Summary
Biologie Nectar VWO 5 Hoofdstuk 11 Voeding en Vertering - Samenvatting
- Course
- Level
- Book
Een volledige samenvatting van het elfde hoofdstuk van Nectar VWO 5, 3e editie
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
faraha1
Content preview
Hoofdstuk 11 Vertering§1 Gezond eten
Voedingsmiddelen zijn producten die mensen voor hun voeding gebruiken.
Voedingsstoffen zijn stoffen die je lichaam uit voedingsmiddelen opneemt.
Er zijn zes groepen voedingstoffen:
1. Koolhydraten
Als brandstof: levert ATP bij dissimilatie
Als reservestof: glucose wordt omgezet in glycogeen
Als bouwstof: glycoproteïnen
2. Vetten
Als brandstof
Als reservestof: in tijden van schaarste
Als bouwstof: membranen en hormonen
Als warmte-isolatie: het lichaam slaat vetten gemakkelijk op in de
huid
3. Eiwitten
Als brandstof: in tijden van schaarste
Als bouwstof
4. Vitaminen
Als beschermende stof
5. Mineralen
Als bouwstof: kalkzouten bij botten
Onderdeel chemische processen
6. Water
Als bouwstof
Als oplosmiddel (speeksel)
Als transportvloeistof
Als warmtebuffer
Kauwen bereidt de vertering van het voedsel voor door het oppervlak van
het voedsel te vergroten. Hierdoor is het voedsel makkelijker te verteren
in de darmen.
De vertering begint in de mond. Het speeksel levert slijm als glijmiddel
om te slikken. De samenstelling van het speeksel hangt af van het
voedingsmiddel. De slikreflex zorgt ervoor dat voeding naar achter wordt
geduwd door de tong. Het strotklepje sluit de luchtpijp af en de huig
sluit de neusholte af bij het slikken.
Eenmaal in de darmen duwen spieren in de slokdarm, dunne darm, dikke
darm en endeldarm de voedselresten. Deze beweging wordt
peristaltische beweging genoemd.
, Bij vertering worden grote moleculen afgebroken door verteringsenzymen,
zodat de producten die bij de vertering ontstaan de membranen van de
darmwand kunnen passeren en in het bloed kunnen worden opgenomen.
De restproducten die je niet kan verteren scheid je uit.
Voedingsvezels zijn moleculen die water vasthouden en de
darmperistaltiek stimuleren. Zonder voedingsvezels treedt er een
verstopping op.
Bij het eten komen er ook micro-organismen in het lichaam met het
voedsel. Het speeksel bevat lysozymen. Dit zijn stoffen die de celwand
van micro-organismen aantasten. Aangetaste micro-organismen sterven
vervolgens in het zoutzuur (HCl) van het maagsap. Er bevinden zich ook
nuttige bacteriën in de dikke- en blindedarm. Deze worden darmflora
genoemd. Darmflora breken stoffen af, maken vitamine K en concurreren
met de schadelijke bacteriën.
De wand van de dunne darm heeft plooien met darmvlokken. Deze
darmvlokken zijn opgebouwd uit:
Darmepitheelcellen
Darmepitheelcellen scheiden de darminhoud van de van het lichaam.
Celmembranen van darmepitheelcellen hebben uitstulpingen die
microvilli worden genoemd. Darmepitheelcellen worden strak
verbonden door eiwitten. Dit vormt een ondoordringbare laag: een
tight junction. Ziekteverwekkers kunnen niet door deze tight junction
heen. Vanuit het uitwendig milieu (darminhoud) kunnen moleculen
alléén naar inwendig milieu.
Haarvaten
Lymfevaten
Door de darmvlokken, microvilli en de plooien heeft de dunne darm een
groot oppervlak, waardoor deze snel voedingsstoffen kan opnemen. Het
opnemen van voedingsstoffen wordt resorptie genoemd. De opgenomen
stoffen komen terecht in het inwendige milieu.
Hydrofobe celmembranen bevatten transporteiwitten voor hydrofiele
stoffen. Hydrofobe stoffen kunnen de celmembranen passeren door
passief transport. Opname van stoffen tegen de concentratie in wordt
actief transport genoemd. Stoffen waarvoor geen transporteiwitten zijn,
blijven in de darm achter.
§2 Vitaminen en mineralen
Vitaminen zijn organische stoffen die het lichaam niet zelf kan maken en
waarvan je maar heel weinig nodig hebt (micronutriënten). Er zijn
verschillende soorten vitaminen, met elk een verschillende functie:
Vitamine A
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller faraha1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now