- Leren tijdens de - Enkeling met eigen - Meespelen in het
primaire socialisatie lichamelijke maatschappelijke
- Leren tijdens de kenmerken. leven.
secundaire - Laten zien wie je
socialisatie. bent.
Iemand vormt vanaf de geboorte het vermogen om dingen te doen, te zeggen en te denken.
Bij dat proces zijn voorbeelden, aanwijzingen, aanmoedigingen en andere vormen van
sociaal verkeer nodig. Door die interactie vormt iemand op de volgende drie vlakken het
vermogen om zelf te handelen en zich te onderscheiden:
- Op lichamelijk vlak leert iemand bijvoorbeeld kleding aan te trekken, eieren te
bakken, handen te schudden en te autorijden.
- Op communicatief vlak leert iemand bijvoorbeeld het weekend met vrienden te
bespreken of een vakkundig intakegesprek met een zorgvrager te voeren.
- Op mentaal vlak leert iemand bijvoorbeeld de namen van collega’s te onthouden of
de data waarop familieleden jarig zijn te onthouden.
2.1.1 De roltheorie - Kuipers
1. Hoe iemand door socialisatie zelf leert handelen wordt uitgelegd aan de hand van de
roltheorie. Wederzijdse rolverwachtingen houden in dat beide interactie partijen
weten welke spel- of gedragsregels in een situatie gelden. Die regels leiden het
doen en laten en brengen de interactie tot stand. In hoeverre de partijen dnaleven,
blijft echter afwachten. Bij elk type interactie bestaan wederzijdse rolverwachtingen.
Over de gedragsregels bestaat zelden een perfecte eensgezindheid.
2.1.2 Mentale bagage - Kuipers
De roltheorie houdt in dat er op elk podium wederzijdse rolverwachtingen zijn. Het gaat niet
om regels die alleen buiten interactie deelnemers bestaan, maar om regels die ze zich eigen
hebben gemaakt. Zo vormen ze de mentale bagage van iemand die in staat is tot interactie
oftewel tot zelfstandig handelen. Deze bagage bestaat uit drie onderdelen:
1. Iemand dient de regels te kennen.
2. Een interactie deelnemer die de rolverwachtingen kent moet in staat zijn om ernaar
te handelen.
3. Elke partij dient bereid of geneigd te zijn om in beweging te komen en rekening te
houden met de verwachtingen.
De interne bagage van een interactie deelnemer is een zuiver persoonlijk bezit. Het resultaat
ervan is extern zichtbaar in de kenmerkende manier waarop iemand zich uit en beweegt. Op
Tess Christiaan - SW1B - Leerjaar 20/21
, de manier waarop iemand zich door rolverwachtingen laat leiden, volgen reacties. Deze
reacties komen niet alleen van buiten. Rolverwachtingen zijn dus bovenpersoonlijke en
normatieve gedragsregels waaraan iemand zich door socialisatie heeft leren houden.
2.1.3 De rol van de speler - Kuipers
De roltheorie legt de nadruk op de output. Ook de eigenheid van een interactie deelnemer
speelt mee. We kunnen hier een vergelijking maken met een voetbalwedstrijd. Voetballers
onderwerpen zich aan spelregels, maar geven door hun interpretatie hiervan tegelijk vorm
aan het spel.
2.1.4 Sociale differentiatie, position set en role set - Kuipers
Het switchen tussen levensgebieden hangt samen met de sociale differentiatie, dit is de
scheiding van wonen, werken en ontspannen. De reeks podia waarop iemand actief is
noemen sociologen position set.
Levensgebied Omschrijving
Thuis Activiteiten in de privésfeer van een
gezinshuishouden
Betaald werk Betaalde arbeid verrichten
Consumptie Geld uitgeven als klant in een winkel of
horecagelegenheid
Vrije tijd Actieve en receptieve vrijetijdsbesteding
Vrienden en kennissen Contact met een vriendenkring
Onderweg Op pad zijn als weggebruiker of als
passagier in het openbaar vervoer
Position is als levensgebied vertaald. Op sommige momenten lopen er levensgebieden door
elkaar en bestaat er dus alleen een begripsmatige scheiding. Het is niet meer noodzakelijk
om een ruimtelijke scheiding tussen de levensgebieden te hebben. Dat zie je terug door het
coronavirus waarbij er veel thuis gewerkt wordt, maar er ook thuis ontspannen wordt.
Er zijn verschillende manieren waarop mensen zichzelf laten zien, waardoor ze te maken
krijgen met meervoudige rolverwachtingen. In elk levensgebied uit de position set moeten ze
een ongelijksoortig geheel van rolverwachtingen hanteren, oftewel een role set. Doordat
tegenspelers in het ene levensgebied meer tegen iemand opkijken dan in het andere
levensgebied verandert de status. Dat geven sociologen dan aan door status set te
gebruiken in plaats van position set.
Als er een dubbele vorm van meervoudigheid gehanteerd moet worden, is iemand actief in
de serie levensgebieden van zijn position set en heeft hij in elk afzonderlijk gebied met de
bijbehorende rol set en status te maken.De dubbele meervoudigheid van de role en position
set geeft onvolledig aan wat iemand interactie deelnemers in huis moeten hebben. Iemands
geslacht, huidskleur, leeftijd en accent roepen verwachtingen op bij anderen, dit noem je
toeschrijving van verwachtingen. Het gaat om het effect van vooroordelen op de interactie.
Tess Christiaan - SW1B - Leerjaar 20/21
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tesschristiaan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.