Summary
Samenvatting Journalistieke Nieuwsgaring & Productie
- Course
- Institution
Samenvatting Journalistieke Nieuwsgaring & Productie
[Show more]
Seller
Follow
juliene
Content preview
1) JOURNALISTIEKE NIEUWSGARING EN -PRODUCTIEDOEL
Inzicht in de relatie journalistiek en maatschappij
– Verschillende analyseperspectieven van ‘journalism studies’: basistheorieën en kernauteurs
– Actuele trends in journalistiek door veranderende nieuwsecologie
– Kennismaking met journalistieke praktijk: gastsprekers en journalistieke opdracht
RODE DRAAD
Van massa- naar netwerkmaatschappij
Thema’s
Per thema
– Journalistiek als beroep
– Basistheorieën en kernauteurs
– Nieuwsproductie
– Concrete cases, actueel onderzoek,
– Publiek als nieuwsconsument en
-producent gastlezing (vanuit praktijk of
– Businessmodellen onderzoek)
– Fake news
Per les
Aantal stellingen via Wooclap
WERKVORMEN
Hoorcolleges met betrekking tot verschillende analyseperspectieven van journalism studies en actuele
trends in journalistieke nieuwsverzameling, -productie en content
Begeleide zelfstudie: Voorbereiding/ verwerken van hoorcolleges door zelfstandig en individueel
doornemen van lesmateriaal
Groepswerk: studenten maken een journalistieke story op Facebook, YouTube, TikTok ofInstagram.
Verhalen worden gemaakt op basis van één van de aan bod gekomen thema's/stellingen in de
hoorcolleges.
Online discussiegroep waarbij de studenten van elkaar leren door het plaatsen van berichten enreacties
en waarbij de lesgever actief participeert.
STUDIEMATERIAAL
Elk hoofdstuk is volgens eenzelfde structuur opgebouwd.
– Kader: overzicht van wat in hoofdstuk aan bod zal komen
– Trefwoorden
– Paragrafen: indien relevant focussen we hierbij eerst op standaardwerken die in de
massamaatschappij zijn ontwikkeld en vertalen we die door naar de netwerkmaatschappij.
– Conclusie
– Vragen: laat toe de kennis van het hoofdstuk te verifiëren
– Overzicht van aanbevolen (internationale) literatuur
Elk hoofdstuk bevat ook een aantal kaderstukken (ter illustratie
1
,INLEIDING
VAN MASSA- NAAR NETWERKMAATSCHAPPIJ
̶
JOURNALISTIEK: EEN KIND VAN HAAR TIJD
Journalistiek in de massamaatschappij → de netwerkmaatschappij
— Nieuws is een product van zijn tijd (politiek (kiesrecht, schoolplicht), economie (afschaffing
zegelbelasting), cultuur, technologie…)
— Status quo van een maatschappij uitgedaagd door technologische vernieuwingen
– Impact (radio en televisie) versus disruptie (internet) en introductie netwerkmaatschappij
MASSAMAATSCHAPPIJ
Eind 19de eeuw evolutie van kranten tot massamedium en in de loop van de 20ste eeuw radio en televisie
Massacommunicatie = eenrichtingsverkeer in een lineair proces: “het verspreiden van boodschappen
via media start bij de communicator die het via een medium naar een massa ontvangers verstuurt”
(Loisen & Joye, 2018, p.142).
Nieuwsorganisaties hebben een monopolie op nieuwsproductie en nieuwsdistributie. Ze verzamelen en
filteren boodschappen van zenders (de bronnen in het nieuws) en verspreiden die naar een groot
publiek. De toegang tot het nieuws wordt met andere woorden gecontroleerd door journalisten. En het
geselecteerde nieuws wordt in een lineair proces verspreid naar een passief publiek. Er is weinig of
geen interactie tussen journalisten en hun publiek.
Ontwikkeling van communicatiewetenschappen vanuit social sciences
Oorspronkelijk erg negatieve visie op effecten van media en publiek als passieve massa (cf.
injectienaaldtheorie (mediaboodschap wordt geïnjecteerd in de mensen: ze nemen dat zomaar over), War of the
Worlds (radio-uitzending aliens) 1938)
Vanaf de jaren 1950: groeiende kritiek
— Niet gebaseerd op systematisch wetenschappelijk onderzoek (cf. relatie tussen mediaberichtgeving
en criminaliteit in de jaren 30).
— Invloed van de massamedia overschat, evenals de passiviteit van het publiek. Het is te simplistisch
om zowel zender als ontvanger voor te stellen als een monolithisch blok.
Een meer genuanceerde versie van de massamaatschappijtheorie houdt meer rekening met de
complexiteit van het communicatieproces
NETWERKMAATSCHAPPIJ
De komst van computers in de jaren zeventig luidde het einde van de industriële samenlevingen de
start van de informatiesamenleving in.
De netwerkmaatschappij volgde pas in een tweede fase in de jaren negentig door de introductie van
internet en het wegvallen van tijd- en ruimtebeperkingen.
2
,Tijdens het laatste decennium wordt de netwerkmaatschappij bovendien gekenmerkt door
mobiele technologie en verregaande gebruikersparticipatie door de introductie van sociale
media.
De twee centrale kenmerken van de netwerkmaatschappij zijn digitalisering en globalisering
Manuel Castells publiceerde een omvangrijk drieluik ‘The Information Age: Economy, Society, and
Culture’ (1996) waar hij in het eerste deel (‘The Rise of the Network Society’) zijn visie op de
maatschappelijke veranderingen ten gevolge van digitalisering uiteenzet.
Zijn focus ligt in eerste instantie op de veranderingen in de kapitalistische economie. Waar het in de
industriële samenleving nog energiebronnen (kapitaal en arbeid) waren die garant stonden voor
productiviteitsgroei, zijn kennis en informatie de nieuwe bronnen van productiviteit in de
‘netwerkeconomie’ (wat hij informationeel kapitalisme noemt).
Castells: grote nadruk op het belang van elektronische netwerken als drijvers van maatschappelijke
verandering (kritiek: technologisch determinisme)
Elektronische informatienetwerken zijn de nieuwe dominante sociale structuren. Zij verbinden actoren
over de hele wereld in real time met elkaar en maken informatie- of kapitaalstromen mogelijk zonder
tijd- en ruimtebeperkingen. Digitalisering gaat bijgevolg hand in hand met verregaande globalisering.
Elektronische netwerken worden gekenmerkt door knooppunten (‘nodes’ of actoren) die met elkaar in
verbinding staan.
De structuur van netwerken is daardoor meer open en dynamisch, en laat meer ruimte voor niet-elites
om bottom-up een machtspositie uit te bouwen. De macht van deze actoren hangt namelijk vooral af
van de (centrale) positie die ze in het netwerk innemen. Deze positie wordt bepaald door het vermogen
van de actor om het netwerk te versterken met extra informatie.
De toegang tot de elite is bijgevolg meer open dan in de massamaatschappij. Het is niet meer enkel
het bezit van de productiemiddelen die toegang tot de elite bepalen, maar ook bezit van informatie
en kennis. Macht behoort toe aan diegenen die de informatiestromen kunnen controleren. Deze
nieuwe groep van ‘informational elites’ zijn bovendien niet afhankelijk van socio-politieke controle
binnen nationale grenzen, maar zijn kosmopolitisch. Ze vormen een eigen afgeschermde ’society’ en
delen een (homogene) levensstijl die culturele grenzen overstijgt.
DIGITALISERING
Nieuwe technologieën leggen de basis voor globaliseringsprocessen
Ze maken de uitwisseling van informatie op globale schaal mogelijk, en de beperkingen van tijden
ruimte worden daarbij steeds meer doorbroken.
GLOBALISERING
Poging tot definitie
— Schaalvergroting: plaatsen connecteren en virtueel bij elkaar brengen
— Geen barrières in tijd en plaats
— Global village (Mc Luhan): de wereld is een dorp, iedereen kan met iedereen communiceren
— Kritiek: homogenisering (Westernization, Americanisation, McDonaldisation)
— Kritiek op kritiek:
– Geen eenheidsworst: world society (Beck): verschillen en verscheidenheid primeren
– Glocalisering (Robertson): schaalverkleining als tegenreactie
3
, — Dery: global village is utopie
– Couch potato
– Compassion fatigue
— Global flow (Appadurai en Castells): informatie-uitwisseling over de grenzen van de natiestaat,
culturen en continenten heen (‘space of flows’ ipv ‘space of spaces’)
— Deze worden samengesteld door actoren en worden gekenmerkt door een onregelmatige en
veranderlijke vorm (cf. ‘netwerken’). Door de dynamiek van de scapes en de verschillende combinatie
van de vijf scapes zullen mensen overal ter wereld op verschillende manieren beïnvloed worden
— Five dimensions: people, technology, money, ideologies AND
– “mediascape” = media global flow
– “Mediascape refers both to the distribution of the electronic capabilities to produce and
disseminate information (via kranten, magazines, televisie, filmproductiestudio’s, satelliettelevisie,
internet, mobiele telefoon) and to the images of the world created through the media”
– Niet-lineair en gedecentraliseerd (over de landsgrenzen heen)
IMPACT OP JOURNALISTIEK
Dialectiek tussen journalistiek en maatschappij
Nieuws = product van historische, technologische, politieke en economische factoren, typisch voor
samenleving op dat moment
‘Journalists act within and upon a society’
Veranderingen in de samenleving = veranderingen in de journalistieke praktijk
Technologie: groot effect op de samenleving (los te koppelen van technologisch determinisme, eerder
sociaal constructivisme)
“No matter how strong the impact of technology on human lives might be, the most active partin the
interplay between technology and people are still the humans behind the machines and not the
machines themselves”
In dit veranderend nieuwslandschap of ‘mediascape’ wordt afstand genomen van de
'massamaatschappij' die gedragen werd door relatief grote en homogene nieuwsorganisaties
(massamedia) en gekenmerkt werd door eenrichtingsverkeer naar een massapubliek.
Leidt tot een ‘chaotic news journalism environment’ (Brian McNair, 1998, 2013)
— Door de niet-lineariteit en decentralisering van informatiestromen die niet beperkt worden door
de grenzen van tijd en ruimte,
— De snelheid van de informatiestromen en
— Een grotere impact van alternatieve bronnen
Chaos paradigm versus control or dominance paradigm (vb. Abu Ghraib)
to talk about chaos is to argue that the journalistic environment, far from being an instrument or
apparatus of social control by a dominant elite, has become more and more like the weather and the
oceans in the age of global warming – turbulent, unpredictable, extreme. Like storm fronts, journalistic
information flows around the world in globally connected streams of real- time data, forming stories
which become news and then descend through the networked nodesof the world wide web to impact
on national public spheres.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliene. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77858 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now