Seneca maatschappijwetenschappen vwo deel 3: de 21ste eeuw
Omdat ik heel goed begrijp dat je geen zin hebt om 5 bladzijdes per paragraaf te lezen heb ik een samenvatting van h14 uit het maatschappijwetenschappen boek Seneca deel 3 voor Vwo 6 voor je gemaakt. Een compacte samenvatting van die hele hoop stof. Bevat wél alle stof uit deze hoofdstukken die je...
H14 – VERANDERING IN DE
MODERNE SAMENLEVING
14.1 CONTEXT: TRADITIONEEL OF MODERN
Begrippen staan uitgelegd (of het verband) en concepten niet met definitie alleen de verbanden
TRADITIONEEL OF MODERN
Cultuur traditionele samenleving vertoont meer variatie dan moderne dus meer aanpassing nodig
Grotere verschillen op macroniveau bij traditionele samenleving
Grotere verschillen op microniveau bij moderne samenleving (door individualisering)
Individualisering > veranderen sociale instituties (men kiest zelf of ze norm volgen)
INSTITUTIONALISERING
Institutionalisering > regels/normen > regulatie gedrag > gedrag wordt voorspelbaar
Zorgt voor zekerheid en je beeld van de werkelijkheid
Institutionalisering > organisaties (verbanden tussen mensen met gemeenschappelijk doel)
RATIONALISERING
Rationalisering: traditioneel handelen vervangen door doelgericht handelen > moderne samenleving
Handelen door godsdienst/tradities/gewoontes > Handelen op basis van kennis/wetenschap
VOORDELEN RATIONALISERING DOOR WEBER
Verdere uitbouw wetenschap > meer beheersing over sociale processen en natuur
Rationele en efficiënte vormgeving van arbeidsorganisaties
Formalisering en rationalisering van het recht (regels/gelijke behandeling i.p.v. vriendjespolitiek)
Meten van opbrengsten en aandacht voor juiste persoon op de juiste plaats
NADELEN RATIONALISERING DOOR WEBER
Ons bestaan als mens wordt steeds meer gecontroleerd waarbij middelen de doelen gaan overheersen
Differentiatie in arbeidsverdeling > vervreemding werknemers > grote machtsverschillen
Onpersoonlijke/formele/bureaucratische houding in relaties tussen mensen
Hoge eisen in arbeidsproces > stress (en uitsluiting onderklasse die niet aan eisen kan voldoen)
Toename macht van bureaucratische organisaties
PARADIGMA’S EN RATIONALISERING
Functionalisme: rationalisering > arbeidsdeling > kapitalistische economie > materiele welvaart
Mechanische solidariteit – gelijkvormigheid met geringe arbeidsdeling (traditioneel)
Organische solidariteit – onderscheid met verdere arbeidsdeling (modern)
Conflict: rationalisering > ongelijkheid in welvaart > sociale ongelijkheid
Vervreemding – isolement individuele mens die geen zeggenschap heeft over productie en machteloos is
Rationele actor: rationalisering > beheersing proces om eigen doel te bereiken (systematiseren leven)
Sociaal-constructivisme houdt zich niet bezig met rationalisering
14.2 ANALYSE: WORDING VAN DE MODERNE SAMENLEVING
, MODERNISERING
Modernisering > systematische wetenschappelijke reflectie op moderne samenleving (wetenschap)
Verlichting is het begin van veel veranderingsprocessen:
Rationalisering/staatsvorming/democratisering/insitutionalisering/individualisering/globalisering
POLITIEKE KENMERKEN MODERNE SAMENLEVING
Democratische rechtstaat (in traditionele samenleving is volk ondergeschikt aan machtshebbers)
Volkssoevereiniteit (overheid legitimeren door verkiezingen)
Klassieke grondrechten + sociale grondrechten
ECONOMISCHE KENMERKEN MODERNE SAMENLEVING
Welvaart is toegenomen en globalisering heeft lokale markt vervangen door wereldmarkt
Overheid heeft grotere rol > gemengde economie (vrije markt en rol overheid)
Landbouw om eten te verbouwen > Loondienst om eten te kunnen kopen (arbeid verandert)
Productiesysteem is gerationaliseerd/gedifferentieerd (lopendebandwerk)
Kenniseconomie (vernieuwingen > hoog opgeleide mensen nodig)
DEMOGRAFISCHE KENMERKEN MODERNE SAMENLEVING
Urbanisatie > veel mensen wonen in de stad
Globalisering/individualisering > heterogene samenstelling
CULTURELE EN SOCIALE KENMERKEN MODERNE SAMENLEVING
Verklaren op basis van geloof is vervangen door rationeel denken > wetenschap/recht
Secularisering – proces van verwereldlijking (ontkerkelijking en mensen uiten geloof privé)
Minder hechte, maar veelvuldigere en veelsoortige bindingen
Zelfontplooiing en persoonlijke autonomie zijn belangrijke waarden
MODERNISERING ALS IDEOLOGIE
Modernisering – feitelijke veranderingen in de samenlevingen
Als het ook wenselijke veranderingen zijn > ideologie van modernisering
Universalistisch – traditionele verhoudingen gaan plaats maken voor moderne verhoudingen
Evolutionistisch maatschappijbeeld – samenleving gaat sowieso moderniseren, alleen wanneer?
CRITICI
Critici: “modernisering is relatief en verschilt door culturele/maatschappelijke omstandigheden”
Is modernisering wel vooruitgang? Want steeds meer een individualistische prestatiesamenleving
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottevanderlee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
