Summary
Samenvatting Kennislijn recht en filosofie
- Course
- Institution
Kennislijn recht en filosofie SOW leerjaar 2
[Show more]
Seller
Follow
TessaHermsen
Content preview
Week 1: RechtGrondrechten en recht op zelfbeschikking(autonomie):
- Zelfbeschikkingsrecht van de patiënt= Patiënt heeft recht om zelf beslissingen te
nemen over een medische behandeling → Welke behandeling hij wil, of hij
behandeld wil worden, volledig geïnformeerd willen worden.
● Recht om te doen met je lichaam wat je wil. Je moet toestemming geven om
te behandelen en kan de behandelingen ook stopzetten door een
wilsverklaring af te leggen.
- Een patiënt kan van zijn zelfbeschikkingsrecht gebruik maken door het opstellen van
een wilsverklaring waaraan de zorgverlener zich moet houden; euthanasieverklaring
is hier een bijzondere vorm van.
- Zelfbeschikkingsrecht vloeit voort uit 2 belangrijke individuele grondrechten
1. Recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer/privacy(artikel 10) →
Klassieke grondrechten
2. Onaantastbaarheid van het lichaam(artikel 11) → Klassieke grondrechten.
➔ Artikel 10: ‘Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen
beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
➔ Artikel 11: ‘Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen
beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam.’
- Grondrecht vrijheid van bewegen(art 15): Niemand mag zijn vrijheid worden
ontnomen. Gaan en staan waar je wilt. ← Klassieke grondrechten.
- Als iemand de grondrechten schendt kan je naar de rechter en daar aanspraak op
doen.
- De wet bepaalt dat een zorgverlener een geheimhoudingsplicht heeft over alle
persoonlijke zaken, omdat een patiënt in een kwetsbare positie verkeert en daarom
de persoonlijke levenssfeer beschermd wordt.
- Onaantastbaarheid van het lichaam= Er kan geen onderzoek en behandeling aan
of in het lichaam plaatsvinden als de patiënt dit niet wil. De wil van de patiënt kan
alleen opzij worden gezet door een wettelijke regeling die bepaalt dat dit kan.
- Zelfbeschikkingsrecht: Het recht om te beslissen over
● Je lichaam
● Privacy
● Vrijheid van bewegen
➔ Deze rechten vinden we in
1. De internationale verdragen, zoals IVBPR en EVRM, als
mensenrechten (universeel)
2. De Grondwet als grondrechten (alleen van toepassing voor de
burgers van Nederland)
● Verschil mensenrechten en grondrechten: Mensenrechten gelden voor
iedereen en grondrechten alleen voor burgers en Nederland.
- Sociale en klassieke grondrechten: Klassieke grondrechten mag de overheid geen
inbreng op maken(passief). Bij klassiek kan je direct aanspraak op doen. Sociale
grondrechten moet de overheid iets doen om de grondrechten te realiseren(actief).
Niet direct aanspraak bij de rechter doen bij sociaal. Je kan wel op de onderliggende
wet beroep doen.
1
,Vrijwillige zorg:
- Geregeld in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO),
(onderdeel van boek 7 Burgerlijk Wetboek)
- Een geneeskundige behandelings-overeenkomst moet aan de volgende eisen
voldoen om geldig te zijn:
● Wilsovereenstemming : beide partijen moeten het eens zijn en weten waar je
voor tekent.
● Handelingsbekwaam: Rechtshandeling wel mogen doen, anders ben je
onbekwaam. Onbekwaam= Niet zelfstandig rechtshandelingen mag
verrichten. Onder 18 onbekwaam en mensen die onder curatele zijn.
● Niet strijdig met de wet, goede zeden of openbare orde
Rechten van de cliënt(WGBO):
- Recht op zelfbeschikking/autonomie (toestemming) (7:450 BW)
● Patiënt heeft het recht de voorgestelde behandeling te weigeren.
● De patiënt kan zijn recht op zelfbeschikking geven met een wilsverklaring=
Verklaring waarin hij van tevoren zijn toestemming geeft voor een
behandeling in de toekomst of een toekomstige handeling weigert. De
voorwaarde is dat de patiënt wilsbekwaam is. De wilsverklaring is van belang
op het moment dat de patiënt niet meer in staat is om toestemming te geven.
- Recht op informatie (informed consent) (7:448 BW)
● Uitgangspunt: Voor elke ingreep is toestemming nodig(art 7:450 BW).
➔ Bij kleine, niet ingrijpende ingrepen wordt toestemming aangenomen.
En voor de grotere ingrepen moeten de verrichtingen schriftelijk
worden vastgesteld(art 7:451 BW).
➔ Als de behandeling spoedeisend is en de patiënt niet in staat is om
toestemming te geven, mag de zorgverlener de behandeling
verrichten(art 7:466 lid 2 BW)
● Geïnformeerd moeten worden over
➔ Gezondheidstoestand
➔ Voorgenomen onderzoek en de resultaten
➔ Gevolgen van de behandeling en risico’s voor de gezondheid
➔ De aard en het doel van de behandeling
➔ De alternatieven van onderzoek of behandeling die in aanmerking
komen
➔ De vooruitzichten met betrekking tot zijn gezondheid
● Voorwaarden geven informatie
➔ De informatie moet begrijpelijk zijn voor de patiënt. Informatie die niet
begrepen wordt, is niet geldig.
➔ De informatie moet schriftelijk worden gegeven; de informatie kan zo
rustig worden nagelezen.
➔ De zorgverlener moet controleren of de cliënt de informatie of de
vraag goed begrepen heeft.
● Uitzonderingen plicht informatie geven
1. Er kan geen informatie gegeven worden. De patiënt is bewusteloos of
als onmiddellijk ingrijpen noodzakelijk is,kan er niet overlegd worden.
2. De patiënt weigert de informatie te ontvangen. De wens van de patiënt
is om niet geïnformeerd te worden.
2
, 3. Als de zorgverlener inschat dat de informatie het belang van de
patiënt schaadt. De zorgverlener moet hiervoor eerst een andere
zorgverlener raadplegen.
- Recht op een zorgplan/zeggenschap over eigen levens(wijze)
- Recht op inzage in het patiëntendossier, fouten herstellen, eigen verklaring aan
toevoegen (art. 7:456 BW)
● Iedereen vanaf 12 jaar heeft het recht op inzage(art 10 lid 3 GW).
● Een patiënt heeft inzage in het dossier dat door de zorgverleners op grond
van art 7:454 BW is ingericht.
● Op de zorgverlener en de personen die direct betrokken zijn na, mag
niemand het dossier inzien, tenzij er toestemming is gegeven.
● Als een patiënt een andere visie heeft dan de zorgverlener, kan hij verzoeken
het dossier te wijzigen.
● Het dossier wordt 15 jaar bewaard(art 7:454 BW). Dossier moet dan binnen 3
maanden worden vernietigd.
● De zorgverlener weigert als de vernietiging een nadeel oplevert voor
derden(art 7:455 BW).
- Recht op second opinion
● De patiënt kan twijfelen over de diagnose of niet zeker weten of hij
toestemming moet geven. Dan kan hij een second opinion aanvragen bij een
onafhankelijke zorgverlener. Deze geeft dan zijn visie.
- Recht op privacy→ tegenover staat geheimhoudingsplicht.
Soorten wilsverklaring:
1. Non-reanimatie
2. Weigeren van een bloedtransfusie.
3. Behandelverbod → De patiënt wil op geen enkele wijze meer behandeld worden.
4. Levenswensverklaring → Patiënt geeft aan geen euthanasie willen toegepast hebben
5. Zorgverklaring → Op welke manier de patiënt wel of niet wil worden behandeld in zijn
laatste levensfase
6. Crisiskaart → psychiatrische patiënt heeft van tevoren gegeven over het gedrag, de
medicatie die kan worden toegediend en de wijze van behandeling vastgelegd, voor
als de patiënt onbekwaam wordt.
7. Palliatieve sedatie → opzettelijk verlagen van het bewustzijn van de patiënt die in de
laatste levensfase verkeert. Levensverwachting is minder dan 2 weken. Het doel is
het verlichten van de pijn waardoor er een aanvaardbare situatie ontstaat. De patiënt
zelf, de familie en/ of betrokken hulpverleners moeten om de palliatieve sedatie
verzoeken. Als een patiënt wilsonbekwaam is, dan zal de arts overleggen met de
vertegenwoordiger van de patiënt.
Voorgenomen wijzigingen WGBO:
1. Positie van de betrokkenen wordt versterkt en de betrokkenen wordt niet alleen
geïnformeerd.
2. Er wordt met de betrokkene overlegd over de wijze van behandeling.
3. Zorgverlener moet verplicht in het dossier vastleggen voor welke handelingen van
ingrijpende aard de betrokkene toestemming heeft gegeven(art 7:451 BW).
4. De zorgverlener legt in het dossier vast als de betrokkene wilsonbekwaam is(art
7:454 lid 2 BW).
3
, 5. Bewaartermijn wordt 20 jaar.
6. Als de betrokkene wenst dat het langer bewaard moet worden, dan moet dat tenzij
dit niet van de zorgverlener gevraagd kan worden(art 7:454 lid 5 BW).
7. Het verstrekken van gegevens mag niet zonder toestemming van de betrokkene, ook
niet na overlijden
8. Door het invoeren van een nieuw artikel(7:458a BW) kunnen nabestaanden om
inzage in het dossier verzoeken.
Dwang in het recht:
- Dwang= Iemand wordt tegen zijn wil in genoodzaakt om iets te doen of te laten.
- Juridische betekenis: er wordt een inbreuk gedaan op het zelfbeschikkingsrecht van
een persoon. Je moet wettelijke grondslag hebben.
- De rechtvaardiging voor dwang is vastgelegd in de wet.
- Drang= Zodanige beïnvloeding van de persoon dat hij minder keuze heeft. Je dreigt
maar maakt geen invloed op privacy of vrijheid.
Dwang mogen uitvoeren:
- Strafrecht
- Zorg en psychiatrie (burgerlijk recht)
- Huiselijk geweld (burgerlijk recht, strafrecht, bestuursrecht)
- Kinderbeschermingsmaatregelen (burgerlijk recht)
Burgerlijk recht, strafrecht en bestuursrecht:
- Burgerlijk: Alle wetten en regels tussen 2 burgers onderling
- Straf: Alle regels tussen verhouding burger en overheid.
- Bestuur: Burger en overheid, maar de overheid is dienstverlenend en niet straffend.
Rechtmatig en rechtvaardig:
- Rechtmatig= in overeenstemming met het recht (wet en regels) > objectief
- Rechtvaardig= eerlijk, billijk > subjectief
Drie belangrijke beginselen die je in acht moet nemen bij het toepassen van dwang:
1. Subsidiariteit= Als er een andere oplossing mogelijk is, dan geen dwang toepassen
2. Proportionaliteit= Als dwang noodzakelijk is, dan de minst ingrijpende toepassen
3. Doelmatigheid= de gekozen dwangmiddel is naar verwachting effectief
Wetgeving binnen de (gedwongen) GGZ:
- De Wet Verplichte GGZ (Wvggz van toepassing per 1-1-2020)
● Regelt verplichte zorg voor mensen met psychiatrische problemen
- De Wet Zorg en Dwang (Wzd van toepassing per 1-1-2020)
● Regelt onvrijwillige zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke
beperking
- De Wet Forensische Zorg (Wfz van toepassing per 1-1-2019)
● Vervangt deels de TBS voor daders van strafbaar feit, onderdeel van WvSr.
Criteria voor verplichte / onvrijwillige zorg:
1. Psychische stoornis, dementie of verstandelijke beperking
2. Die leidt tot ernstig nadeel voor betrokkene zelf of anderen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TessaHermsen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now