Hoorcollege 3 - Advocatuur & Beroepsethiek – De advocaat en het beroepsgeheim – Reikwijdte
geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht. Wanneer moet en mag een advocaat de
vertrouwelijkheid doorbreken en hoe zit het met de inhouse advocaat?
mr. dr. Nathalie Fanoy, advocaat en gepromoveerd op de geheimhoudingsplicht en het
verschoningsrecht van advocaten
De reikwijdte van de geheimhoudingsplicht advocaten
De geheimhoudingsplicht is zoals het hof van Discipline ook al heeft gezegd, het is een hele
belangrijke plicht. Pas in 2015 in de wet vastgelegd. Het vloeide voort uit art. 46, het werd in
jurisprudentie aanvaard en vloeide ook al voort uit de gedragsregels. Behalve de kernwaarden die zijn
opgenomen, is art. 11a in de advocatenwet ook opgenomen. In de gedragsregels (regel 3) wordt de
geheimhoudingsplicht wat meer uitgewerkt en ook in de jurisprudentie van het tuchtrecht. Reikwijdte
staat in lid 1 van regel 3 van de gedragsregels. In lid 3 van regel 3 staat een soort uitzondering, dat je
informatie naar buiten kan brengen voor zover dat noodzakelijk is, instemming van cliënt heeft en de
goede beroepsuitoefening in de gate houdt. Bijvoorbeeld de media, zie lid 6 van die regel, daarbij
moet je ook rekening houden met gerechtvaardigde belangen van andere dan je cliënt (goed voorbeeld:
moord op vaanstra). Geheimhouding gaan heel ver, uitzonderingen zijn op grond van de wet of moet
sprake zijn hele uitzonderlijke omstandigheden bijv. dreiging van ernstig gevaar, dat niet zonder
doorbreking van de geheimhoudingsplicht kan worden voorkomen (denk aan verhaal over gescheiden
mensen, noodtoestand (doet zich zelden voor) denk ook aan verhaal over die zelfmoord).
Stel je krijgt je nota niet betaald en je gaat erover procederen tegen je cliënt, hoe zit het dan met de
geheimhouding?
In de gedragsregel staat in lid 3 of lid 4 van regel 3, dat een advocaat zichzelf moet kunnen
verdedigen, zonder de cliënt onnodig nadeel te berokkenen. Datzelfde zal gelden als je geen nota
betaald zal hebben gekregen, dus niet onevenredig benadelen en niet meer zeggen dan nodig is.
Verschoningsrecht van de advocaat
Wordt ruimer gebruikt dan het strikt genomen betekent.
In enge zin: uitzondering op de getuigplicht, ongeacht de zaak (zowel civiel, straf als in bestuursrecht)
Art. 165 lid 2 Rv, 218 Sv, 8:33 Awb.
Beroepsbeoefenaar: advocaten, notarissen, artsen en geestelijke. (Zou de mediator hier niet onder
kunnen vallen? Zijn al plannen voor)
Ruime zin: veel wettelijke bepalingen waarin belang van het verschoningsrecht wordt gediend, wordt
beschermd. Denk aan informatieplichten aan toezichthouders of medewerkingsplichten (bv. 5:20 lid 2
Awb, kunnen weigeren aan meewerkingsplicht). Of als je kijkt naar strafrecht zijn ook
dwangmaatregelen die niet of minder tegen verschoningsgerechtigde kunnen worden toegepast. In de
jurisprudentie gaat het vooral over het verschoningsrecht in ruime zin. Die bepalingen zijn niet het
belangrijkste om te concluderen of sprake is van verschoningsrecht/of wat dat verschoningsrecht nou
is. Notaris/Maas uitspraak nog steeds belangrijk: daarin is uitgemaakt: verschoningsrecht is gebaseerd
op een algemeen rechtsbeginsel dat los van een wettelijke regeling bestaat, ook is er geen wettelijke
regeling, dat algemene rechtsbeginsel gaat voor. Bij bepaalde beroepen is er dus een
belangenafweging gemaakt, die inhoudt dat het belang van waarheidsvinding moet wijken voor het
belang dat ieder zich vrij en zonder vrees van openbaarmaking van het besprokene tot bijstand en
advies tot bepaalde beroepsbeoefenaren moet wenden. Dat gaat in beginsel voor, die vertrouwelijkheid
van bepaalde hulpverleners gaat voor waarheidsvinding. Hele uitzonderlijke gevallen, gaat
waarheidsvinding voor, als advocaat bijvoorbeeld verdacht/verdenking wordt dat hij eraan heeft
meegedaan, aan een strafbaar feit. Aan fraudezaken e.d. Moet sprake zijn van een redelijke
verdenking, om te voorkomen dat er te makkelijk wordt gezegd dat een advocaat ergens van wordt
verdacht.
Hoe werkt dit met inhouse advocaten? Dus ook al procedeert een advocaat niet, geldt het voor de
functie als geheel. Zijn functie is het waarborgen van de rechtspositie van rechtszoekende, zowel bij
advies als bij procederen. Dat heeft HR ook gezegd, eigenlijk geldt het bij juridische dienstverlening
aan rechtzoekende die zich tot een advocaat hebben gewend, vanwege zijn hoedanigheid als advocaat.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller im6. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.