Summary
Systematische Natuurkunde VWO 6 hoofdstuk 11: Astrofysica - samenvatting
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van het elfde hoofdstuk van Systematische Natuurkunde VWO 6. Het document bevat zowel uitleg als begrippen en formules
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
faraha1
Content preview
Hoofdstuk 11 Astrofysica§1 Straling van sterren
Het elektromagnetisch spectrum is opgesplitst in zes gebieden. Naar
aflopende golflengte en oplopende frequentie zijn dit radiogolven,
infraroodstraling, zichtbaar licht, ultravioletstraling, röntgenstraling en
gammastraling. Alle vormen van elektromagnetische straling planten zich
voort met de lichtsnelheid (c in m/s). De formule voor de golfsnelheid:
c=f ⋅ λ
De straling die een ster uitzendt kan worden weergegeven in een
stralingsspectrum. In een stralingsspectrum is de intensiteit van het
licht uitgezet tegen de golflengte. Een bepaalde golflengte in het spectrum
heeft de grootste intensiteit. Deze golflengte wordt aangeduid met λmax.
Dit is de golflengte die het meest wordt uitgezonden. Met behulp van de
wet van Wien is deze golflengte te bepalen:
kw
λ max=
T
De temperatuur van het oppervlak van een ster bepaalt bij welke
golflengte er een piek in het stralingsspectrum optreedt. Het spectrum van
een ster voldoet aan de wet van Planck: het spectrum van een ster
hangt alleen af van de temperatuur, en niet van de massa/samenstelling
van het voorwerp. Daarom wordt het spectrum van een ster ook wel een
Planck-kromme genoemd. De pieken van het stralingsspectrum
verschuiven met de temperatuur van het uitstralend lichaam (bv. een
ster).
Uit de wet van Wien valt te herleiden dat relatief koude sterren vooral licht
uitzenden met relatief hoge golflengten. Hierdoor ziet een koude ster
(<4000 K) er roodachtig uit (>700 nm). Relatief hete sterren zenden
vooral licht uit met een relatief kleine golflengte, en zien er daarom
blauwachtig uit.
De oppervlaktetemperatuur van een ster bepaalt naast de golflengte (en
daarmee de kleur van het licht), ook de hoeveelheid straling die de ster
per tijdseenheid uitzendt. Dit wordt het uitzendend vermogen genoemd
(Pbron in Watt). Het uitzendend vermogen hangt alleen af van de
temperatuur en van de oppervlakte van het uitstralend lichaam. Dit wordt
weergegeven in de wet van Stefan-Boltzmann:
4
Pbron=σ ⋅ A ⋅T
De intensiteit van de ontvangen straling is het uitgezonden vermogen
per oppervlakte-eenheid. De elektromagnetische straling afkomstig van
, sterren verspreidt zich in alle richtingen. Het uitzendend vermogen wordt
daardoor verspreid over een steeds groter oppervlak. Het bestraalde
oppervlak neemt namelijk elke keer toe met de kwaadraat van de afstand.
Dit wordt kwadratenwet genoemd. Voor de intensiteit geldt
I =P bron/4 π r 2
De gemiddelde afstand van het midden van de aarde tot het midden van
de zon heet de Astronomische Eenheid (AE). Door de ellipsvormige baan
van de aarde om de zon, varieert de waarde van deze afstand. In BINAS-
tabel 5 staat een gemiddelde waarde van AE. Afstanden van sterren
kunnen makkelijk worden uitgedrukt in AE.
Een andere eenheid om afstanden in het heelal uit te drukken is lichtjaar.
Lichtjaar is de afstand die het licht in één jaar aflegt. Ook deze is te vinden
in BINAS-tabel 5.
De massa’s van sterren kun je uitdrukken in zonmassa’s. De massa van de
zon is te vinden in BINAS-tabel 32C.
Het uitgezonden vermogen heet in de astrofysica de Lichtkracht (L in
Watt).
§2 Sterren classificeren
Een gravitatie-contractie is het samenklonteren van massa in een
gaswolk onder invloed van de gravitatiekracht. Bij samenklontering van
voldoende massa ontstaat er een gasbol die protoster wordt genoemd.
De energie die vrijkomt tijdens de gravitatie-contractie wordt onder
andere omgezet in kinetische energie van de gasmoleculen. Een protoster
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller faraha1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now