Ontwikkelingspsychologie :
Onderzoek in de ontwikkeling van het kind waaronder:
- Motorische ontwikkeling - Cognitieve “ ” - Emotionele “ ” - Sociale “ ” -
Morele “ ” - Identiteits “ ”
1. Inleiding
Praktische redenen om de ontwikkeling van het kind te bestuderen
- Kennis van normale ontwikkeling kan worden toegepast bij het opvoeden in
onderwijs
- “ ” om te kunnen bepalen welke kinderen afwijken van de norm
- kennis van ontwikkelingsprocessen is van belang om het ontstaan en het
beloop va abnormaal functioneren te begrijpen
1.1 principes en definitie
het ontwikkelingsproces wordt gekenmerkt door 3 basis principes:
1- Ontwikkeling verloopt in vaste volgorde en het proces is onder normale
omstandigheden onomkeerbaar
2- Ontwikkeling is cumulatief, elke fase bevat al het voorgaande waarbij het
geheel groter is dan de som der delen
3- Ontwikkeling gaat altijd in de richting van een grotere complexiteit :
bestaat uit
- Differentiatie: bv ontwikkeling handmotoriek, van ongedifferentieerd
grijpen naar een potlood kunnen pakken en tekenen.
- Integratie: bv gebrek coördinatie tussen het zien en bewegen naar het
zien van een speeltje en pakken met vinger.
Ontwikkeling bestaat uit onomkeerbare veranderingen in de tijd die in een vaste
volgorde, cumulatief en in de richting van grotere complexiteit verlopen.
Bestudering van de ontwikkeling kan bemoeilijk worden door 5 zaken :
1- Ontwikkeling kan in kwantitatieve als in kwalitatieve zin verlopen ( ook wel
graduele of continue veranderingsprocessen versus discontinue processen)
- Kwantitatief: bv toename aantal worden
- Kwalitatief: bv van kruipen naar lopen
2- Aanleg of omgeving: Ontwikkeling is product van drie factoren
- Ontwikkelingspotentieel van het individu vastgelegd in de genen
( kindfactor)
- De voorgaande ontwikkeling ( ontwikkelingsgeschiedenis)
( kindfactor)
- De actuele omgevingsinvloeden
3- Verschil tussen eigenschappen die universeel/ uniek zijn
- Universele: zitten, lopen staan.
- Individuele: Individuele variatie binnen normatieve ontwikkeling BV
niet iedereen
kan lopen in 12 maanden
- Ontwikkeling in de tijd van een individu: veranderingen, stabiliteit
4- Individuele ontwikkeling wodt gekenmerkt door zowel stabiliteit als
verandering
, - Verandering door nieuw verworven vaardigheden of verlegen
kind blijft verlegen
5- De dichotomie (tweedeling) tussen biologische en psychologische oorzaken
van gedrag
- Biologische factoren verklaren niet altijd psychologische factoren
1.2 Geschiedenis belangstelling voor kinderontwikkeling
- Darwin 1859, belang van ontwikkeling als proces. Evolutionaire
verandering fylogenese (afstammingsgeschiedenis), door natuurlijke
selectie. Ontwikkeling van een kind duurt veel korter en noemen we
ontogenese.
- In de middeleeuwen werden kinderen gezien als miniatuur
volwassenen. Accenten in gezin lagen op economisch band en gericht
op overleven, nu meer sociale band.
- Voorwetenschappelijke periode, de filosofen John Lock en de Fransman
Jean - Jacques Roesseaux:
- Locke: Ontwikkeling wordt bepaald door opvoeding en kennis uit
ervaring, kind als tabula rasa (ongeschreven blad). Vorming door
ervaring van beloning en straf.
- Rousseau Van nature is een kind goed, neiging naar positieve
ontwikkeling kan worden verstoord door de ouders. Kind als actieve
onderzoeker.
1.3 kinderontwikkeling als onderwerp van wetenschappelijk onderzoek
- De eerste beschrijving van normale kinderontwikkeling, 2 e helft 18e
eeuw en 1e helft 19e eeuw. Preyer (1841-1897) hanteerde als eerste een
strakke methodologie bij het observeren van kinderen.
- Alfred Binet en Theodore Simone ontwikkelden een intelligentie test om
ontwikkelingsachterstand te kunnen herkennen.
- Stanley Hall onderzocht grote groepen kinderen met behulp van
vragenlijsten.
- Arnold Gesell bracht de lichamelijke ontwikkeling van kinderen
gedetailleerd in kaart.
- Jean Piaget beschreef de cognitieve ontwikkelingstheorie.
2. Ontwikkelingstheorieën
, 2.2 Piagets Theorie over de cognitieve ontwikkeling
Cognitieve ontwikkeling heeft te maken met:
- Denken
- Taal
- Aandacht
- Geheugen
2.2.1. Organisatie en adaptie
Het handelen van baby’s is volgens Piaget gebaseerd op onderliggende
structuren genaamd schema’s:
- grijpschema
- Kijkschema
- Zuigschema
In de eerste levensmaanden zijn deze schema’s uitsluitend senso-motorisch (de
motorische reactie op zintuigelijke informatie). Later ontstaan denkschema’s die
toenemend abstract worden:
- Bv een 2jarige puzzelt door trial and error( proberen tot het lukt)
- een ouder kind neemt vorm en afbeelding op en combineert dan
mogelijkheden.
Eerdere schema’s orden georganiseerd tot schema’s op hoger niveau: BV
zuigeling is kijk en grijpschema afzonderlijk. Na en tijd worden deze
gecombineerd tot gecoördineerd kijken en grijpen.
Centraal principe in de theorie is adapteren: proces waarmee kinderen
veranderen in gedrag of denken om effectiever te kunnen functioneren. ( een
eigenschap van alle biologische organismen)
- BV baby is gewend om te zuigen. Bij eerste vast voedsel komt het eruit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ed21. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.91. You're not tied to anything after your purchase.