Summary
samenvatting aardrijkskunde arm en rijk hoofdstuk 1 en 2 havo 4
- Course
- Level
samenvatting aardrijkskunde arm en rijk hoofdstuk 1 en 2 havo 4 ook begrippen lijst is toegevoegd
[Show more]
Seller
Follow
judithvanhulten3
Content preview
Samenvatting arm en rijk hoofdstuk 1 en 21.1 kennismaking met het grensgebied
Geschiedenis
Voor de koloniale tijd kende Mexico grote indiaanse beschavingen. Vanaf 1500 werd het land
overheerst door Spanje. Na de koloniale tijd (1821) waren er diverse dictators en burgeroorlogen.
Vanaf 1940 leidde olievondsten tot een snelle economische groei. Die groei stagneerde in de jaren
tachtig door een daling van de olieprijzen, een groeiende schuldenlast en toenemende inflatie. Nu
heeft Mexico de kenmerken van een ontwikkelingsland: lage lonen, ongelijke inkomensverdeling,
hoge werkloosheid. De VS zijn gevormd vanaf 1776. Eerst bestonden ze uit 13 staten, de voormalige
Britse koloniën, maar later breidde het grondgebied fors uit. Het land trok miljoenen immigranten
van overal ter wereld. Nu zijn de VS een economische en politieke grootmacht.
Grensgebied
De huidige grens tussen de VS en Mexico is er pas van 1848. In het grensgebied is in de negentiende
eeuw veel oorlog gevoerd, waarbij Mexico veel land aan de VS af heeft moeten staan. Lang werd het
grensgebied door de VS en Mexico beschouwd als een oninteressant woestijngebied. Nu is het grens
gebied een 100 km brede zone met een lengte van meer dan 3000 km van de Grote Oceaan tot de
Golf van Mexico. Opvallend is dat er veertien dubbelsteden zijn (in tweeën gesplitste stad).
Verschillen
Het karakter van het grensgebied tussen een rijk en arm land uit zich in economische, demografische
en sociaal-culturele kenmerken. Zo is de Mexicaanse regio welvarender dan de rest van Mexico, het
grensgebied aan de VS zijde is juist minder rijk dan de rest van de VS. De VS behoort in veel opzichten
tot de centrumlanden. Mexico is juist een Periferieland : arm land dat politiek en economisch
afhankelijk is van centrumlanden. Een centrumland is een rijk, ontwikkeld land waarvan andere
gebieden politiek en economisch afhankelijk zijn. Daarom wordt Mexico tegenwoordig gerekend tot
de groep semiperifere landen omdat de economie aan het groeien is. Mexico zit er tussen in. Aan de
leeftijdsopbouw van de bevolking kun je zien dat er sprake is van selectieve migratie: het zijn vooral
jongvolwassenen (15-35) die de stap wagen.
1.2Noord Amerika als handelsblok
De wereld wordt kleiner
In de twintigste eeuw nam de (economische) globalisering enorm toe: nationale economieën raakten
steeds nauwer met elkaar verbonden. Een belangrijke oorzaak is dat de relatieve afstanden kleiner
zijn geworden (sneller verkeer en telecommunicatie). Het gevolg van internationalisering is dat
grenzen vervagen en lokale markten samensmelten tot een grote wereldmarkt. Twee belangrijke
multilaterale instellingen zij de GATT (General Agreement on Tariffs and Trade) en haar opvolger de
WTO (World Trade Organization). Uitgangspunt is dat ieder land moet produceren waar het het best
in is.
NAFTA
In 1994 werd de NAFTA (North American Free Trade Agreement) ingesteld: een economisch
samenwerkingsverband tussen Canada, De VS en Mexico. Het doel van de NAFTA is de tariefmuren
tussen de landen af te breken en zo vrijhandel mogelijk te maken. De opkomst Van Azië en de
samenwerking binnen de EU zijn de redenen voor de oprichting. Binnen de NAFTA is de belangrijkste
rol weggelegd voor de VS. Canada en Mexico vervullen slechts een bijrol.
Voor of nadelig?
Van de samenwerking werden voordelen verwacht: meer werkgelegenheid, efficiëntere manier van
werken en een stijging van de inkomens. Er werden ook nadelen gezien. De VS waren bang voor een
daling van de werkgelegenheid in eigen land door de lage lonen en de minder strenge milieueisen in
Mexico. Daar tegen over stond dat juist Mexico risico liep door de hogere arbeidsproductiviteit van
, Amerikaanse arbeiders, en doordat Mexicaanse bedrijven moesten concurreren met Canadese en
Amerikaanse bedrijven, die meer financiële draag kracht hebben.
Na 15 jaar NAFTA
De VS hebben sinds 1994 ongeveer een miljoen arbeidsplaatsen verloren doordat Amerikaanse
bedrijven zich in Mexico hebben gevestigd. Het resultaat van de NAFTA is dat de Mexicaanse import
en export enorm is gestegen, net als de hoeveelheid buitenlandse investeringen in Mexico. De grote
verliezers zijn de Mexicaanse boeren, zij kunnen niet concurreren tegen de lage maïsprijzen in de VS.
Het gevolg is dat vele duizenden boeren gedwongen werden te verhuizen. Zij trekken naar het
grensgebied en naar de VS. Ook is de milieuvervuiling in de grensstreek sterk toegenomen.
1.3 Maquiladoras
lage lonen
Vanaf 1965 is het beleid van de Mexicaanse regering om buitenlandse ondernemingen aan te
trekken in het grensgebied met VS. Dit zijn vooral assemblagebedrijven (maquiladoras). Zij
importeren halffabricaten, bewerken die en exporteren deze als eindproducten. Voor goederen die
worden ingevoerd hoeft geen belasting te worden betaald. Bij uitvoer wordt alleen belasting
geheven over de toegevoegde waarde voor exportproducten. Eerst waren de maquiladoras alleen
toegestaan in een straal van 20 km van de grens met de VS. Dat had als voordelen dat de lonen daar
laag waren en dat transportkosten van en naar de VS laag konden blijven. Het gevolg was dat veel
mensen migreerden van Centraal- naar Noord-Mexico
Transport
De Amerikaanse Grenssteden werden Transportknooppunten. Er was ook behoefte aan allerlei
hoogwaardige, dienstverlenende bedrijven, zoals banken, verzekeringsmaatschappijen, accountants
en advocaten.
Meerwerk
Na 1965 bemoeide de regering zich minder met de markt (liberalisering). Vooral door de NAFTA
groeide het aantal werknemers in de maquiladoras sinds 1980 en is de handel tussen de VS, Canada
en Mexico vereenvoudigd.
Tussen tafelaken en servet
In de internationale arbeidsverdeling is Mexico door de lage lonen een aantrekkelijk
vestigingsgebied. Dat heeft voordelen, maar ook het nadeel dat Mexico afhankelijk wordt van
welvarende landen. Die vestigen alleen hun productie in Mexico en niet de research- en
ontwerpafdelingen. Mexico wordt aangeduid als een semi-perifeer land: het behoort niet tot de
rijken in de wereld (de centrumlanden) maar het is ook geen periferieland. Vanaf 2007 verplaatsen
maquiladoras hun productie naar landen zoals China waar de arbeidslonen nog lager liggen.
Twee landen – een stad
Met name de steden Tijuana en Ciudad Juárez trokken in het begin veel bedrijven aan. Ciudad Juárez
groeide in veertig jaar uit van een onbeduidend stadje tot de op vier na grootste stad van Mexico. El
paso – Ciudad Juárez is een bekende dubbelstad. El paso, 600.000 inwoners ligt in het zuidwesten
van staat Texas. De stad groeide in de twintigste eeuw door ‘cattle, copper, cotton en climat’. Ciudad
Juárez in Mexico, 1.6 mln. inwoners, groeit snel. De arbeidsintensieve bedrijven trekken veel mensen
van het platteland aan. De stad bestaat uit twee delen: het oosten met laag betaalde industrie-
arbeiders die wonen in armoedige huizen. Buiten de bedrijventerreinen aan de oostkant, liggen de
wijken waar de rijkere wonen.
Recente ontwikkelingen
Door een versoepeling van de vestigingseisen komen ook maquiladoras in andere delen van Mexico.
Deze verschuiving landinwaarts kwam op gang doordat de minimumlonen landinwaarts nog lager zijn
dan in het grens gebied, het arbeidsaanbod daar een groot is en de vakbonden die minder machtig
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller judithvanhulten3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
69052 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now