Summary
Samenvatting inleiding recht
- Course
- Institution
samenvatting van boek, slides & lesnota's
[Show more]
1 review
By: BrVd • 2 year ago
Seller
Follow
HWer313
Reviews received
Content preview
Inleiding tot het recht 2019-2020Kennismaking met het recht – begripsomschrijving
Wat?
3 Verschijningsvormen voor juristen:
- Individuele toepassing
- regel De toepassing van de regel laat de regel soms in vraag stellen
- verantwoording
Recht is veelarmig = afhankelijk van verschillende invalshoeken
1) Het recht ordent
-> vrijheid beperken om de vrijheid te bewaren (er zijn regels nodig zodat niet enkel 1 iemand
vrijheid heeft!)
-> Om eigendomsrecht te krijgen, moet je eigendomsrecht inperken ( gestolen goederen worden
vergoedt met belastinggeld. Wie belastingen betaald kan een vergoeding krijgen)
2) Het recht zorgt voor bescherming/afweging van belangen
Ingeval de WN bij de uitvoering van zijn overeenkomst de WG of derden schade berokkent, is hij
enkel aansprakelijk voor zijn opzettelijke schade en zijn zware schade. WN beschermen!
3) Het recht zorgt voor de maatschappij: bestedingen en veranderen
- Soms loopt het recht achter op de maatschappij, soms loopt het voor op de maatschappij.
-> wisselwerking
- correctiemethode : progressiviteit & erfbelastingen = om sociale risico’s af te dekken
Recht is complex => Het individu maakt deel uit van verschillende samenlevingen, waardoor er
verschillende rechtsorderingen zijn. ( Lokaal, regionaal, nationaal, supernationaal)
( vliegveld: normen geluid -> regionaal niveau & Uitbating luchthaven -> federaal niveau)
Recht en rechtvaardigheid
- Het grootste recht kan ook het grootste onrecht zijn
- De wet is hard, maar hij staat op papier ( rechtvaardigheid ≠ juridisch begrip )
- rechtvaardigheid = relatief -> recht ‘afhankelijk van de samenleving, idee van wat ‘juist’ is
veranderd in de tijd! (= dynamiek in samenleving)
Recht en moraal
- recht niet in overeenstemming met moraliteit -> afhankelijk van opvoeding:
- waardepatroon & formeel totstandkomingsproces
- recht & regelement (verkeerslicht: afspraak, heeft niets te maken met moraliteit)
1
, Sein en Sollen
- Sein = werkelijkheid ̴ geregeld
- Sollen = ideologie
- ‘Les juges sont la bouche des droits’
Recht : - bemoeit zich met alles wat er in de maatschappij gebeurt
- complex taalgebruik en niet vertrouwde begrippen
- streven naar rechtvaardigheid, behoeften aan ordenen en (desnoods) sanctioneren.
Conclusie: eenduidigheid ontbreekt, elke definitie heeft gebreken!
Deel I : rechtsfenomeen
Hoofdstuk I : concepten van het recht
Materieel recht = Handhavingsrecht
= rechtsorde treedt op in het samenlevingsgebeuren om het menselijk gedrag in goede banen te leiden.
= Deel van het recht waarin de spelregels van het maatschappelijk gedrag inhoudelijk worden bepaald
( maatregelen voorschrijven, mogelijkheden openen, verboden opleggen,… )
Rechtshandhaving = formeel recht = procesrecht
= bepaalt hoe de in het materieel recht toegekende rechten worden afgedwongen ̴ ondersteunende functie
= dat deel van het recht dat de spelregels bepaalt wat er moet of kan gebeuren bij niet-naleving van het
materieel recht (kern = procederen)
= het regelt conflicten naar aanleiding van de toepassing van het materieel recht
Publiekrecht
= Heeft betrekking op de uitoefening van de overheidstaken waarmee de burger geconfronteerd wordt.
- sterk bindend karakter ( overheid = dominante positie -> ondergeschiktheid = verticaal )
- openbare orde: dringt zich op aan ons
Privaatrecht
= de verhouding tussen de burgers onderling
- partijen worden gelijk behandeld! (= horizontaal)
(wetgever kan zwakkere partij wel duwtje in de rug geven; huurcontract, arbeidscontract,…)
Bewijsrecht
- Situeert zich tussen het materieel recht en het formeel
= Dat deel van het recht waarin bepaald wordt welke partij & wat de rechter mag geloven
( juridische realiteit niet persé hetzelfde als maatschappelijke realiteit)
2
,Recht ten gronde – Recht wat de vorm betreft
= eigenlijke problemen
Bestaat uit:
- grondvoorwaarden: betrekking op de essentie
- vormvereisten: andere voorwaarden, geen betrekking op de essentie
Belgische recht = Niet formalistisch recht : rechtsorde houdt zich hoofdzakelijk bezig met de
grondvoorwaarden en slecht uitzonderlijk met de formaliteiten.
- Enkele functies van het recht:
-> De distributieve functie van het recht:
Elke maatschappij heeft te maken met structurele schaarste (niet iedereen kan alles onbeperkt)
Streeft een optimale herverdeling na
-> Ruimte creërende functie:
Burgers kunnen zichzelf ontwikkelen. De privacy is een beschermde ruimte voor zelfontwikkeling
-> De beslechtingsfase:
De gecreëerde ruimte beschermen, effecturen en alle conflicten beslechten
Rechtssysteem en rechtsorde
Recht = rechtssysteem = rechtsorde
Formele rechtsorde
In formele zin: rechtssysteem = geheel van de rechtsnormen afkomstig van één bepaalde
gezagsstructuur
- Belgische federaal rechtssysteem voor alle normen van de Belgische federale overheid
- Deelstatelijk (nl. Vlaams, Waals, Brussels en Duitstalig) rechtssysteem
- Europees rechtssysteem voor alle rechtssystemen tot stand gebracht door de Europese organen
Belgische rechtsorde (zie ook rechtspluralisme)
Belgische rechtsorde is een samentreffing van minstens vier onderscheiden rechtsorden:
- Federale rechtsorde: voornaamste rechtsbronnen
- Deelstatelijke wetgeving: regels voor één bepaalde deelstaat over Milieu, onderwijs, cultuur,…
- Lokale normen: gemeente- en provinciereglement
- Grensoverschrijdende normen: Internationaal recht geïntegreerd in ons rechtssysteem (EVRM,
IPR,…)
Materiële rechtsorde
rechtsorde in materiële zin van het woord = De inhoud van het systeem en niet de organen die het tot
stand brengen. (basiskenmerken: systematisch, casuïstisch systeem en inpassingsvermogen van elke regel)
3
, Codificatie / Systematisch system Opbouw rechtssysteem case na case
= Casuistisch systeem
Algemene rechtsmodellen en theorieën op BV. Common law: aaneenschakeling van
voorhand opgebouwd om een case er aan te rechterlijke begrippen die verwijzen naar een
toetsen (vertrek vanuit codex) andere case
= Doctrinegebonden rechtssysteem Stare decisis: bindende kracht van de uitspraak
van de hogere rechter t.a.v lagere rechters
= Casuïstisch opgebouwd rechtssysteem:
motor van het rechtssysteem die case na case het
rechtssysteem opbouwt.
- Elke nieuwe activiteit moet inpasbaar zijn in het bestaande systeem + nieuwe activiteit moet het
bestaande systeem beïnvloeden -> conflicten…
Rechtspluralisme
zeer grote diversiteit = pluralisme in de Belgische rechtsorde
Rechtsmonisme
-Los van de verscheidenheid aan bronnen, wordt het Belgisch recht als één geheel aangezien!
= Basisuitgangspunt van het Belgische rechtsstelstel bestaat eruit dat het niet als een viervoudig
rechtsstelsel wordt gezien, maar als één geïntegreerd rechtsstelsel: het rechtsmonisme
- hiërarchie van de normen (zorgt voor eenheid)
a. één federaal Hof van Cassatie (toepassen van zowel federale als internationale als… normen)
b. prejudiciële vragen aan een ander rechtscollege (uniforme interpretatie)
c. eerst eigen rechtsbescherming uitputten vooraleer je het mag voorleggen aan het Europees hof
Hoofdstuk II : regelproducenten
Wie zijn de regelproducenten
-> Vraag wie rechtsregel kan produceren impliceert een onderzoek naar de formele rechtsbronnen
-> Studie van formele rechtsbronnen: -Welke organen mogen recht maken?
- Welke procedures en modellen moeten gevolgd worden?
- Zijn alle bronnen even belangrijk?
Voornaamste regelproducenten:
-Bindende rechtsbronnen of eigenlijke formele rechtsbronnen : rechter kan er zich
rechtstreeks op baseren om een
uitspraak in een of andere richting te sturen (wet, algemene beginselen)
- Gezaghebbende rechtsbronnen: ondersteuning van een redenering
Wetgever
Begrip
Wet = schriftelijke rechtsregels in gestandaardiseerde vorm
-> bepaalde inhoud
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HWer313. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now