Nachtmotet
Algemeen
Genre: psychologische roman
---
Recensie I
‘Tulpen waren ’t rood en geel. Rondom, de hyacinten forsch van steel, de sombre bloemen
donkerblauw getrost, hakhout op zode’ omsloot ze, zwaar bemost.’ (citaat uit Mei, Herman Gorter)
Met deze fraaie dichtregel uit het gedicht ‘Mei’ met de beroemd geworden openingszin ‘Een nieuwe
lente en een nieuw geluid’ zitten we midden in de gebeurtenissen van de korte roman Nachtmotet.
Nauwkeurig lezen doet vermoeden dat bloemen een belangrijk motief vormen. Arie Kok, die
debuteerde met Morie, heeft een stilistisch meesterwerkje neergezet. Een prachtig geschreven
verhaal dat de lezer stof tot nadenken geeft.
De lezer leert 2 bijzondere mensen kennen die beide wonen in Villa Bethel: Hannie Havergort en
Gunther Schlossherr- Bruler. Twee negentigjarigen die hun levensavond doorbrengen, wonend naast
elkaar. Elk met hun eigen verleden. Elk met hun eigen verhaal. Levend in afwisselend het heden en
verleden. Een aantal bewoners van de Villa vindt die Duitser maar niks. Hij houdt er eigenzinnige
zaken op na, waarvan pianospelen in de nacht de meest opvallende is. Buurvrouw Hannie is de enige
die gebiologeerd raakt door het majestueuze pianospel (Fruhlingslied, Mendelssohn) van de oude
man. Wanneer ze hem in de nacht bezoekt om hem ook aan te spreken op zijn spel (Iedereen slaapt
toch op dit tijdstip!) raakt ze in een diep gesprek verwikkeld en komen er oorlogstrauma’s boven
waar Gunther nooit over heeft gesproken. De pijn van de oude baas komt stevig binnen. Je voelt
mee, je leeft mee.
Het verhaal leest vlot weg, de zinnen zijn kort, puntig. De dialogen tussen met name Hannie en
Gunther zijn van een verbluffende schoonheid. Aan het eind van het verhaal zitten een aantal
(pijnlijke) kippevelmomenten. De troost van klassieke muziek zoals de hoofdpersonages deze ervaren
is intens. Muziek is kunst en kunst is muziek (Lieder ohne Worte, Mendelssohn) in dit literaire
juweeltje van Arie Kok: ‘Langzaam zie ik Mendelssohn in beweging komen en schuin wegzakken.
Even blijft hij hangen, alsof hij zich niet zomaar gewonnen wil geven, maar tenslotte capituleert hij.
Met een bijl hakken ze hem in stukken, die ze achter in het autootje smijten. (…) De musicus in mij,
voor wat ervan over was, zou nog een daad verrichten. Ik ga zijn muziek redden. Ik blijf hem spelen
tot mijn laatste snik.’ De vraag blijft echter of Arie Kok er niet nog meer uitgehaald zou kunnen
hebben, het is zo’n bescheiden roman.
Nachtmotet is een verhaal dat lang blijft nazinderen, zowel qua vorm als inhoud. Dat is de kracht van
literatuur. Het eind van het verhaal is subliem: ‘(…) De eerste regendruppels vallen, het zijn grote
druppels. De planken van het bankje worden gestaag donker. Ze begint te neuriën, eerst op ‘mmm’
en vanaf de tweede regel op ‘aah’. Een hemelse melodie.’
Bron: https://www.boekenbloggenderwijs.nl/kok-arie-nachtmotet/
Recensie II
Pijnlijke oorlogsherinneringen in Nachtmotet
Openingszinnen zijn zinnen die je bijblijven en die soms zelfs wereldberoemd worden. Wie kent
bijvoorbeeld niet de opening uit Max Havelaar van Multatuli: ‘Ik ben makelaar in koffie, en woon op
Lauriergracht No. 37.’ Of: ‘Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marjavdwind. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.