inleiding tot het nederlandse internationaal privaatrecht
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Rechtsgeleerdheid
Internationaal Privaatrecht
All documents for this subject (35)
Seller
Follow
RosanneBurm
Reviews received
Content preview
Samenvatting Internationaal
privaatrecht
Inhoudsopgave
Week 1: introductie, verwijzingsregel, kwalificatie en openbare orde.......................................................................................3
Inleiding............................................................................................................................................................................................3
Waarom is IPR nodig?..................................................................................................................................................................3
Hoofdonderdelen IPR:.................................................................................................................................................................3
IPR internationaal recht?.............................................................................................................................................................3
Internationaliteit..........................................................................................................................................................................3
Bronnen van het Nederlands IPR................................................................................................................................................4
Conflictenrecht | Verwijzingsregel...................................................................................................................................................4
De meerzijdige conflictregel of verwijzingsregel.........................................................................................................................4
Het bepalen van de aanknopingsfactor.......................................................................................................................................5
Partijautonomie...........................................................................................................................................................................6
Kwalificatie-leerstuk/probleem...................................................................................................................................................6
Openbare orde............................................................................................................................................................................6
Week 2: rechtskeuze en objectieve aanknoping aan de hand van Rome I.................................................................................7
Rome I: toepassingsgebied...............................................................................................................................................................7
Rechtskeuzebevoegdheid in het contractenrecht............................................................................................................................7
Vereisten aan een mogelijke rechtskeuze...................................................................................................................................7
Gevolgen rechtskeuze:................................................................................................................................................................8
Wettelijke beperkingen aan de vrijheid van rechtskeuze...........................................................................................................8
Objectief toepasselijke recht............................................................................................................................................................9
Stap 1: de lijst uit art. 4 lid 1 bepaalt welk recht van toepassing is............................................................................................9
Stap 2+3: niet op de lijst? Kenmerkende prestatie/nauw verbonden......................................................................................10
Stap 4: exceptieclausule van toepassing?.................................................................................................................................10
Week 3: consumenten- en arbeidsovereenkomsten............................................................................................................... 12
Consumentenovereenkomsten.......................................................................................................................................................12
Arbeidsovereenkomsten.................................................................................................................................................................13
Week 4+5: voorrangsregels.................................................................................................................................................... 14
Semipubliekrecht in het conflictenrecht.........................................................................................................................................14
Toepassing voorrangsregels...........................................................................................................................................................14
Definitie voorrangsregel............................................................................................................................................................14
Voorrangsregel uit lex fori, art. 9 lid 2 Rome I..........................................................................................................................15
Buitenlandse voorrangsregels art. 9 lid 3 Rome I.....................................................................................................................16
Vormvoorschriften..........................................................................................................................................................................17
Week 6 + 7: goederenrecht.................................................................................................................................................... 19
Roerende zaken..............................................................................................................................................................................19
Uitoefening zekerheidsrechten.................................................................................................................................................20
Onvoltooide feitencomplexen...................................................................................................................................................20
De levering/cessie van vorderingen op naam................................................................................................................................21
Toepasselijke recht....................................................................................................................................................................21
Overdraagbaarheid....................................................................................................................................................................21
Levering.....................................................................................................................................................................................21
Verbintenisrechtelijke gevolgen van de cessie.........................................................................................................................22
Voorstel Europese Commissie – toekomstig IPR.......................................................................................................................22
,Week 8: verbintenissen uit de wet......................................................................................................................................... 23
Bronnen van verbintenis.................................................................................................................................................................23
Toepasselijkheid Rome II................................................................................................................................................................23
Onrechtmatige daad......................................................................................................................................................................24
Bijzondere regimes (hoofdstuk 2 Rome II)................................................................................................................................25
Ongerechtvaardigde verrijking (inclusief onverschuldigde betaling).............................................................................................26
Zaakwaarneming............................................................................................................................................................................26
Afgebroken onderhandelingen.......................................................................................................................................................26
Week 9: Rechtspersonenrecht............................................................................................................................................... 27
Leer van de statutaire zetel of werkelijke zetel..............................................................................................................................27
Titel 10.8 BW..................................................................................................................................................................................27
Aansprakelijkheid bestuurders.......................................................................................................................................................28
Wet op de formeel buitenlandse vennootschappen (‘WFBV’).......................................................................................................29
Europese dimensie..........................................................................................................................................................................29
Recht op vertrek uit lidstaat van...............................................................................................................................................30
Recht op toegang in lidstaat van...............................................................................................................................................30
Grensoverschrijdende fusie en omzetting......................................................................................................................................32
Week 10 + 11: procesrecht..................................................................................................................................................... 34
Rechtsmacht op basis van Brussel Ibis...........................................................................................................................................34
Toepassingsgebied.........................................................................................................................................................................34
Rechtsbevoegdheid.........................................................................................................................................................................35
Hoofdregel.................................................................................................................................................................................35
Uitzondering 1: art. 7, een rechtsvordering gebaseerd op verbintenissen uit overeenkomst.................................................36
Uitzondering 2: onrechtmatige daad........................................................................................................................................37
Uitzondering: Forumkeuze........................................................................................................................................................39
Bijzondere bevoegdheidsregels......................................................................................................................................................40
Alternatieve bevoegdheid – meerdere verweerders......................................................................................................................41
Rechtsmacht op basis van commuun recht....................................................................................................................................42
Wanneer commune rechtsmachtsregels?................................................................................................................................42
Toepassing art. 1-14 Rv.............................................................................................................................................................43
Erkenning en tenuitvoerlegging.....................................................................................................................................................44
Week 12: cross-border litigation............................................................................................................................................ 46
De werking van art. 29 Brussel Ibis................................................................................................................................................46
The race to the court.................................................................................................................................................................46
Het voorkomen van parallelle procedures.....................................................................................................................................47
,Week 1: introductie, verwijzingsregel, kwalificatie en openbare
orde
Inleiding
Het IPR heeft ten doel de problemen die voortvloeien uit de samenloop van nationale rechtsstelsels bij
internationale privaatrechtelijke rechtsverhoudingen te normeren. Een doelmatige en rechtvaardige regeling van het
door rechtsverscheidenheid gecompliceerde internationale rechtsverkeer is het primaire doel van het IPR.
Waarom is IPR nodig?
Internationale rechtsverhoudingen. Omdat economische en sociale betrekkingen zich niet storen aan
landsgrenzen. Er zijn sociale en economische relaties die met meer dan 1 land zijn verbonden. Dat alleen
rechtvaardigt nog niet het bestaan van het conflictenrecht.
Rechtsverscheidenheid. Rechtsstelsels verschillen qua inhoud van elkaar. Als die landen hetzelfde
rechtsstelsel zouden hebben met dezelfde rechtsregels, dan was het IPR niet nodig.
Denk bijvoorbeeld aan eigendomsoverdracht of een polygaam huwelijk of de onrechtmatige daad.
Verschillende rechtsstelsels komen tot verschillende antwoorden.
Hoofdonderdelen IPR:
1. Rechtsmacht/het internationale bevoegdheidsrecht: de bevoegdheid van de nationale rechter in
internationaal verband. Regels met betrekking tot de vraag welke zaken met een internationaal karakter de
nationale rechter mag berechten en welke niet
- Brussel Ibis, Haags Forumkeuzeverdrag, Verdag van Lugano
2. Het confictenrecht: het toe te passen recht op internationale rechtsverhoudingen. Deze regels geven aan
door welke rechtsregels rechtsverhoudingen met een internationaal karakter worden beheerst.
- Rome I, Rome II, Boek 10 BW
3. Het recht inzake de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse rechterlijke beslissingen: de
rechtskracht van buitenlandse vonnissen in onze rechtsorde.
- Brussel I + jurisprudentie
4. (Internationale rechtshulp) – boek nr. 3
Formeel IPR/procesrecht = 1+3, materieel IPR = 2
IPR internationaal recht?
Elk land heeft zijn eigen regels van IPR en is in beginsel vrij het IPR naar eigen goeddunken in te richten. In zoverre is
IPR geen internationaal recht, maar nationaal recht.
Het volkenrecht kan wel van belang zijn wanneer staten zich bij internationale verdragen verbinden tot
bepaalde voorzieningen op het gebied van het IPR, zoals eenmaking van conflictregels of
bevoegdheidsregels.
Ook heeft het volkenrecht betekenis bij de toepassing van het leerstuk van openbare orde. Toepassing van
buitenlandse rechtsregels die strijdig zijn met het volkenrecht kan op zichzelf een schending van het
volkenrecht opleveren en achterwege gelaten worden.
Ook bij voorrangsregels kan aan volkenrecht betekenis toekomen. Het volkenrecht stelt zekere grenzen aan
de wetgevende bevoegdheid van staten.
Het IPR is te beschouwen als een autonoom rechtsgebied binnen het privaatrecht in ruime zin. Hoewel het IPR te
maken heeft met privaatrechtelijke belangen is het IPR -recht zelf geen materieel privaatrecht.
Internationaliteit
Het toepassingsgebied van het IPR omvat in beginsel slechts rechtsverhoudingen met een internationaal karakter.
Om te bepalen of van zo’n internationaal karakter sprake is, wordt gebruik gemaakt van de geografische
benadering: wanneer alle feitelijk-geografische aspecten aan de rechtsverhouding zoals woonplaats, nationaliteit,
plaats van de handeling, plaats van ligging van de goederen enz. wijzen richting één land, dan is de rechtsverhouding
nationaal. De juridische benadering houdt in dat wordt gekeken naar de geldingspretenties, toepassingsaanspraken
van rechtsstelsels. Als er rechters van meerdere landen bevoegd kunnen zijn, is sprake van internationaliteit.
, Bronnen van het Nederlands IPR
Verdragen
- Haags Vertegenwoordingsverdrag, Haags Trustverdrag, Haags Verkeersongevallenverdrag
- Monisme, directe doorwerking op grond van art. 93/94 Gw
EU-recht (verordeningen)
- Rome I (overeenkomst), Rome II (wet), Brussel I, Insolventieverordening
- ook: toetsing aan vrijheid van vestiging en andere economische vrijheden
- Art. 81 VWEU geeft de Europese Unie de bevoegdheid verordeningen uit te brengen. De uitleg van de
verordeningen ligt via de prejudiciële procedure van art. 267 VWEU in handen van het HvJEU.
Nationaal recht (Commuun IPR)
- Boek 10 BW
- andere bepalingen, bijv. art. 6:247 lid 4 BW (algemene voorwaarden)
IPR regels uit nationale bron worden uitgelegd middels de nationale interpretatiemethoden.
IPR regels uit internationale bron worden verdragsautonoom of verordeningautonoom uitgelegd. Ook brengt de
rechtseenheid een rechtsvergelijkende interpretatiemethode met zich mee.
Rangorde bronnen IPR:
Art. 10:1 BW jo art. 1 Rv: de nationale regelingen laten onverlet de gelding van verdragen en Europese
verordeningen op het terrein van het IPR. (Monistisch stelsel Nederland art. 93/94 Gw). Nationaal IPR heeft een
subsidiair karakter: zij komt alleen tot gelding indien en voor zover verdragsregelingen of Europese verordeningen
niet van toepassing zijn.
Samenloop: wanneer een concrete casus valt binnen zowel het formele, het materiële als het temporele
toepassingsgebied van twee of meer internationale regelingen.
Zie voor hoe je moet bepalen welke regel dan voor gaat, het boek nr. 14.
Eventueel geschiedenis lezen in het boek: 15 t/m 25
Conflictenrecht | Verwijzingsregel
Het conflictenrecht schrijft voor welk recht toegepast wordt op rechtsverhoudingen met een internationaal
karakter; het eigen recht of het buitenlandse recht. Het door de conflictregel als toepasselijk aangewezen recht
pleegt men aan te duiden als lex causae.
Drie soorten conflictenregels:
1. Eenzijdige conflictregel: ziet uitsluitend op het internationale geldingsbereik van het eigen recht en zegt niets
over de eventuele toepasselijkheid van vreemd recht.
- Scope-rules: eenzijdige conflictregels die betrekking hebben op het internationale gedingsbereik van
slechts een enkele wettelijke regel of regeling.
2. Meerzijdige conflictregel (ofwel verwijzingsregel): heeft betrekking op zowel het eigen als het vreemde
recht. Een meerzijdige conflictreel wijst de internationale rechtsverhouding toe aan een bepaald
rechtsstelsel, ongeacht de herkomst van dat rechtsstelsel.
3. Materiële of zelfstandige conflictregel: regelt de internationale rechtsverhouding of een aspect daarvan
rechtstreeks. De materiële conflictregel bevat een materiële norm; van afbakening of verwijzing is geen
sprake.
De meerzijdige conflictregel of verwijzingsregel
De verwijzingsregel lost het internationale wetsconflict op door de internationale rechtsverhouding ter regeling toe
te delen aan een van de bij die rechtsverhouding betrokken nationale stelsels. Vervolgens bepaalt het nationale
stelsel hoe de rechtsverhouding verder wordt geregeld.
Kenmerken:
Neutraal: alle rechtsregels komen, ongeacht hun herkomst, op voet van gelijkwaardigheid voor toepassing in
aanmerking.
Indirect: het regelt niet rechtstreeks de internationale rechtsverhouding, maar deelt het toe aan een van de
bij die rechtsverhouding betrokken rechtsstelsels.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RosanneBurm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.88. You're not tied to anything after your purchase.