Les 1: 1850-1900
1. industriële revolutie; volkshuisvesting en woningwet
2. 19e-eeuwse neostijlen
3. ingenieursbouwkunst
4. Jugendstil / Art Nouveau
Industriële revolutie:
Ontwikkelingen en uitvindingen 19e eeuw
1762 ijzersmeed
1769 stoommachine
1789 Franse revolutie ‘Vrijheid, gelijkheid & broederschap’
1800 elektrische batterij door Volta
1801 1e experiment gloeilamp
1814 koning Willem I Koninkrijk der Nederlanden
1814 stoomlocomotief door Stephenson
1831 Electrische generator
1840 eerste gaslantaarn in Amsterdam
1844 telegrafie door Morse
1848 grondwet van Thorbecke
1848 cholera-epidemie Amsterdam zorgt voor dat medici epidemieën in verband leggen met
woonellende volkshuisvesting en volksgezondheid raken verknoopt
1851 slinger van Foucault bewijst draaiing van aarde om zijn as
1851 de eerste wereldtentoonstelling in London (modelbouwblok voor arbeiderswoning Prince
Albert)
1852 eerste Nederlandse Woningbouwvereniging (behoefte van arbeidersklasse te AMS)
1854 Verslag aan den Koning over de vereischten en inrigting van arbeiderswoning (KLVL)
1854 oprichting KNMI
1855 wereldtentoonstelling Parijs
1861 Pasteur ontwerpt de theorie van de ziektekiemen
1862 wereldtentoonstelling Londen
1863 Opening 1e metrolijn Londen
1864 station Zwolle geopend op lijn Utrecht - Kampen
1865 Mendel beschrijft erfelijkheidsprocessen
1867 Marx publiceert ‘das Kapital’
1867 uitvinden van Dynamiet door Nobel
1867 wereldtentoonstelling Parijs
1869 Mendeljev ontwikkelt het periodiek systeem
1871 stichting Duits keizerrijk
1873 wereldtentoonstelling Wenen
1873 schrijfmachine
1874 Vestingwet, o.a. de Hollandse waterlinie
1876 Bell ontwikkelt telefoon, Tomas ontwikkeld de wekker
1877 Edison verkrijgt patent voor fonograafen op de gloeilamp
1879 wereldtentoonstelling Sydney
1880 wereldtentoonstelling Melbourne
1880 Lilienthal 1e zweefvlucht
1884 Hollerith verkrijgt patent op mechanische optelmachine
1884 Meridiaan Greenwich wordt officiële 0-meridiaan
1885 vaccinatie tegen hondsdolheid door Pasteur
1885 Nipkow ontwikkelt elektrische telescoop, machinegeweer ontwikkelt door Maxim
1
, 1886 Benz introduceert 1e auto met benzinemotor
1889 opening Eiffeltoren
1889 meter wordt gedefinieerd
1890 oprichting Shell oil, oprichting van Philips gloeilampen fabriek
1892 Diesel krijgt patent op dieselmotor
1893 Nieuw Zeeland krijgt als 1e land vrouwenkiesrecht
1894 Kipling publiceert Junglebook
1895 Marconi maakt eerste radiocontact
1895 draaien 1e film
1895 Röntgen ontdekt röntgenstralen, ontdeking radioactiviteit
1896 eerste Olympische Spelen
1898 Rutherford ontdekt α en β straling
1900 1e proefvlucht Zeppelin
1901 woningwet
Opkomst van de industriële maatschappij
Verstedelijking tussen 1869 – 1899 1850: 3 miljoen inwoners 1900: 5 miljoen inwoners
Amsterdam 268.500 => 510.900 Rotterdam138.000 => 319.000 Zwolle18.000 => 30.000
Volkshuisvesting is geen overheidstaak (met name grote gebouwen, kerken, overheidsgebouwen)
Aandacht niet bij verbetering levensomstandigheden maar verbeteren door onderwijs en opvoeding
van moraal & zeden
1851: modelbouwblok voor de arbeiderswoning gepresenteerd op de eerste wereldtentoonstelling in
London. Het ontwerp werd gemaakt op initiatief van Prince Albert
1852: belangrijk (reinheid, zindelijkheid, huiselijkehid en zedelijkheid)
Bedstede en strozak vervangen door ledikant - aparte kook en droogruimte- nieuwe waterleidingen
en riool
Fabrieksdorpen bij woningwet
Verlichte industriëlen en fabrikanten stichten wijken of dorpen voor hun arbeiders
Huisvesting voor arbeiders
Betere arbeidskracht (minder ziek = meer productie)
Tegengaan sociale onrust
Gericht op opvoeden, controleren en disciplineren (bij ‘slecht’ gedrag geen dak boven het
hoofd)
Woningwet: de wet regelde:
- de mogelijkheid van financiële steun voor erkende woningbouwverenigingen en bouwbedrijven die
uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting werkzaam waren
- de mogelijkheid van onbewoonbaar verklaring
- de verplichting tot het aanvragen van een bouwvergunning
- de mogelijkheid van het aanschrijvingsinstrument; de verplichting voor woningeigenaren om
bepaalde verbeteringen uit te voeren
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauradijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.