Het vermogensrecht ziet op het geheel van op geld waardeerbare rechten en verplichtingen die
iemand heeft, dus het geheel van zijn activa en passiva.
Er bestaat een verschil tussen objectief en subjectief recht. Objectief recht is het algemeen
geldende recht en het subjectief recht is een aan iemand toekomende bevoegdheid. Subjectieve
rechten kunnen absoluut of relatief (rechten die die slechts tegenover één bepaald persoon of
bepaalde personen gelden) zijn.
Een verbintenis is vermogensrechtelijke verhouding tussen twee partijen waarin de één recht heeft
op een prestatie waartoe de ander verplicht is. Een gedraging, doen of niet-doen, waartoe de één
verplicht is en de ander recht op heeft heet prestatie. Een verbintenis kan ontstaan uit:
De wet
Een (obligatoire) overeenkomst
Schuldeiser Schuldenaar
Vorderingsrecht Schuld
Rechtsvordering Aansprakelijkheid tot nakoming
Executierecht Uitwinbaarheid: verplichting ingreep te dulden
Een rechtshandeling is een handeling die beoogt een rechtsgevolg in het leven te roepen. Het gaat
om een gerichte wil die zich door een verklaring openbaard. De dubbele grondslag van de
rechtshandeling houdt in dat deze óók kan ontstaan wanneer de wil ontbreekt maar degene er
redelijkerwijs op mocht vertrouwen dat de verklaring gewild werd.
Deze rechtshandeling kan meerzijdig of eenzijdig zijn. Van een meerzijdige rechtshandeling is
sprake wanneer voor de totstandkoming van de rechtshandeling ten minste twee personen moeten
samenwerken. Een eenzijdige rechtshandeling wordt door één persoon tot stand gebracht.
Eenzijdige rechtshandelingen zijn te onderscheiden in gerichte en ongerichte rechtshandelingen.
Men spreekt hiernaast van rechtshandelingen om baat wanneer de rechtshandeling wordt verricht
met het oog op een daardoor te verkrijgen voordeel. Bij een rechtshandeling om niet is hiervan
geen sprake.
Een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en een aanvaarding van dat aanbod. Van een
aanbod is sprake wanneer de verklaring de voornaamste elementen van de inhoud van de
eventueel te sluiten overeenkomst bevat, zodat een eenvoudige ‘ja’ van de wederpartij voldoende
is om de overeenkomst tot stand te doen komen.
Hofland/Hennis
De Hoge Raad bepaalde dat een advertentie, waarin een individueel bepaalde zaak voor een
bepaalde prijs te koop wordt aangeboden, zich in beginsel niet ertoe leent door eventuele
gegadigden anders te worden opgevat als een uitnodiging om in onderhandeling te treden, waarbij
niet alleen de prijs en eventuele verdere voorwaarden van de koop, maar ook de persoon van de
gegadigde van belang kunnen zijn. Een enkel ‘ja’ van een gegadigde op een dergelijke advertentie
doet daarom doorgaans nog geen overeenkomst ontstaan. Wanneer het gaat om een soortzaak
(zoals aardappelen) kan een dergelijke advertentie wel worden opgevat als een aanbod.
Een aanbod kan herroepelijk zijn, tenzij uit het aanbod zijn onherroepelijkheid volgt. Dit is
mogelijk indien het aanbod niet is aanvaard en evenmin een tot aanvaarding strekkende
mededeling is verzonden.
Het contractenrecht is gegrondvest op drie beginselen: de wet stelt geen speciale eisen aan de
vorm waarin partijen hun wil sluiten, er is sprake van vormvrijheid. Het gaat er hierbij om dat er
wilsovereenstemming of consensualisme is. Daarnaast bestaat er ook contractsvrijheid zolang er
geen regels van dwingend recht bestaan die deze beperken door randvoorwaarden aan de inhoud
van het contract te stellen. De verbintenissen die partijen op zich nemen dienen wel bepaalbaar te
zijn. Tot slot pacta sunt servanda: de verbindende kracht van de overeenkomst over hetgeen
partijen over en weer met elkaar overeen zijn gekomen.
, We spreken van wilsontbreken wanneer iemand iets verklaard wat hij niet wil - discrepantie tussen
wil en verklaring. Deze verklaring kan tot stand zijn gekomen door verspreking of een typefout.
Wilsontbreken leidt in beginsel tot nietigheid van de rechtshandeling. Een bijzondere oorzaak
vormt de geestelijke stoornis wat leidt in vernietigbaarheid van deze rechtshandeling. Een
ongerichte eenzijdige rechtshandeling verricht door een handelingsonbekwame is echter nietig.
Eelman/Hin
Eelman verkocht zijn boerderij aan Hin. Na de koop, maar nog voordat de boerderij was
overgedragen, werd Eelman onder curatele gesteld wegens schnizofrenie. Nadien bleek dat hij de
boerderij had verkocht onder invloed van de waanvorstelling dat in zijn boerderij spoken huisden.
In de procedure kwam vast te staan dat Hin dit niet wist, noch kon of behoorde te weten. De Hoge
Raad verwierp het beroep dat de curator namens Eelman deed op diens wilsontbreken, gezien de
goeder trouw van Hin.
Bunde/Erckens
Iemand die een voor hem volkomen duidelijk woord gebruikt, realiseert zich dikwijls niet dat zijn
wederpartij daaraan een andere betekenis kan hechten dan door hem bedoeld. De gemeente
Bunde kocht van Erckens een stuk grond en samen kwamen als bestanddeel van de koopprijs
overeen vergoeding van de ‘belastingschade, vallende op de bedrijfsschadevergoeding’. De Hoge
Raad stelt dat indien partijen in hun overeenkomst een uitdrukking opnemen, die zij beide
verschillend interpreteren, er moet worden gekeken naar wat beide partijen over en weer hebben
verklaard en welke zin zij uit elkaars verklaringen en gedragingen hebben afgeleid. Na dit
algemeen criterium geeft de Hoge Raad nog vier criteria die hier een rol bij kunnen spelen:
- Welke betekenis lag meer voor de hand?
- Heeft de uitdrukking een vaststaande technische betekenis en zo ja, kende de partij die niet van
deze betekenis is uitgegaan deze vaststaande technische betekenis?
- Heeft een partij zich laten bijstaan door deskundige bijstand en de andere partij hierover
ingelicht?
- Leidt de betekenis die één van de partijen aan de uitdrukking toekende tot een resultaat dat niet
goed zou rijmen met wat de overeenkomst probeerde te beogen?
De Hoge Raad komt tot het oordeel dat de gemeente de inkomstenbelasting niet behoefde te
betalen.
Bij een nietige overeenkomst ontbreken van aanvang af de door partijen met het sluiten van de
overeenkomst beoogde rechtsgevolgen. Bij een vernietigbare overeenkomst is sprake wanneer er
een bijzondere omstandigheid aan de geldige overeenkomst hangt. Een dergelijke vernietiging
heeft als regel terugwerkende kracht. De wet bepaalt wanneer sprake is van nietigheid of
vernietigbaarheid. Er zijn vier bronnen van nietigheid en vernietigbaarheid te onderscheiden:
de wijze van totstandkoming
de persoon
de vorm
de inhoud van het contract
Bij wilsgebrek is er wel een wil aanwezig maar is deze tot stand gekomen op onzuivere wijze:
bedreiging, bedrog, dwaling of misbruik van omstandigheden. Een overeenkomst die tot stand is
gekomen op grond van wilsgebrek is vernietigbaar.
Bij dwaling wordt een causaal verband, kenbaarheid van de dwalende en een onderzoeks- en
mededelingsplicht vereist. Er kunnen zich drie soorten gevallen voordoen: de dwaling is te wijten
aan een inlichting van de wederpartij, de wederpartij had de dwalende uit de droom moeten
helpen óf beide partijen hebben gelijkelijk gedwaald.
Booy/Wisman
Wisman wil van Booy een kraanwagen kopen om in havens schepen te kunnen lossen. Om over de
openbare weg te mogen rijden wil hij voor de kraan een kentekenbewijs kunnen krijgen. Booy
deelt mee dat de te koop aangeboden kraan onder de termen voor afgifte van dit kentekenbewijs
valt, waarna Wisman de kraan koopt. De rijksdienst weigert echter een kentekenbewijs af te
geven. Hierdoor vordert Wisman vernietiging wegens dwaling maar het hof en de Hoge Raad
vernietigen het vonnis. De Hoge Raad overwoog dat er sprake was van een onjuiste voorstelling
van zaken bij het sluiten van de koopovereenkomst tussen Wisman en Booy. Door de mededeling
van Booy dacht Wisman namelijk dat de kraan wel een kentekenbewijs zou verkrijgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samanthamirella. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.