• vanuit een politiek perspectief naar organisatie en management vraagstukken kijken.
• de verschillen benoemen tussen een rationeel perspectief en een politiek perspectief.
• de sterke en zwakke punten van een politiek perspectief benoemen.
• omschrijven waarop macht en invloed gebaseerd is.
• verschillende perspectieven op besluitvorming in eigen woorden omschrijven
• omschrijven wat professionele autonomie inhoudt.
• omschrijven waarom artsen zoveel invloed hebben in zorgorganisaties.
• de verschillende perspectieven op professies in eigen woorden omschrijven.
Literatuur:
• Martimianakis, M.A., Maniate, J.M. & B.D. Hodges (2009). 'Sociological interpretations of
professionalism'.Medical education 43: 829-837 (Links to an external site.)Links to an external site.
• Pfeffer, J. (1981). 'Understanding the role of power in decision Making'. In: Shafritz, J.M. & J.Steven Ott.
1992. Classics of organizational theory. California Wadsworth inc. p 404-421
• Krogt, Th.P.W.M. van der & C.W. Vroom (1995). Hoofdstuk 7. Organisatie is beweging. Utrecht: Lemma
BV. (paragraaf 7.1, 7.2, 7.3 & 7.4)
College:
Het politieke perspectief
• Organisaties zijn pluriform
• In en om organisaties zijn partijen met verschillende belangen en percepties (stakeholders)
• Organiseren draait om macht, conflicten en onderhandeling
• Besluiten en acties zijn vaak compromissen voortkomend uit conflicten, onderhandeling en
samenwerking
• Nooit worden alle belangen gediend; organiseren is ook uitsluitend van stakeholders
• Geen van de stakeholders zal zijn altijd volledig zijn zin krijgen
Functie van doelen
• Handzaam denkkader voor beslissingen en activiteiten
• Om emotioneel mee te vereenzelvigen
1
, • Rechvtaardig achteraf
• Maatstaven voor beoordeling van activiteiten
Deming cyclus
Doelen en resultaten
Waarom houden mensen zich aan doelen van anderen?
• Conformeren om te voorkomen dat er dwangmiddelen worden toegepast
• Conformeren omdat het eigen voordeel oplevert
• Conformeren uit gewoonte
• Conformeren uit overtuiging het juiste te doen
Belangengroepen/stakeholders
Het bepalen en uitvoeren van doelen vindt plaats in een onderhandelingsproces met interne en externe
stakeholders.
Externe stakeholders:
2
, 1. De officiële eigenaars
2. De leveranciers van hulpbronnen
3. Verenigingen van leden zoals vakbonden
4. Publieksgroepen
Macht
• Macht (Mintzberg) = beslissingsbevoegdheid
• Macht (mechanic) = elke kracht die resulteert in gedrag dat bij afwezigheid van deze niet plaats had
gevonden
• Macht (Pfeffer) = de capaciteit van een sociale actor om weerstand overwinnen om gewenst doel of
resultaat te bereiken
• Macht (Northouse) = de capaciteit of het potentieel om te beïnvloeden
• Machtsuitoefening is de poging om de uitkomsten te beïnvloeden
• Invloed is het proces waarbij een partij de mening en voorkeur van een andere partij verandert zodat
deze aansluit bij die van hem.
Gerelateerde concepten
• Machtsuitoefening is de poging om de uitkomsten te beïnvloeden
• Invloed is het proces waarbij een partij de mening en voorkeur van een andere partij verandert zodat
deze aansluit bij die van hem
• Autoriteit is gelegitimeerde macht (mechanic vs. Pfeffer)
Wat is nodig om macht uit te oefenen?
• Een machtsmiddel
• De wil en de energie om de machtsmiddel te gebruiken
• De vaardigheid om het machtsmiddel te gebruiken
Controle over het besluitvormingsproces (Paterson)
Machtsmiddelen
• Fysieke en financiele hulpbronnne
• Kennis en vaardigheid (expertise, kennis van de regels)
• Positie- en functiemacht
• Relaties
• Identiteit en imago (personality)
• Collectieve macht (coalition)
• Positie in het besluitvormingsproces
3
, • Positie in het communicatienetwerk
• Fysieke locatie
Eigenschappen van het machtsmiddel
• Toepassingsgebied
• Mate van onmisbaarheid
• Mate van onuitputtelijkheid
• Mate van overdraagbaarheid
• Mate van duurzaamheid
• Mate van ruilbaarheid
Besluitvormingsmodellen
Rationeel model • Gedrag is bewust doelgericht
• Er zijn eenduidig en onderling consistente doelen die leidend zijn
• Alle mogelijke manieren van aanpak en hun consequenties zijn in beeld
• Er zijn duidelijke criteria om de juiste manier van aanpak te kiezen
• Substantive rationality:
• Tekortkoming: er is maar een persoon of groep die het besluit neemt. Dit is
zelden het geval.
• Je bent te veel bezig met conflict en strijd, verlies je het oog voor het doel en
de patiënt.
Bureaucratisch model Dit model is een reactie op het retionele besluitvormingsmodel. De doelen zijn relatief
eenduidig. Het zoeken is niet naar de beste oplossing maar naar de meeste
bevredigende oplossing. Het is niet mogelijk om alle voordelen en nadelen in kaart te
brengen, in tegenstelling tot het eerste model. De kern is niet de inhoudelijke kant,
maar meer de procesmatige kant. Het is incrementeel van aard (stapsgewijs)
Procedures geven wel de mogelijkheid om besluitvorming in een ziekenhuis te
rationaliseren. Echter sterk autonome groepen zoals artsen laten hun handelen niet
snel vastleggen in regels (dus ook net echt heel bruikbaar).
• Procedural retionality: leerervaringen uit het verleden leiden tot
procedueren en routines die het handelen bepalen
• Bounded rationality
• Satisfying
• Incrementele en sequentiele aanpak
• Decisions evolve from policies, procedures and rules
Desicion Proces model Dit model gaat ervan uit dat veel besluiten niet rationeel tot stand komen, zoals bij
model 1 en 2, maar dat het eerder op toeval en kans is gebaseerd. Doelen worden
vaak achteraf gerechtvaardigd. Vooral in organisaties met veel relatief los van elkaar
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pleunkleine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.78. You're not tied to anything after your purchase.