Kennisclip, de theorie-data-
cyclus
Uitspraak kan je baseren op: intuïtie, ervaring of autoriteit
- geven alle 3 onzekere informatie
Sociaal-wetenschappelijke onderzoekers baseren uitspraken op empirisch onderzoek
Theorie: samenhangend geheel van uitspraken, waar sociale fenomenen verklaard kunnen worden
- bevatten altijd jaten of onduidelijkheden leiden tot nieuwe onderzoeksvragen
3 kenmerken sociaal wetenschappelijk onderzoek:
1. Streeft naar kennis en theorievorming
2. Is systematisch en controleerbaar
3. Maakt gebruik van empirische gegevens
4. Probabilistisch: uitspraken binnen een theorie gelden niet voor alle gevallen of op elk moment in
de tijd
Empirische cyclus
Theorie-data-cyclus: beschrijft systematisch proces van sociaal wetenschappelijk onderzoek
1. Theorie
Kenmerken goede wetenschappelijke theorie:
1. Falsifeerbaar: theorie moet weerlegd kunnen worden met systematische waarnemingen
2. Probabilistisch: uitspraken binnen een theorie gelden niet voor alle gevallen of op elk moment in
de tijd
3. Spaarzaam (parsimonious): als een eenvoudige theorie volstaat, is het niet nodig om deze
complexer te maken
Grounded theory: het ontwikelen van theorie:en van “the ground up”. Vanuit de data worden
relaties gevonden en theorieën ontwikkeld
Etended case study: het ontwikkelen van algemene theorieën vanuit een bestaande of veel gebruikte
theorie. Deze worden ge- “fine tuned” door mensen en processen te observeren
2. Onderzoeksvraag
Typen onderzoeksvragen:
1. Fundamenteel (basic): geïnteresseerd in kennis verzamelen
2. Toegepast (applied): effectiviteit van iets onderzoeken, zoals een behandeling
3. Translationeel (translational): vertalen van bevindingen van fundamenteel onderzoek naar de
toepasbaarheid in de praktijk
3. Onderzoeksontwerp
Staat in beschreven welk type empirisch gegeven zal worden verzameld, op welke manier en bij wie
1. Kwalitatieve gegevens
- uit bijv. interviews of beschrijvingen van observaties
2. Kwantitatieve gegevens
- cijfermatige gegevens verzameld middels gestandaardiseerde vragenlijsten en testen of
systematische observatie
,Steekproef: het deel van een populatie die wordt onderzocht
- keuzes in het onderzoeksontwerp beïnvloeden de geldigheid van de resultaten
- het vooraf onderbouwen en vastleggen van deze keuzes verhoogt de controleerbaarheid van het
onderzoek
4. Hypothesen
Een specifieke uitspraak over wat de onderzoeker verwacht waar te zullen nemen in het onderzoek
- wordt bij kwalitatief onderzoek overgeslagen
5. Data verzameling, data-analyse
Kwalitatieve gegeven
- bijv. afnemen interviews
- interpreteren van de interviewverslagen
Kwantitatieve gegevens
- bijv. afnemen van test om een score te meten
- statistisch analyseren van de cijfermatige gegevens
Data-management plan: wordt in uitgeschreven hoe er met de verkregen resultaten zal worden
omgegaan
- zorgvuldige omgang met vertrouwelijke gegevens
- draagt bij aan controleerbaarheid van onderzoek
1. Conclusies gaan gepaard met een grotere of kleinere mate van onzekerheid onderzoeker
probeert zo laag mogelijk te houden
- door onderzoek te herhalen kan meer zekerheid worden verkregen over de juistheid van de
gegevens
2. Resultaten geven weinig of geen ondersteuning aan de theorie, leidt tot aanpassingen van de
theorie of onderzoeker concludeert dat bepaald elementen uit onderzoeksontwerp achteraf
niet geschikt waren meer onderzoek volgt om meer duidelijkheid te krijgen
3. Onderzoekers beschrijven hun onderzoek en de gevonden resultaten in wetenschappelijke
artikelen, ongeacht of de resultaten overeen komen met de theorie m.b.v. peer review
beoordelen onderzoekers of het geschrikt is voor publicatie
Samenvatting
De theorie-data-cyclus beschrijft het systematisch proces van sociaal wetenschappelijk onderzoek
- verzamelen en analyseren van empirische gegevens, om uiteindelijk een theorie te vormen
- keuzes in het proces beïnvloeden resultaten
- resultaten en conclusies ondersteunen theorie of niet en gaan gepaard met onzekerheid
- vastleggen onderzoeksontwerp en datamanagementplan dragen bij aan controleerbaarheid
,Hoorcollege 1, kwalitatief
Kenmerken kwalitatief onderzoek
Voornaamste doel van kwalitatief onderzoek:
1. Sociale fenomenen onderzoeken en begrijpen vanuit hun natuurlijke context
2. Empirische patronen te vinden, die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming:
- ontwikkeling nieuwe theorie
- aanpassing of uitbreiding van bestaande theorie
3. Via specifieke observaties probeert de onderzoeker:
- de sociale werkelijkheid te omschrijven in al haar diversiteit
- naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande theorieën aanpassen
Opsomming:
1. De onderzoeker is geïnteresseerd in de natuurlijke omgeving van de respondent
2. De onderzoeker heeft een contextuele benadering
3. Het perspectief van de respondent staat centraal
Kwalitatieve onderzoeksvraag
Een onderzoeksvraag van een kwalitatief onderzoek kun je herkennen aan de volgende elementen:
• SPI(C)E
- Setting: waar, in welke context?/afgebakende context waarin het fenomeen voorkomt
- Perspective/Population: voor wie?
- Interest: wat?/het fenomeen waar de onderzoeker in geïnteresseerd is
- (Comparison: vergeleken met wie/wat?)
- Evaluation: met welk resultaat?/wat wordt er onderzocht
Kwalitatief interview
Gesprek waarin de interviewer vragen stelt aan de geïnterviewde over:
- ideeën
- motieven
- ervaringen
- (gedragingen)
Met betrekking tot een sociaal fenomeen
Geïnterviewde —> informant, of respondent
Onderzoeker is nadrukkelijk aanwezig bij de dataverzameling zal in bepaalde maten het verloop
van het gesprek beïnvloeden en de reacties van de geïnterviewde
Kwalitatief onderzoeksontwerp
Soorten interviews:
- in hoeverre liggen inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties vooraf vast?
1. Ongestructureerd: inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties hangen af van
verloop en context van het interview kwalitatief interview
2. Semi-gestructureerd: wel topiclijst, inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties
hangen af van context van het interview kwalitatief interview
, 3. Gestructureerd: inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties worden vooraf
vastgelegd door de interviewer survey
Uitspraken die over het sociale fenomeen worden uitgesproken moeten ook gelden voor de
populatie, moeten een breder beeld laten zien
Doelgerichte steekproef
• Case study logic: onderzoeker wil van elk persoon in de steekproef alle ins en outs weten om iets
breders te kunnen zeggen
- onderzoeker gaat op zoek naar specifieke individuen die belangrijke informatie kunnen geven
- elk specifiek verhaal is waardevol en draagt bij aan beter begrip
• Sample for range:
- onderzoeker gaat op zoek naar een zo breed mogelijke scala aan ervaringen
Kwalitatieve dataverzameling
Vaak wordt het interview opgenomen, en later volledig uitgetypt in een transcript
- letterlijk transcript: letterlijke weergave van het interview, bevat alle woorden
- woordelijk transcript: nutteloze woorden zijn weggelaten uit het transcript
Tijdens het interview maakt de onderzoeker field notes:
• aantekeningen die waardevol kunnen zijn tijdens het analyseren van de data in een later stadium
- wie werd er geïnterviewd?
- Locatie van het interview
- Indruk/gedrag van geïnterviewde
- Eerste ideeën van onderzoeker over het interview
Kwaliteit kwalitatief interview
Betrouwbaarheid (reliability)
- verloop van interview hangt af van de interviewer
- interviewer moet zich bewust zijn van eigen rol
Validiteit (validity)
• interviewer kan doorvragen om er achter te komen wat de respondent echt bedoelt
• interviewer moet zich bewust zijn van non-verbale signalen van de respondent
- deze geven informatie over hoe zeker of eerslijk de respondent is over het gegeven antwoord
• belang van de verstandhouding (rapport)
Focusgroepen
Focusgroep: groepsgesprek waarbij verschillende mensen uit de doelpopulatie in een kamer worden
gezet en worden geïnterviewd (groepsinterview) interactie tussen de deelnemers is van belang
Door verhalen van andere, misschien meer geneigd om over wat over zichzelf te zeggen
Taken van moderator:
- de vragen stellen die de onderzoeker heeft geformuleerd
- er voor zorgen dat het gesprek niet te veel afdwaalt van het bedoelde onderwerp
- om er voor te zorgen dat iedereen de kans krijgt om actief deel te nemen aan het gesprek
cyclus
Uitspraak kan je baseren op: intuïtie, ervaring of autoriteit
- geven alle 3 onzekere informatie
Sociaal-wetenschappelijke onderzoekers baseren uitspraken op empirisch onderzoek
Theorie: samenhangend geheel van uitspraken, waar sociale fenomenen verklaard kunnen worden
- bevatten altijd jaten of onduidelijkheden leiden tot nieuwe onderzoeksvragen
3 kenmerken sociaal wetenschappelijk onderzoek:
1. Streeft naar kennis en theorievorming
2. Is systematisch en controleerbaar
3. Maakt gebruik van empirische gegevens
4. Probabilistisch: uitspraken binnen een theorie gelden niet voor alle gevallen of op elk moment in
de tijd
Empirische cyclus
Theorie-data-cyclus: beschrijft systematisch proces van sociaal wetenschappelijk onderzoek
1. Theorie
Kenmerken goede wetenschappelijke theorie:
1. Falsifeerbaar: theorie moet weerlegd kunnen worden met systematische waarnemingen
2. Probabilistisch: uitspraken binnen een theorie gelden niet voor alle gevallen of op elk moment in
de tijd
3. Spaarzaam (parsimonious): als een eenvoudige theorie volstaat, is het niet nodig om deze
complexer te maken
Grounded theory: het ontwikelen van theorie:en van “the ground up”. Vanuit de data worden
relaties gevonden en theorieën ontwikkeld
Etended case study: het ontwikkelen van algemene theorieën vanuit een bestaande of veel gebruikte
theorie. Deze worden ge- “fine tuned” door mensen en processen te observeren
2. Onderzoeksvraag
Typen onderzoeksvragen:
1. Fundamenteel (basic): geïnteresseerd in kennis verzamelen
2. Toegepast (applied): effectiviteit van iets onderzoeken, zoals een behandeling
3. Translationeel (translational): vertalen van bevindingen van fundamenteel onderzoek naar de
toepasbaarheid in de praktijk
3. Onderzoeksontwerp
Staat in beschreven welk type empirisch gegeven zal worden verzameld, op welke manier en bij wie
1. Kwalitatieve gegevens
- uit bijv. interviews of beschrijvingen van observaties
2. Kwantitatieve gegevens
- cijfermatige gegevens verzameld middels gestandaardiseerde vragenlijsten en testen of
systematische observatie
,Steekproef: het deel van een populatie die wordt onderzocht
- keuzes in het onderzoeksontwerp beïnvloeden de geldigheid van de resultaten
- het vooraf onderbouwen en vastleggen van deze keuzes verhoogt de controleerbaarheid van het
onderzoek
4. Hypothesen
Een specifieke uitspraak over wat de onderzoeker verwacht waar te zullen nemen in het onderzoek
- wordt bij kwalitatief onderzoek overgeslagen
5. Data verzameling, data-analyse
Kwalitatieve gegeven
- bijv. afnemen interviews
- interpreteren van de interviewverslagen
Kwantitatieve gegevens
- bijv. afnemen van test om een score te meten
- statistisch analyseren van de cijfermatige gegevens
Data-management plan: wordt in uitgeschreven hoe er met de verkregen resultaten zal worden
omgegaan
- zorgvuldige omgang met vertrouwelijke gegevens
- draagt bij aan controleerbaarheid van onderzoek
1. Conclusies gaan gepaard met een grotere of kleinere mate van onzekerheid onderzoeker
probeert zo laag mogelijk te houden
- door onderzoek te herhalen kan meer zekerheid worden verkregen over de juistheid van de
gegevens
2. Resultaten geven weinig of geen ondersteuning aan de theorie, leidt tot aanpassingen van de
theorie of onderzoeker concludeert dat bepaald elementen uit onderzoeksontwerp achteraf
niet geschikt waren meer onderzoek volgt om meer duidelijkheid te krijgen
3. Onderzoekers beschrijven hun onderzoek en de gevonden resultaten in wetenschappelijke
artikelen, ongeacht of de resultaten overeen komen met de theorie m.b.v. peer review
beoordelen onderzoekers of het geschrikt is voor publicatie
Samenvatting
De theorie-data-cyclus beschrijft het systematisch proces van sociaal wetenschappelijk onderzoek
- verzamelen en analyseren van empirische gegevens, om uiteindelijk een theorie te vormen
- keuzes in het proces beïnvloeden resultaten
- resultaten en conclusies ondersteunen theorie of niet en gaan gepaard met onzekerheid
- vastleggen onderzoeksontwerp en datamanagementplan dragen bij aan controleerbaarheid
,Hoorcollege 1, kwalitatief
Kenmerken kwalitatief onderzoek
Voornaamste doel van kwalitatief onderzoek:
1. Sociale fenomenen onderzoeken en begrijpen vanuit hun natuurlijke context
2. Empirische patronen te vinden, die een startpunt kunnen zijn voor theorievorming:
- ontwikkeling nieuwe theorie
- aanpassing of uitbreiding van bestaande theorie
3. Via specifieke observaties probeert de onderzoeker:
- de sociale werkelijkheid te omschrijven in al haar diversiteit
- naar algemeenheden te zoeken die nieuwe theorieën vormen of bestaande theorieën aanpassen
Opsomming:
1. De onderzoeker is geïnteresseerd in de natuurlijke omgeving van de respondent
2. De onderzoeker heeft een contextuele benadering
3. Het perspectief van de respondent staat centraal
Kwalitatieve onderzoeksvraag
Een onderzoeksvraag van een kwalitatief onderzoek kun je herkennen aan de volgende elementen:
• SPI(C)E
- Setting: waar, in welke context?/afgebakende context waarin het fenomeen voorkomt
- Perspective/Population: voor wie?
- Interest: wat?/het fenomeen waar de onderzoeker in geïnteresseerd is
- (Comparison: vergeleken met wie/wat?)
- Evaluation: met welk resultaat?/wat wordt er onderzocht
Kwalitatief interview
Gesprek waarin de interviewer vragen stelt aan de geïnterviewde over:
- ideeën
- motieven
- ervaringen
- (gedragingen)
Met betrekking tot een sociaal fenomeen
Geïnterviewde —> informant, of respondent
Onderzoeker is nadrukkelijk aanwezig bij de dataverzameling zal in bepaalde maten het verloop
van het gesprek beïnvloeden en de reacties van de geïnterviewde
Kwalitatief onderzoeksontwerp
Soorten interviews:
- in hoeverre liggen inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties vooraf vast?
1. Ongestructureerd: inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties hangen af van
verloop en context van het interview kwalitatief interview
2. Semi-gestructureerd: wel topiclijst, inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties
hangen af van context van het interview kwalitatief interview
, 3. Gestructureerd: inhoud, volgorde en formulering van vragen en antwoordopties worden vooraf
vastgelegd door de interviewer survey
Uitspraken die over het sociale fenomeen worden uitgesproken moeten ook gelden voor de
populatie, moeten een breder beeld laten zien
Doelgerichte steekproef
• Case study logic: onderzoeker wil van elk persoon in de steekproef alle ins en outs weten om iets
breders te kunnen zeggen
- onderzoeker gaat op zoek naar specifieke individuen die belangrijke informatie kunnen geven
- elk specifiek verhaal is waardevol en draagt bij aan beter begrip
• Sample for range:
- onderzoeker gaat op zoek naar een zo breed mogelijke scala aan ervaringen
Kwalitatieve dataverzameling
Vaak wordt het interview opgenomen, en later volledig uitgetypt in een transcript
- letterlijk transcript: letterlijke weergave van het interview, bevat alle woorden
- woordelijk transcript: nutteloze woorden zijn weggelaten uit het transcript
Tijdens het interview maakt de onderzoeker field notes:
• aantekeningen die waardevol kunnen zijn tijdens het analyseren van de data in een later stadium
- wie werd er geïnterviewd?
- Locatie van het interview
- Indruk/gedrag van geïnterviewde
- Eerste ideeën van onderzoeker over het interview
Kwaliteit kwalitatief interview
Betrouwbaarheid (reliability)
- verloop van interview hangt af van de interviewer
- interviewer moet zich bewust zijn van eigen rol
Validiteit (validity)
• interviewer kan doorvragen om er achter te komen wat de respondent echt bedoelt
• interviewer moet zich bewust zijn van non-verbale signalen van de respondent
- deze geven informatie over hoe zeker of eerslijk de respondent is over het gegeven antwoord
• belang van de verstandhouding (rapport)
Focusgroepen
Focusgroep: groepsgesprek waarbij verschillende mensen uit de doelpopulatie in een kamer worden
gezet en worden geïnterviewd (groepsinterview) interactie tussen de deelnemers is van belang
Door verhalen van andere, misschien meer geneigd om over wat over zichzelf te zeggen
Taken van moderator:
- de vragen stellen die de onderzoeker heeft geformuleerd
- er voor zorgen dat het gesprek niet te veel afdwaalt van het bedoelde onderwerp
- om er voor te zorgen dat iedereen de kans krijgt om actief deel te nemen aan het gesprek
