Geschiedenis - Examenkatern
Historische Context: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1515-1648)
Deelcontext 1
Karel V (begin 16e eeuw)
- Belastingen voor privileges = uitzonderlijke voorrecht van bepaald persoon of groep.
- Centralisatie(politiek) = het streven van heersers om hun gebied vanuit één punt te
besturen en in het hele grondgebied gelijke wetten en belastingen in te voeren.
⤷ Staatsvorming → Brussel: politieke centrum
- Drie collaterale raden: adviseerden Karel V voor het geheel van de Nederlanden.
- Ambtenaren bij het bestuur → adel verloor macht.
Reformatie (1517-1648) = Kerkhervorming → scheuren in de kerk + ontstaan
protestantisme.
⤷ Bijbel in volkstaal / tegen aflaten / tegen afbeelden / kerk teveel macht | Pamfletten
○ Maarten Luther → Lutheranisme
- Veel bijbel lezen & oprecht geloven → hemel
- Vorst is gekozen door God → verzet tegen vorst is verzet tegen God
⤷ 1515: Cuius regio, eius religio = ‘wiens gebied, diens religie’ (Duitse rijk)
○ Johannes Calvijn → Calvinisme
- Predestinatieleer → hemel / hel is bepaald voor het bestaan
- In opstand komen tegen de vorst mag als hij Gods geboden niet volgt
- Onderdanen mogen zonder toestemming van vorst een kerk beginnen
⤷ Beeldenstorm (1566) = Reeks vernielingen in katholieke kerken door protestanten.
- Hertog van Alva gestuurd door Filips II → door met kettervervolgingen
⤿ Raad van Beroerten / Bloedraad = speciale rechtbank om de schuldigen van
de beeldenstorm te berechten en straffen.
⤷ Willem van Oranje (stadhouder) gaf toestemming aan watergeuzen om schepen aan te
vallen → 1572: Inname Den Briel
- Willem opnieuw uitgekozen als stadhouder (eerst plaatsvervanger vorst en nu
aanvoerder van de opstandelingen) en meer steden bij Opstand.
Verplichte Voorbeelden
1531 - Drie collaterale raden - Raad van State
⤷ Advies uitbrengen over totale beleid in zeventien provincies
- De Geheime Raad
⤷ Wetten voorbereiden en uitvaardigen en toezien op uitvoering
- De Raad van Financiën
⤷ Begrotingen opstellen + ‘bedes’: verzoeken om geld
1521 - Rijksdag in Worms Maarten Luther moest zich verdedigen omdat hij in 1517 de aflatenhandel en
heiligenverering had bekritiseerd. Luther kreeg hier nog één kans om het terug te
nemen, maar dit deed hij niet en dus werd hij door Karel V vogelvrij verklaard (Luther
kreeg bescherming van Duitse vorsten). De scheuring in de kerk was een feit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xLaralia. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
