Class notes
Samenvatting colleges Filosofie Mens en Maatschappij
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van de colleges van filosofie mens en maatschappij.
[Show more]
Seller
Follow
noorvangriensven
Content preview
Hoorcollege 1Introductie.
Hoorcollege 2
Filosofie: kritisch na durven denken
Economics: wetenschappelijke sfeer
Economy: maatschappelijke sfeer
Manieren om disciplines (filosofie, economie, etc.) te onderscheiden:
1. Domeinen: wat wordt er bestudeerd?
2. Vragen: welke vraag of in welk perspectief staat centraal?
3. Middelen: welke concepten, theorieën, modellen worden gebruikt?
Economische modellen zijn onrealistisch en simpel, ze hebben wel nut omdat ze als karikaturen
werken. Hierbij worden essentiële kenmerken uitvergroot en niet-essentiële kenmerken worden
weggelaten.
Je kunt economische modellen zien als:
1. Een experiment: je isoleert je test, andere factoren houd je buiten.
2. Ceteris paribus: we nemen aan dat alles hetzelfde blijft en kijken naar de werking van één
specifiek mechanisme. (economische modellen)
3. Plattegrond: de belangrijkste dingen staan erop, maar veel details zijn weggelaten.
Abstractie: het weglaten van alle niet essentiële informatie of aspecten om meer fundamentele
structuren zichtbaar te maken.
Economisch model: homo economicus
Homo economicus: een perfect rationeel wezen dat handelt in diens eigenbalang, op basis van
volledige informatie, en dat poogt het eigen nut te maximaliseren en de eigen doelen te realiseren.
Homo economicus:
1. Overweegt alle alternatieven
2. Weet wat hij wil
3. Denkt alleen aan zijn eigen doelen
4. Kiest de optie die op basis van kosten-baten analyse zo efficiënt mogelijk oplevert wat hij wil.
,Hoorcollege 3
Daniel Kahneman:
De focus in hun onderzoek ligt op cognitieve ‘heuristics’ en ‘biases’:
- ‘Heuristieken’: simpele mentale (vuist)regels en processen die je in staat stellen snel een
oordeel te vormen, beslissing te maken (tekst Kahneman, p. 15).
Bv. ‘satisficing’: kies datgene dat voldoet (i.p.v. te proberen de optimale optie te
berekenen en selecteren). (als iemand in je omgeving corona heeft schat je de kans
dat je overlijdt aan corona hoger in dan wanneer je het alleen op internet leest)
- ‘Biases’: ook al werken deze heuristieken vaak erg goed, toch leiden ze soms ook tot
voorspelbare fouten of ‘biases’.
Bv. ‘confirmation bias’ en ‘wishful thinking’. Wat houden deze in?
o De tendens om informatie te verkiezen die de eigen overtuigingen bevestigt
(confirmation bias).
o Ik wil dat ik een goede chauffeur ben, dus ik denk dat ik een goede chauffeur
ben. (wishful thinking)
o De tendens om overtuigingen aan te passen o.b.v. preferenties (en niet o.b.v.
betrouwbare informatie).
Bv. ‘loss aversion’: de tendens om
verliezen zwaarder te laten doorwegen
dan gelijkaardige winsten.
o Cf. ‘prospect theory’ van Tversky
en Kahneman (1984): we
verkiezen we het vermijden van
verliezen boven het verwerven
van winsten.
o Endownment effect: zodra
mensen iets als eigendom beschouwen, willen zij het niet meer verliezen.
Bv. ‘sunk cost fallacy’: De tendens om gemaakte kosten toch mee te laten wegen in
beslissingen over de toekomst. en daardoor bv. extra te investeren in een hopeloze
zaak.
o Bijvoorbeeld blijven zitten bij een saaie film omdat je al betaald hebt.
Bv. ‘status quo bias’: preferentie voor de huidige situatie en aversie voor mogelijk
verlies. Dit hangt samen met luiheid en procrastinatie.
Bv. Het belang van ‘default’ opties bij allerlei keuzes
‘Anchoring’: neiging om eerst aangeboden informatie (het ‘anker’) zwaarder te laten
doorwegen.
o Dit heeft een impact op consumptiebeslissingen, onderhandelingen over
prijzen, lonen, …
- Beschikbaarheidsheuristiek: Tendens om informatie die onmiddellijk beschikbaar, concreet,
recent en opvallend is (‘salient’), zwaarder te laten doorwegen. (grotere stickers)
- Deze en andere psychologische mechanismen doen ons (homo sapiens; Humans) afwijken
van economisch mensbeeld (homo economicus; Econs).
- Ze beïnvloeden logisch redeneren en wetenschappelijk denken (jongen-meisje, 4 kaarten),
maar ook meer alledaagse keuzes (sunk costs, wishful thinking), consumptiebelissingen
(anchoring, framing), beleidskeuzes (‘Asian disease problem’), …
, Implicaties voor (ir)rationaliteit:
- Beeld van mens als rationeel wezen ligt aan diggelen. Blijkbaar zijn we niet zo rationeel als
we dachten.
- Rationaliteit kan op verschillende manieren ingevuld, maar wanneer biases zich voordoen,
wordt elke vorm van rationaliteit geschonden:
Minimale rationaliteit: consistentie tussen overtuigingen, verlangens en handelingen.
Rationaliteit als reflexiviteit (cf. Systeem 2): overtuigingen, verlangens en
handelingen moeten intentioneel, bewust gewild en doordacht zijn.
Economische rationaliteit: overtuigingen moeten perfect rationeel zijn en
preferentie-ordening moet volledig, continu, transitief en exogeen gegeven zijn.
- Volgens het economische mensbeeld weten mensen wat ze willen en kiezen ze systematisch
de best denkbare optie in het licht van hun
(consistente, volledige, gegeven) preferenties en
beschikbare informatie. Maar dit is echter niet zo.
- We schenden haast al deze voorwaarden op
regelmatige en voorspelbare basis. We blijken
systematisch niet zo rationeel en reflexief als we
zouden denken en willen.
- Zowel onze verlangens als onze overtuigingen zijn
vaak inconsistent, niet op goede redenen
gebaseerd en incompatibel met relevante,
beschikbare informatie.
- Bovendien is er soms een kloof tussen onze verlangens en overtuigingen (‘willen’ en ‘weten’)
en onze handelingen (‘doen’).
Bv. wilszwakte (akrasia), procrastinatie, …: we willen X en zijn ervan overtuigd dat X
goed is, maar slagen er niet in X te doen en dus te handelen naar onze overtuigingen
en verlangens.
Waar zie je voorbeelden uit bedrijfsleven?
- Beslissingen onder tijdsdruk vereisen vuistregels die vaak goed werken, maar soms
suboptimale uitkomsten hebben;
- Risico-aversie kan leiden tot te conservatieve beslissingen en beleid;
- Wishful thinking en overoptimisme kunnen leiden tot slechte investeringsbeslissingen;
- Defaults kunnen een grote invloed hebben op werknemers (bv. pensioenplan of
ziekteverzekering);
- Enzovoort
Hoorcollege 5
De rationale Mens:
- Er is een kern van mens-zijn: een bepaalde natuur.
- Deze natuur is onafhankelijk van anderen, rationeel, en in zekere zin zelfzuchtig.
- De moderne sociale wetenschap gebruikt modellen op basis van deze menselijke natuur.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorvangriensven. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78252 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now