1.1 Ontstaan en opbouw van de aarde
Hoe kunnen wij het verre verleden van de aarde bestuderen en begrijpen?
De basis voor het achterhalen van het verleden van de aarde is het
actualiteitsbeginsel. Dus het heden is de sleutel tot het verleden. Geologen kunnen
hierdoor de ontstaanswijze van landschappen verklaren.
Hoe is de aarde ontstaan en opgebouwd?
De aarde is samen met de rest van het melkwegstelsel zo’n 4,6 miljard jaar geleden
ontstaan, uit een samentrekking van gas en stof. De aarde is opgebouwd in lagen
met verschillende chemische samenstelling. De binnenste schil (aardkern) bestaat
vooral uit ijzer, de binnenkern is vast en de buitenkern is vloeibaar. De middelste
schil (aardmantel) bestaat vooral uit magnesium en ijzer, de binnenmantel is vast en
de asthenosfeer is plastisch. En de buitenste schil (lithosfeer) bestaat voornamelijk
uit graniet of basalt, dit is hard gesteente.
Begrippen:
Actualiteitsbeginsel Principe waarbij ervan uitgegaan wordt dat natuurprocessen
in het verleden en het heden op dezelfde manier verlopen.
Lithosfeer Harde, vaste buitenlaag van de aarde (aardkorst en buitenste deel van
de aardmantel).
Asthenosfeer Zachtere, vrij plastische laag in de aardmantel.
1.2 Het verhaal van de gesteenten
Welke soorten gesteenten komen voor op aarde?
Er komen 3 hoofdtypen gesteenten voor op aarde: Stollingsgesteenten,
sedimentgesteenten en metamorfe gesteenten.
Stollingsgesteenten zijn afgekoeld en gestold magma. Er is dieptegesteente,
wanneer de magma langzaam stolt in de mantel (grote kristallen). Er is sprake van
uitvloeiingsgesteente bij een snelle stolling lava aan het aardoppervlak.
Sedimentgesteenten zijn samengeperste afzettingen van onder andere zand of klei.
Bij klastische sedimentgesteenten is er verharding van zand of klei door de druk van
de lagen erboven. Bij organische sedimentgesteenten is er verharding van organisch
materiaal door de druk van lagen erboven.
Bij metamorfe gesteenten is de samenstelling van het oorspronkelijke gesteente
verandert door hoge druk en/of temperatuur bij gebergtevorming of druk van dikke
lagen erboven.
Wat zegt een gesteente over de geologische geschiedenis van een gebied?
Met de gesteentekringloop kan een steen je veel vertellen over de geologische
geschiedenis van het gebied. Ook kun je zo voorspellen wat er in de toekomst met
een steen kan gebeuren.
Begrippen:
Stollingsgesteenten Gesteente dat ontstaat door afkoeling en stolling van
vloeibaar magma (Diepte- en uitvloeiingsgesteenten).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anniquec. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.72. You're not tied to anything after your purchase.