Samenvatting Nectar biologie hoofdstuk 11, 12 en 4.5
2 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
HAVO
Book
Nectar 3e editie
Het document bevat een samenvatting van hoofdstuk 11 over gezondheid, hoofdstuk 12 over transport van stoffen in mens, dier en plant, hoofdstuk 4.5 gaat over boa's. De samenvatting bevat afbeeldingen ter verduidelijking van de tekst
Biologie Samenvatting
H. 11, H 12 H 4,5
Hoofdstuk 11 Gezondheid
11.1 Gezondheidsproblemen voorkomen:
Je huid bestaat uit de opperhuid en de lederhuid. De buitenste laag van je huid is de
hoornlaag, de hoornlaag gaat vocht verlies tegen en houdt bacteriën en virussen buiten.
Wanneer een ziekte verwekken toch door de hoornlaag heen komt, heb je een infectie. Je
pigmentcellen vormen zich in de onderste laag van de opperhuid, de kiemlaag.
Een leefstijl is de manier van leven, dit kan invloed hebben op je gezondheid. Ook erfelijke
factoren kunnen een rol spelen in je gezondheid.
11.2 Barrières en antistoffen:
Antistoffen zijn stoffen die gifstoffen of ziekteverwekkers onschadelijk maken. Je huid is een
goede barrière tegen bacteriën. Op je ogen, mond, luchtwegen, maag en vagina zit geen
huid en heeft het lichaam een ander afweermechanisme. Traanvocht spoelt vuil weg en
enzymen breken bacteriën af. De luchtwegen hebben slijmvliezen die een laag slijm
produceren. Deze laag vangt stof, bacteriën en virussen op. Dit slik je door en komt in de
maag terecht waar het zure maagsap de bacteriën dood en de virussen vernietigd. De
vagina heeft de vaginale flora, dit zijn micro-organismen. De micro-organismen houden de
PH rond de 4. Als er toch bacteriën of virussen door heen komen, komen de macrofagen in
actie, deze kunnen van vorm veranderen, uit een haarvat kruipen en binnengedrongen
bacteriën, schimmels en virussen in zich opnemen door fagocytose. Deze vorm van afweer
heet niet-specifiek omdat de macrofagen geen onderscheid maken tussen verschillende
typen bacteriën.
Antiserum krijg je wanneer je bij dieren bloedplasma met antistoffen afneemt. Deze kun je
na zuivering als geneesmiddel gebruiken. Dit wordt gebruikt wanneer patiënten een
verzwakt afweersysteem hebben of bij tijdnood. Een moderne methode voor het krijgen van
antistoffen is met behulp van cellen uit muizen. De muis krijgt gifstof ingespoten zodat er
antistoffen gemaakt worden. Deze isoleren laboranten en ze laten elke cel samensmelten
met een tumorcel. Deze nieuwe gefuseerde cellen maken nu de juiste antistoffen aan, er
ontstaan veel identieke cellen. De antistoffen van een type noem je monoklonale
antistoffen.
11.3 Inenten: ja of nee?:
Inentingen noemen we ook wel vaccinaties, deze inentingen kun je krijgen om ervoor te
zorgen dat je niet ziek wordt van bepaalde ziekteverwekkers. Voor elke inenting is een
afweging: hoeveel mensen sterven zonder vaccinatie en hoeveel mensen ondervinden
bijwerkingen van de inenting zelf?
HPV zorgt voor baarmoederhalskanker. De vaccinatie hiervoor beschermt voor 70% tegen
het ontstaan van baarmoederhalskanker. Hierdoor is controle door middel van uitstrijkjes
nog steeds nodig. Jongens krijgen geen baarmoederhalskanker maar kunnen het wel
overdragen.
, Lymfocyten zijn speciale witte
bloedcellen die ziekteverwekkers
kunnen herkennen aan
‘herkenningseiwitten’, antigenen.
Lymfocyten reageren op
lichaamsvreemde antigenen zoals
die van bacteriën en virussen.
Gifstoffen zijn ook antigenen.
Lymfocyten ontstaan in het rode
beenmerg. Er zijn 2 hoofdtypen:
- B-lymfocyten, deze rijpen in
het beenmerg en maken
antistoffen.
- T-lymfocyten, deze rijpen in de thymus.
T-helpercellen stimuleren de deling en de werking van de andere T- en B-cellen. De T-cellen
kunnen lichaamscellen die geïnfecteerd zijn opsporen en vernietigen.
Elke B- en T-cel reageert maar op een type antigeen. Deze vorm van afweer heet specifiek.
De activering van de cellen vindt meestal plaats in de milt, of de lymfeknopen. Dit zijn
verzamelplaatsen van witte bloedcellen. De antigenen koppelen aan een lymfocyt die een
passende receptor heeft. Na het activeren van de B- en T-cellen, maken zij klonen. De
antistoffen gaan door het hele lichaam via bloedplasma, weefselvocht en lymfe.
Bij ernstige infecties met bacteriën kunnen artsen antibiotica geven, deze maken de deling
en de groei van bacteriën onmogelijk. Tegenwoordig zijn er multiresistente bacteriën.
Resistente bacteriën hebben enzymen die de antibiotica onmiddellijk afbreken waardoor zij
ongevoelig zijn voor de antibiotica.
Wanneer je weer beter bent maken de lymfocyten geen antistoffen meer en breken ze de B-
en T-cellen af. De geheugencellen blijven, deze zorgen ervoor dat je lichaam bij een tweede
infectie het specifieke afweersysteem start. Je bent dan immuun, doordat je de antistoffen
zelf hebt gemaakt heet dit actieve immuniteit. Doordat het gevolge is van een natuurlijke
oorzaak, is dit ook een vorm van natuurlijke actieve immuniteit. Als je door middel van een
vaccinatie de ziekteverwekker binnen krijgt, heb je het over kunstmatige actieve immuniteit.
De immuniteit die je meekrijgt bij je geboorte of via moedermelk, heet passieve immuniteit.
Bij auto-immuunziektes vallen lymfocyten je eigen cellen en weefsels aan. Alleen medicijnen
die het afweersysteem verzwakken kunnen dit tegengaan. Je bent dan wel vatbaar voor
andere infecties. Deze afweerreactie speelt een grote rol bij orgaantransplantaties.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dmhalsema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.95. You're not tied to anything after your purchase.
