Summary
Samenvatting inleiding tot het recht
- Course
- Institution
Samenvatting inleiding tot het recht
[Show more]
Seller
Follow
lyho
Content preview
Deel II - Hfst 1 Kenmerken van de Belgische staatOntstaan ?
In 19e eeuw (grondwet van 1831)
Hoe ?
Volgens Liberaal-democratisch model
Noem de kenmerken van de Belgische staat ?
- rechtsstaat
- democratie
- scheiding der machten
- van eenheidsstaat tot federalisering
- monarchie
1.1 Rechtsstaat
dwz overheid moet persoonlijke rechten van alle burgers respecteren en beschermen
respecteren : gelijkheid voor de wet, persoonlijke vrijheid, vrijheid meningsuiting, vrijheid
onderwijs,…
beschermen : tegen oorlogsaanvallen uit het buitenland, leger & politie voorzien die zorgt
voor openbare rust en veiligheid
0pm. Rechtsstaat is intussen eerder een wetsstaat geworden
Nl. door de invoering van belastingen, GAS-boetes en andere regels, worden de vrijheden van de
burgers eigenlijk erg ingeperkt. De overheid houdt zich intussen vnl. bezig met besturen van allerlei
overheidsdiensten.
voorbeeld : Vluchtelingenproblematiek
België heeft het Verdrag van de VN ondertekend.
Europa stemde een richtlijn en België stemde een wet om de opvang van asielzoekers te regelen
België heeft wetten om de opvang van asielzoekers te regelen
En de nationale wetgeving heeft zich ertoe verbonden, om hulp te bieden!
Als mensen hier toekomen dan gaan zij een verklaring geven aan de dienst
vreemdelingenzaken, maar er waren heel veel aanvragen, waardoor de mensen moesten
wachten en een afspraak maakten
Dus die mensen sliepen allemaal in het Maximiliaanpark, om te wachten!
Dus men heeft dan ook hotels voorzien enzo, om opvangplaatsen te voorzien!
,1.2 (Parlementaire) Democratie
d.w.z. participatie (of deelname) van de burgers in het staatsbestuur
Hoe ?
• Kiesrecht : vrije verkiezingen van “volks-vertegenwoordigers” in het parlement
(= wetgevende macht, dus het beleid)
• Zelfs kiesplicht/opkomstplicht/stemplicht in België (op alle niveaus : federaal, gewesten en
gemeenschappen, provincie en gemeente)
Op 14 okt 2018 proeven we al onze democratische rechten:
Hoe ? door de verkiezingen
Wij kunnen enkel kiezen wie deel maakt van de wetgevende macht
Nadat wij die mensen verkozen hebben, kiezen zij zelf wie de uitvoerende macht zal worden!
De rechtelijke macht wordt door een onafhankelijk team verkozen
1.3 Scheiding der machten (dia 10)
= Trias politica d.w.z. 3 aparte functies
→ Komt van Montesquieu (= franse filosoof uit 18e eeuw): “il faut que le
pouvoir arrête le pouvoir”
d.w.z. politieke macht is altijd gevaarlijk en is vatbaar voor corruptie. Daarom
meende hij dat de ene macht de andere in bedwang moest houden
Wetgevende functie
o Wat ? recht FORMULEREN in duidelijke wetteksten formuleren en bijhorende sancties
o Wie ? verkozen parlement (= kamer en senaat)
Rechterlijke functie
o Wat ? recht INTERPRETEREN en TOEPASSEN op concrete situaties
o Wie ? onafhankelijke en onafzetbare rechters
Uitvoerende functie :
o Wat ? recht DOEN UITVOEREN
o Wie ? Koning en regering
Waarom is scheiding van machten nodig ?
Anders machtsmisbruik
Randbemerking
De scheiding van machten is “relatief” d.w.z. er is geen volledig strikte scheiding
Vb. regering dient ook wetsvoorstellen in -> dus uitvoerende macht beïnvloedt de wetgevende macht
Vb. regering benoemt rechters -> dus uitvoerende macht beïnvloedt de rechterlijke macht
Vb. regering is samengesteld uit partijen die ook meerderheid hebben in parlement -> samenvloeiing
van uitvoerende en wetgevende macht
,Voordelen van scheiding van machten – enkele toepassingen
Voorbeeld 1 : Aanslagen Brussels airport : 1ste ding dat gebeurt is : Mr Jambon minister van
binnenlandse zaken werd op het matje geroepen door de wetgevende macht, omdat er een groot
probleem van veiligheid bleek te zijn in ons land! Hij moest dus verantwoording geven voor zijn
beleid! -> Hij had zijn job niet goed gedaan, en moet ontslagen worden!
Voorbeeld 2 : big brother : mensen worden 24u/24 gefilmd en gaan samenwonen bij wild vreemde
mensen ! 1984 : zie foto Ellen
Men wil alleen maar camera’s zetten om misdrijven op te sporen, en als je toch vindt dat er
wordt ingegaan tegen je privacy dan kan je aangifte doen!
Dus het KB komt van de uitvoerende macht (dus de regering en de koning, want dat is het hoofd
van de uitvoerende macht)
Bij een MB gaat 1 minister het besluit uitvoeren, terwijl bij het KB alle ministers het besluit gaan
uitvoeren!
Voorbeeld 3 : Jonathan Jacobs ; heeft slaag gekregen omdat hij niet rustig was te krijgen volgens de
politie! Hij was opgenomen in een psychiatrisch centrum! Hij had psychische problemen! 2
mogelijkheden om daar terecht te komen
1. Vrijwillig : als je voelt dat je je leven gaat beëindigen ofzo
2. Als je familie, vrienden, politie, … vinden dat jij een gevaar bent in de maatschappij en dat jij
hulp moet krijgen !
In dat centrum zitten dus allerlei mensen : mensen die in een depressie zitten, die het niet meer
zien zitten en die krijgen daar dus de juiste medicatie enzo
En die jongeman was verslaafd aan drugs en werd in zo’n centrum gestopt en werd geholpen! Maar
op 1 dag was die zo onhandelbaar dat ze hem buiten wilden uit het centrum
Ze hebben hem dan in de cel gestopt maar hij werd nog altijd niet rustig ; hij werd dan in
elkaar geslagen in zijn cel en is gestorven ! die beelden zijn dan vrij gekomen en het parket is
een onderzoek gestart!
De politie heeft zich dan moeten verantwoorden, maar waren daar niet meer mee akkoorden
zijn gewoon niet geweest naar die zitting
Ze zijn dan veroordeeld volgens verstek = dat je niet komt opdagen en dat dus de
tegenpartij gelijk heeft
Daarom zijn dus al die politieagenten veroordeeld voor een gevangenisstraf!
Het centrum was dus ook in fout ; want zij hebben iemand die in nood was geen hulp aangeboden en
gewoon buiten gezet !
, 1.4 Van Eenheidsstaat naar federalisering
Evolutie van “eenheidsstaat” naar “federale staat”
• 1830: centraal gezag met provincies en gemeenten
• Verzet door de Vlaamse beweging tegen een verfranste politiek -> behoefte aan eigen
gemeenschap begint op te komen
• 1970-2014 grondwetsherzieningen leiden naar “federalisering”
Federalisering, d.w.z.
• Oprichting deelstaten (3 Gemeenschappen-3
Gewesten) die eigen bevoegdheden kregen
• Geleidelijke verdere uitbreiding van die
bevoegdheden
Opm. Alle landen uit de Europese Unie hebben hun rechten overgedragen aan de unie. En in België
draagt België zijn rechten over aan de deelstaten! Is dus andersom.
1.5 Monarchie
= d.w.z. Koning als staatshoofd
Rol van koning :
- Zorgen voor eenheid tussen alle Belgen
- Zorgen voor het voortbestaan van het koninkrijk
- LID van de federale wetgevende macht
- HOOFD van de federale uitvoerende macht
- Is politiek onbekwaam (d.w.z. alle wat hij ondertekent moet mee worden ondertekend door
één of meer ministers)
- Is politiek onverantwoordelijk (d.w.z. de ministers hebben volledige politieke
verantwoordelijkheid ; koning heeft geen persoonlijke inbreng in de politiek)
- Heeft een belangrijke symbolische functie (d.w.z. symbool van eenheid en bemiddelaar in de
politiek)
- Heeft een representatieve functie (d.w.z. vertegenwoordigt de bevolking in binnen-en
buitenland) (dus vertegenwoordigt niet de staat)
- Is absoluut onschendbaar (d.w.z. kan nooit voor een rechtbank worden gedagvaard of
veroordeeld worden)
- Jaarlijkse financiële middelen liggen vast in de civiele lijst
Voorbeeld : de abortuswetgeving : in het parlement was men allemaal akkoord, maar de koning wou
dit niet tekenen en was niet akkoord! Dus eigenlijk kon men de wet niet tot stand brengen! Dan
hebben ze de koning voor een dag ontslagen (opzij gezet) zodat de wet tot stand kon zetten! En de
volgende dag was hij terug koning!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lyho. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now