een krimping van 10% was er veel job verlies, maar er was een neveneffect van
deze inkrimping. Namelijk een daling van globale CO2 en een uitstoot met 5%
- Economische groei: Als ze met een relance plan komen kan er mogelijks een groei zijn van
10% door bv. jobcreatie.
- België heeft de deze pandemie goed aangepakt dankzij het instrument tijdelijke
werkloosheid.
• Betaald door OH, sociale zekerheid.
• Goed systeem zodat je al WG niet opnieuw mensen moet gaan zoeken.
• Economie toch nog overeind houden.
➔ Welke relance beleid kan de OH voeren?
Investeren, belastingen verlagen --> de economie weer zuurstof heeft.
Europa zal de crisis opbouwen tot een levens opportuniteit. (Von der Leyen).
Economie groeit weer = OH blij --> fiscale ontvangsten
- Publieke schuld OH = (staatsschuld)
• BE: 1/01/20 zéér hoog 99% van het BBP ==> voorzichtiger zijn
• DE 59%, NL 48%, DK 34%
→ Goede economie altijd instaat om te kunnen te reageren op noodsituaties; goed
budgettair bestuur hebben.
→ België economie is afhankelijk van zijn buurlanden door de X en M
Inleiding
Het BBP, economisch herstel en CO2-uitstoot brengen ons bij Welvaartstukken. Dit betekent gaan
kijken hoe je de welvaart kan gaan corrigeren/verbeteren. Dit kan je door volgende vragen af te vragen.
- Hoe ontstaat welvaart? // is het belangrijk? // waar & wanneer word je best geboren?
Het antwoord hierop zal van ieder econoom verschillend zijn, want een economische analyse maakt
gebruik van een ruime toolbox en biedt dus ook ruimte voor diversiteit.
- De structuur en werking van moderne economieën
Al deze (kleine) verschillen kunnen op LT een enorme gevolg hebben.
5
, Grafiek 0.1: toont de evolutie van de rijkdom if het inkomen per hoofd
van de bevolking in BE, VSA, MEX en CH.
➔ Rijkdom gemeten op basis van BBP
1e fenomeen: Tot 1800 zag je dat in alle 4 landen hun rijkdom gelijk
waren. Na 1800 werd CH niet rijker & tot 1970 werd het bij de armste
landen gerekend. Napoleon Bonaparte citeerde: “ Let China sleep, for when
she wakes up, she will shake the world”. Daarna keek Europa gewoon toe naar de ontwikkelingen in CH
en uiteindelijk in 1900 toonde Europa al geen interesse meer in CH.
2e fenomeen: toenemende divergentie in evolutie van rijkdommen na 1800 ( vooral 1850). Dit komt
doordat de technologieën van de industriële revolutie verspreidt werden over de hele wereld (door
spionnen) → bevolking genoot van de welvaartstoename = (Westen)
➔ Ontwikkelingslanden: In 1800 was MEX al armer dan de VSA en de inkomenskloof
werd steeds groter en groter.
➔ Daarna was MEX geïndustrialiseerd, maar bleef arm.
➔ Ook zijn er tussen de rijke landen inkomensverschillen, maar is vrij stabiel op LT.
Vandaag de dag zie je heel goed hoe CH een evolutie heeft in zijn economie, het is nog maar het begin.
Alle 4 landen hebben een vergelijkbare economisch systeem, met hier en daar kleine verschillen
Komt door privé eigendommen, bedrijven, beperkte aansprakelijkheid, en vrij ondernemerschap. De rol
van de OH in de vrije markteconomie is van belang.
Een goeie staat is 1 die een goeie draagkracht heeft, namelijk het kan onvoorziene
situaties in handen nemen.
Moet je zeer rijk zijn om lang te leven?
= eigenlijk niet want het suggereert dat je oud kan worden als je gezond
leeft en je hoef daarbij niet rijk te zijn.
De lichtblauwe observaties van 1950 toont aan dat landen met een hoge
levensverwachting een hoger inkomen en hebben en een lage
levensverwachting een lagere inkomen hebben.
Dit komt omdat er een aantal factoren hierin een rol spelen: medisch
systeem, arbeid, ondervoeding, kwetsbaarheid van natuurfenomenen, leefomstandigheden
Dit gaat over 5 plaatsen die goed zijn om goed & langer te leven, vooral voor ouderen die nog fit en
gezond willen blijven
6
, Brengt rijkdom welzijn/geluk/tevredenheid?
Binnen de categorie welzijn wordt er rekening gehouden met kindersterfte,
uitstoot schadelijke stoffen en geletterdheid in een land.
- Toont aan dat ons welbevinden toeneemt naarmate we rijker worden.
- Toont de evolutie van CO2-concentratie. Door de enorme rijkdom is dit
gestegen en is dit verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde
- HOE?: productie van economische welvaart is energie – intensief, door het
gebruik van fossiele brandstoffen.
- PROBLEEM: harder werken aan een duurzame economie, anders zullen de
uitdagingen groter worden en dit enkel gevolgen zal mee brengen voor de
maatschappij in de toekomst.
- (gedeeltelijke)OPLOSSING: verdrag van Parijs of ze kunnen groene industrie (elektriciteit)
gebruiken i.pl.v. fossiele brandstoffen, maar bv. een Europees bedrijf zal deze alleen willen
uitvoeren als zijn concurrenten ook de omschakeling maken zodat het Eu bedrijf geen
concurrentieel nadeel heeft.
Hoofstuk 1. Welvaart en marktevenwicht
1.1 Goed maar niet goed genoeg
Vandaag ondervinden veel bedrijven problemen om geschikte arbeiders te vinden. Dit lijdt tot vaak veel
vacatures, knelpuntberoepen en vaak tot zelf WLH.
Er is economische groei, maar het systeem ondervindt momenteel wel een begrotingstekort en een
hoge publieke schuld. Dit maakt dat de Belgische OH zeer financieel kwetsbaar is. Een goeie economie
moet een LT-visie hebben voor de toekomst = toekomstige creatie van welvaart,
5.7.1 Economen bestuderen vooral de creatie van welvaart.Wetende dat de moderne
economie een zeer complex systeem is van productie – en consumptie, bedrijven, overheden
en consumenten die een rol spelen.
→private bedrijven produceren G&D en zorgen voor tewerkstelling.
→overheden voorzien in het aanbod van publieke G&D, kopen aan van bedrijven => tewerkstelling
= dit alles gebeurd op de markten die goed functioneren en dit komt ook door volgende factoren:
- OH: via fiscaal beleid de economie aansturen en de markten reguleren
- Consumenten: aankoop G&D, belastingen,
- Gezinnen: namelijk landen die investeren in de gezinnen en die zo uiteindelijk ook zorgen
voor rijkdom. Uiteraard komt dit door hoe ze opgevangen worden in de economie. Dankzij:
RSZ, uitkeringen, kinderbijslag,…
5.7.2 Een bedrijfseconoom analyseert de operationele werking van organisaties ( OH &
bedrijven)
7
, - Door de vraag te stellen: “ zijn de productie & dienstverleningen van de organisatie Efficiënt
georganiseerd”?
Welvaart is een kwalitatieve maatstaf die meet in welke mate de inzet van schaarse middelen leidt
tot creatie van economische baten.
- Monetaire baten: minder WLH, stijging tewerkstelling, besparingen OH → bedrijven
realiseren hogere omzet & winst
- Niet-monetaire baten: minder burn-out & te hoog stressniveau → daling werkdruk bij
geschikte personeel.
Economen gaan on ok snel gebruik maken van kosten-batenanalyse om na te gaan of de toekomstige
baten van een project of beleidsoptie opwegen tegen de investeringen die hier toe vandaag nodig zijn.
- Doel: om betere economische keuzes te faciliteren, ofwel keuzes aan te kunnen reiken die
de welvaart maximaliseren.
1.2 België in de Global Competitiveness Index ( GCI)
- World Economic Forum (WEF) hierin wordt de vergelijking van de gezondheidsstatus van
nationale economieën van 137 landen jaarlijks gepubliceerd(= World Competitiveness
Report) en gaat over verschillende domeinen. Deze werd opgericht in 1971 om een betere
werking tussen OH-en & bedrijfsleven te vergemakkelijken.
• Opgedeeld in 3 groepen:
▪ Basisvereisten = kijken naar de kwaliteit van de nationale instructies,
infrastructuur,…
▪ Efficiëntiestimuli = efficiëntie werking van markten, kwaliteit Hoog onderwijs, R&D
▪ Innovatie & sofisticatie = gebruiken van nieuwe technologieën
België : staat op de 20ste plaats, komt door de zwakke begrotingsdiscipline. Maar scoort wel goed op
gezondheidszorg, onderwijs, bedrijfsleven & sofisticatie.
1.3 Welvaart: een interdisciplinaire zoektocht
- welvaartanalyses niet beperkt tot fysieke productie van materiële G&D
• streeft het naar een welvarend land// efficiëntie? // economie open voor andere
inzichten?
- Inclusieve maatschappij = zelfde kansen & hoge levenskwaliteit voor alle inwoners
• Welzijn , onderwijs, arbeidsmarkt, huisvestiging, gezondheidszorg,…
Bv: gemiddelde huurprijzen volgen evolutie inkomens maar laagste huurprijzen (voor slechte
panden) stijgen veel sterker terwijl hoogste huurprijzen dalen -> huursubsidies, selectieve
inkomenssteun?
- Efficiënte werking private bedrijven en publieke systemen (bvb. rechtssysteem, systeem
gezondheidszorg, onderwijs,…)
• Gezondheidszorg – Chronische aandoeningen
Meer en meer zie je mensen met een overgewicht,.. door een ongezonde levensstijl. De
rekeningen hiervan lopen tot 35% van het BBP v/h totale gezondheidsbudget.
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtistof. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now