H1 Zuid-Amerika: continent van extremen
1.1 Ligging
Kennismaking – Zuid-Amerika
Tussen 12 graden N.B. en 60 graden Z.B.
Bestaat uit 13 landen
Latijns-Amerika : regio’s waar Spaans en Portugees gesproken word → niet hetzelfde als
Zuid-Amerika
De grens tussen Colombia en Panama vormt de begrenzing tussen Zuid- en Midden-Amerika
Heeft bijna geen eilanden (naast Galapagoseilanden en Juan Frenandezeilanden)
Zuid-Amerika in delen
Zuid-Amerika kan in gebieden worden ingedeeld door hoogtezones (uitgestrekt gebied dat eenzelfde
maximale hoogteligging heeft)
Het Andesgebergte
Gemiddeld boven de 4000 meter
Aconcagua (6962 m)
Veel werkende vulkanen
Tropisch laagland
Gebied met tropisch regenwoud dat tot 200 m hoog ligt
Rivieren: de Orinoco, de Amazone en de Paraná
Amazone Laagland
Orinoco Laagland
Paraguay-Paraná Laagland
Het Hoogland van Guyana
Het Hoogland van Brazilië Gescheiden door Amazone Laagland
Altiplano
Hoogvlakte: vlak of zacht golvend gebied op meer dan 500 m hoog
Hoogland: gebied dat (overwegend) een hoogteligging heeft van meer dan 500 m
Ligt in Andesgebergte
Ligt het Titicacameer
Het plateau van Patagonia
Langgerekte hoogvlakte
o Atacamatorg (-8085 m): diepzeetrog
Beeldvorming
Het stereotiepe beeld (algemeen beeld over een groep mensen, een gebied of een groep
verschijnselen of gebeurtenissen) van Zuid-Amerika word bepaald door verschillende
cultuurelementen (dans, sport, kleding, muziek etc.)
Politiek ‘het rode continent’ → links bestuur, of dictator aan de macht
Men vorm vanuit perceptie (de manier waarop iemand de werkelijkheid waarneemt en daaruit voor
zichzelf een beeld vormt) een mental map (een kaart in je hoofd die een uitdrukking is van
subjectieve beelden (percepties) van een gebied)
Een geografisch beeld:
, Ligging
Landschappelijke kenmerken (fysische milieu en ingerichte ruimte)
Bevolkingskenmerken
Interne en externe relaties
1.2 Ongekende natuur
Klimaat in de tropen
Het klimaat van Zuid-Amerika wordt bepaald door veel factoren: breedteligging, zeestromen
drukgebieden, windpatronen en ligging van gebergten
Een groot deel ligt in de tropische luchtstreek → door verplaatsing van ITZC (lage luchtdruk)
zijn er tropische klimaten met één of twee natte/droge perioden per jaar
Altijd warm opstijgende lucht lagedrukgebied aan aardoppervlak = intertropische
convergentiezone (ITCZ)
Opstijgende lucht koelt af condenseert vormt wolken met neerslag
ITCZ schuift met seizoensbeweging zon mee:
- Juli/augustus ITCZ op 10 graden N.B.
- Januari ITCZ op 20 Z.B.
Regengebieden schuiven dus ook met de zon mee tropische klimaten met 1 of 2 natte en
droge perioden per jaar
Invloed van passaten en oceanen
Op de Grote Oceaan en op de Atlantische Oceaan liggen bij de keerkringen 2 hogedrukgebieden →
noordoostpassaat en zuidoostpassaat ontmoeten elkaar bij ITCZ
Oostkant: aanlandige vochtige passaat →
zorgt aan loefzijde van kustgebergte in Brazilië voor stuwingsregens (lijzijde erg droog)
zuidelijker geen gebergte → vochtige zuidoostpassaat brengt tot de Andesgebergte veel
neerslag
Oostkant: invloed van Zuid-Equatoriale Stroom → splistst door uitstulping Brazilië in 2
Brazilië Stroom → bij Rio de Janairo afgebogen naar zuid-oosten → koude
Falkanstroom kan ver doordringen langs de kust
Restanten Zuid-Equatoriale Stroom → naar de evenaar
Westkant:
Weinig invloed van Grote Oceaan door Andesgebergte en aflandige passaatwinden
Relatief koude Peru- Humboldtstroom → 4 tot 5 graden kouder als aan oostkust
Koude lucht boven Grote Oceaan (weinig waterdamp) zorgt voor weinig neerslag
Koude lucht + windsysteem → Atacama Woestijn
Klimaat en weer in het zuiden
Zuidpunt → Cf → aanlandige westelijke winden + stuwingsneerslag loefzijde
Rond 40 Z.B. → BW / BS → lijzijde van gebergte
Onder 40 Z.B. → D. / E. → poolwinden van Antarctica
Koude winden → pamperos → kan doordingen tot Brazilië (→ mislukking oogst)
Koud, opwellend water
Aflandige zuidoostpassaten van Grote Oceaan → verplaatsen naar Indonesië → warm oppervlakte
water gaat naar westen → koud water welt op voor de kust van Zuid-Amerika → weinig waterdamp
→ nihil aan neerslag
Het koude, opwellende water heeft veel voedingsstoffen → veel vissen
, El Niño
Elke 3-8 jaar veroorzaakt een verandering van luchtdruk en zeestromen in de Grote Oceaan aan
afwijkend weertype
De hogedrukgebieden boven de oceaan bij Zuid-Amerika zwakken af → afname windkracht
(onderbreking normale windpatroon) → zuidoostpassaat is te zwak om warme oppervlaktewater aan
kust Zuid-Amerika af te blazen → koude water welt niet op → er gaat een westelijke wind waaien bij
de westkust van Zuid Amerika → extra aanvoer warm oppervlaktewater
heel veel regen
geen vissen
modderstromen en aardverschuivingen
droogte Brazilië, Peru, Bolivia
Bij Indonesië ontstaat er extreme droogte (door droge dalende lucht)
In de rest van de wereld: drogere gebieden worden natter, nattere gebieden worden droger
Tropische plantengroei
De spreiding van de natuurlijke zones komt in grote lijnen overeen met de spreiding van klimaten,
met uitzondering van het Andesgebergte
grootste deel van Zuid-Amerika bestaat uit tropisch regenwoud (=selva)
altijd boven de 18 graden
minimaal 2000 mm neerslag per jaar
Amazonië selvas → verspreid over 9 landen (grootste regenwoud ter wereld)
Tropische boden is onvruchtbaar door vele bacteriën werking → geen humusvorming
o Bij vulkanische gebieden en oever van rivieren is de grond wél vruchtbaar
Bijzondere plantensoort: mangrove (bos langs modderige tropische en subtropische
kusten, in zoutmoerassen en slibrijke rivierdelta’s. Ook wel vloedbos) → wortels
boven de grond om O2 op te nemen → voorkomt erosie en schade aan de kust
Van savanne tot woestijn
Tropische regenwoud → licht tropische bossen (korte droge tijd) → savanne (nog droger, landschap
in de tropen met lange grassen, afgewisseld met groepjes bomen en struiken → 3 typen)
1. Ilanos
Grassavanne met soms wat bomen
2. Cerrado
Boomsavanne
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniem234. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.