Summary
Samenvatting Internationaal Publiekrecht (B001337A)
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van alle lessen internationaal publiekrecht van Tom Ruys. Geslaagd in 1ste zit!
[Show more]
Seller
Follow
studenterechten
Reviews received
Content preview
Internationaal publiekrechtInleiding
WAT IS INTERNATIONAAL RECHT?
Definitie en scope
Moeilijk te definiëren
Tot de 20ste eeuw gezien als het recht dat de betrekkingen tussen staten regelt. Een recht van
toepassing tussen staten. Staten zijn de belangrijkste spelers in het volkenrecht. Staten zijn niet meer
de enige actoren die actief zijn in de internationale rechtsorganisaties. Nu ook organisaties die zelf
onderling verdragen afsluiten of met staten.
Het recht dat de internationale betrekkingen regelt, niet enkel tussen staten. Het heeft ook
betrekking op internationale organisaties, NGO’s (spelen een rol bij de totstandkoming van
verdragen).
Ook betrekkingen tussen staten en burgers gaan reguleren. Bv. mensenrechten: zeer belangrijke tak
van het volkenrecht dat ontstaan is na de 2 de wereldoorlog. Bv. Het naziregime dat geleidelijk aan de
rechten van bepaalde bevolkingsgroepen gaat uithollen zoals de joodse bevolking in het duitse rijk,
maar ook andere bevolkingsgroepen.
Impact WWII en ‘humanization of international law’:
De praktijken van de naziregime tonen een lacune aan in de internationale rechtsorde. Waarom?
Recht regelde tot dan toe recht op internationaal niveau tussen staten en voorzag niet in een
minimumbescherming voor de inwoners van een bepaald land ten opzichte van zijn eigen staat.
De tweede wereldoorlog zorgt voor een kentering en wil een soort minimumbescherming gaan
invoeren die staten moeten respecteren ten opzichte van alle rechtsonderhorigen
totstandkoming van mensenrechten.
Na 2de wereldoorlog 2 componenten:
Ontwikkeling mensenrechten
Internationaal strafrecht
Aan het einde van de 2de wereldoorlog wordt voor het eerst een internationaal tribunaal opgericht
namelijk het Nourenberg tribunaal met als doel om de militaire en politieke leiders van het
naziregime te gaan vervolgen voor internationale misdrijven. Men gaat de nazileiders niet alleen
vervolgen voor oorlogsmisdaden (zware inbreuken op verdragen), maar ook vervolgen voor
misdaden tegen de mensheid (genocide). Men wil mensen beschermen tegen de eigen staat.
Definitie kan niet gebaseerd worden op basis van inhoud, maar wel op basis van de vorm namelijk de
bronnen van het internationaal recht (verdragen, gewoonterecht,….). maar ook hier een probleem.
Tekortkoming van die invulling omdat er steeds vaker gebruik wordt gemaakt van informele
rechtsvorming. Er komen steeds meer regels tot stand via allerlei internationale niet gouvermentele
organisaties die geen wetgevend mandaat hebben maar wel een belangrijke impact hebben op
diverse sectoren. Bv. banken moeten rekening houden met money laundering: witwassen en
antiterrorisme deze regels komen van intergouvermentele organisaties zoals de financial action
task force waar experten, vertegenwoordigers van diverse staten bijeenkomen om richtsnoeren op
1
,te stellen die gebruikt worden op nationaal niveau om de banken bepaalde verplichtingen op te
leggen via gedragscodes, resoluties,…
Onderscheid met internationaal privaatrecht Bv. Belg die een ongeval heeft in Zwitserland. Welke
nationale wetgeving is er van toepassing? Welke rechter is bevoegd? Je vind de regels terug in de
nationale wetgeving (codex IPR)
Functies en kenmerken
Functies:
Recht van co-existentie: tot doel om orde en stabiliteit te garanderen tussen staten, iedereen
krijgt zijn eigen plaats en eigen bevoegdheid bv. regels rond afbakening van jurisdictie (welke
rechtsmacht hebben staten), regels inzake diplomatair en consulair recht (uitwisseling van
diplomaten), regels inzake aansprakelijkheid
Recht van co-operatie: samenwerking, staten maken afspraken om transacties over de
grenzen heen te vergemakkelijken, wederzijdse belangen vb. internationale handel,
postbedeling, transacties over grenzen,..
(recht van integratie)
‘Global governance’: beheer ‘global commons’ en bescherming ‘global public goods’: staten
moeten onderling afspraken maken over uitdagingen die landen onmogelijk alleen
aankunnen. Bv. milieubescherming, migratiecrisis vereisen een gemeenschappelijke
aanpak
Kenmerken:
Een horizontaal (recht dat hoofdzakelijk van toepassing is tussen staten) en onvolmaakt systeem
– instemming staten is cruciaal en dit vertaald zich op verschillende niveaus:
o Soevereine gelijkheid
o Centrale wetgever op internationaal niveau? Nee
Een beetje de Europese Unie: enkel op regionaal internationaal niveau
NIET VN veiligheidsraad = uitvoerend orgaan Men mag in concrete situaties
bindende maatregelen opleggen, maar heeft geen bevoegdheid om algemene
regels te maken die onbeperkt zijn in de tijd. De VN veiligheidsraad kan bepaalde
bindende maatregelen nemen: wanneer de VN veiligheidsraad gebruik maakt
van zijn bevoegdheid onder hoofdstuk 7 van het VN handvest dan zijn alle
lidstaten gebonden om die maatregelen toe te passen bv. de resolutie waarin
economische sancties worden opgelegd. Volstaat dit om de VN veiligheidsraad
als internationale wetgever te beschouwen? Nee, de bevoegdheid is beperkt tot
hoofdstuk 7 VN handvest beperkt tot internationale vrede en veiligheid.
NIET algemene vergadering kan geen bindende regels opleggen tav staten.
resoluties zijn geen bindende wetgeving, slechts aanbevelingen, tenzij voor de
begroting van de VN. Het is Soft law, indirect kunnen ze juridische implicaties
hebben. Wanneer een verdrag wordt aangenomen binnen de algemene
vergadering dan is dit niet binden voor alle VN lidstaten, enkel voor de lidstaten
die dit gaan ratificeren.
o Centrale rechter? Ja
Internationaal gerechtshof in den Haag (hoofdorgaan van de VN) enkel indien
beide staten de rechtsmacht van het IGH erkend hebben via een verklaring
(onderling akkoord ad hoc) of op algemene wijze (landen die kunnen een
verklaring afleggen waarin men aangeeft dat men instemt met de rechtsmacht
2
, van het hof. Dan kan elk geschil door het hof worden onderzocht). Men moet de
instemming bekijken op het moment dat de vordering aanvangt.
o Centrale afdwinging?
VN Veiligheidsraad: kan dwangmaatregelen nemen, maar de bevoegdheid is
beperkt tot optreden ten aanzien van bedreigingen VN Veiligheidsraad.
Belang tenuitvoerlegging en afdwinging op nationaal niveau
Heterogeen gefragmenteerd er komen vaak dingen bij, er zit geen structuur in
o Primaire en secundaire regels
Primaire regels: inhoudelijke rechten en plichten
Secundaire regels: regels over totstandkoming, interpretatie, afdwinging,
vaststellen van aansprakelijkheid
o Territoriaal
o Fragmentering en risico op normconflicten
Deeldomeinen die botsen: bv. de bescherming voor buitenlandse investeerders
en internationaal economisch recht tegenover internationaal milieurecht
soms conflicterende rechtsregels
o Professionalisering: experten in één bepaald recht
o Voortdurend in ontwikkeling
Ook een politiek project / ideologische (belangenconflicten)
o Voorbeelden
Mensenrechtenverdragen: jaren 1960, totstandkoming ten tijde van de koude
oorlog een conflict tussen oost en west waarbij men fundamentele
ideologische verschillen had, aan de ene kant verdrag rond burgerlijke en
politieke rechten (westerse landen) aan de andere kant economische en sociale
rechten
Zeerecht
Milieurecht
o Tegenstellingen
o Vroeger vooral tegenstelling tussen Oost en West nu vooral tegenstelling tussen
Noord en Zuid (vooral milieuproblematiek).
o Sustainable development goals (SDG’s)
o Soort actieplan met een aantal algemene doelstellingen die gaan van het
aanpakken van armoede, honger en het bevorderen van duurzame ontwikkeling,
… Het zijn geen juridisch bindende doelstellingen
o Document dat intergouvermenteel tot stand is gekomen, een soort regeringsplan
van de internationale gemeenschap.
3
, The Declaration of the Russian Federation and the People’s Republic of China on the Promotion of
International Law
Illustratie hoe de verschillende gevoeligheden spelen bij de totstandkoming van internationaal recht.
Eerste document in de reader!
Belangrijke verschillen tussen hoe wij in het westen naar het internationaal recht kijken en naar
internationale organisaties en dit vergelijken met de visie van China en Rusland op het internationaal
recht. Er zijn een aantal gelijkenissen maar ook een aantal verschillen.
Over wat wordt er niet gesproken in de tekst? Verschillende prioriteiten
Mensenrechten
Strafrecht
Internationaal milieurecht
Punt 3 in de tekst China en Rusland bevinden zich in een verschillende visie dan wij in het westen.
Interventie word daar hoog in het vaandel gedragen. Bevinden zich in een andere visie bijvoorbeeld
op vlak van humanitaire interventie. Humanitaire interventie is het idee dat je unilateraal militair
tussenbeide kan komen in een ander land wanneer zij daar mensenrechten schenden. Als je met een
geblokkeerde VN Veiligheidsraad (vetorecht wordt gebruikt) zit mogen staten dan toch militair
tussenbeide komen om humanitaire redenen. In het westen zijn er een aantal landen die deze vraag
positief beantwoorden, Rusland en China verzetten zich daar met klem tegen.
Punt 4 in de tekst extraterritoriale toepassing van nationaal recht zijn van oordeel dat dit niet in
overeenstemming is met internationaal recht en ook strijdig met non-interventie beginsel. Reactie op
de Amerikaanse wetgeving die extraterritoriale sancties gebruikt meer bepaald economische
sancties.
Punt 5 in de tekst geschillenbeslechting: optreden van internationale rechtscolleges. Beklemtonen
het belang van internationale geschillenbeslechting zoals het Internationaal gerechtshof in den Haag.
Maar er wordt ook gehamerd op het belang van instemming.
Punt 6 in de tekst unilateral coercive measures verwijst naar economische sancties die los van
de werking van de VN worden opgelegd door landen of de Europese Unie. betwist toelaatbaarheid
van economische sancties onder internationaal recht en zegt dat deze bevoegdheid is voorbehouden
aan VN
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studenterechten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81849 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now