Basis vh maatschappelijk werk
Hst 1: sociaal werk & maatschappelijk werk
de boom vh SOCIAAL WERK
SOCIAAL WERK = boomhut
-> is bevestigd aan de verschillende takken
-> verschillende takken worden verbonden door de hut
-> de maatschappelijk werker kan zo de boom bekijken, betreden & bewerken
• de stam = de kern; alles wat sociaal werkers verbindt over heel de wereld
• de takken = de verschillende sectoren / specialisaties
bv. Straathoekwerkers, trajectbegeleiders, …
• groepen van takken = afstudeerrichtingen in het sociaal werk
wat is MAATSCHAPPELIJK WERK?
= een (stevige) tak vh sociaal werk; heeft vertakkingen + is voortdurend in beweging
Verschillende invullingen voor de term:
- alle beroepen/ functies die te maken hebben met zorg & welzijn
- Sociaalwerkpraktijken die niet door beroepskrachten worden vormgegeven
- een kennisdomein: theorie & praktijkkennis over sociaal werk
DEFINITIE van sociaal werk: de globale definitie
sociaal werk; praktijk-gebaseerd beroep & academische discipline
- bevordert: sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment &
bevrijding v mensen
- centrale principes: sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
verantwoordelijkheid & respect voor diversiteit
- Onderbouwd door: sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen, menswetenschappen &
lokale vormen v kennis
Engageert mensen en maatschappelijke structuren om levensuitdagingen & problemen
aan te pakken + welzijn te bevorderen
2 KANTTEKENINGEN
• een definitie komt tot stand in e specifieke context -> DUS ook de globale definitie is
aan verandering onderhevig.
1957: eerste versie; focus op h helpen v individuen & groepen om hen beter aan te
passen aan de SL
1982: de aandacht verschoof naar sociale verandering
2000: mensenrechten & sociale rechtvaardigheid
2014: collectieve verantwoordelijkheid + respect voor diversiteit -> legt sterker de
nadruk op een structurele benadering (ipv e individuele benadering)
• er w gesproken over e ‘globale’ definitie (niet meer over e ‘internationale’)
- ‘internationaal’ verwijst te veel naar natiestaten.
- ‘globaal’ slaat op volkeren in de wereld & op overkoepelend
,ANALYSE VD DEFINITIE
sociaal werk …
- e beroep met e specifieke opleiding; sociaal werkers zijn opgeleide deskundigen
- niet alleen e praktijkgericht beroep met praktijkgerichte opleiding, ook e academische
discipline -> ontwikkeling eigen kennisbasis & onderzoeksveld
- Richt zich op sociale veranderingen op individueel, familiaal, kleine groep, buurt,
wijk, stad, samenlevingsniveau
- sociale verandering in menselijke relaties; NIET om het intrapsychische, WEL de
persoon in relatie tot andere personen, zijn directe omgeving & de SL
- SW’ers ondersteunen mensen op een systematische manier + gebruiken hiertoe
contextafhankelijke interventies.
- DOEL: situatie v mensen & hun functioneren in de SL, een organisatie of hun direct
omgeving verbeteren/optimaliseren.
- sociale cohesie: het bevorderen vd ontwikkeling v sociaal weefsel in de SL
- Aanpakken van structurele processen v marginalisering, sociale exclusie &
onderdrukking.
—> empowermentparadigma = centraal
De CONTEXT van het sociaal werk
SOCIAAL WERK
• een maatschappelijk gegeven; het tijdskader wijzigt steeds, het is dus OOK
economisch, politiek & cultureel verschillend.
• een sociaal gegeven; het gebeurt in dialoog -> h
-> mensen geven betekenis ah sociaal werk door op verschillende niveaus met
elkaar in gesprek te gaan;
- Microniveau bv. client-SW’er
- Mesoniveau bv. er w een visie ontwikkeld in een organisatie
- Macroniveau bv. er w door de overheid een beleid uitgevoerd dat impact
heeft op h sociaal werk.
• w bepaalt door de historische context & de dynamiek in de maatschappij, het is
contextgevoelig + steeds aan wijzigingen onderhevig.
-> de omstandigheden bepalen sterk mee hoe h werk w uitgevoerd
hoe w naar h probleem gekeken? Wat vindt men wenselijke oplossingen? Wat eist de SL
vd individuen die er een deel van uitmaken?
VOORBEELD: verkrachting binnen h huwelijk pas sinds 1989 als misdrijf in de wet opgenomen —
> door de erkenning als misdrijf voorziet de SL sancties voor de dader en hulp voor de
slachtoffers
• het is e job die verbonden is met wat de SL als problematisch ervaart -> verbonden
met de wijze waarop de SL functioneert.
• Maakt voortdurend verbindingen tss individu & SL
• is verbonden met de ontwikkeling vd verzorgingsstaat; ze koppelt de sociale
bescherming die ze biedt aan voorwaarden tot aanpassing aan de bestaande orde.
, WEERKEREND DISCUSSIETHEMA:
staat sociaal werk voor emancipatie vh individu OF voor aanpassing vd individu aan de
SL?
VOORBEELD: hoofdaccent vd werkloosheidsuitkering;
bij h individu dat de uitkering als e recht ervaart om zijn levensstandaard te
kunnen handhaven?
OF
bij de SL die de werkloosheidsvergoeding uitkeert op voorwaarde dat de
begunstigde blijft beantwoorden aan de eisen vd arbeidsmarkt?
+ de sterke band vh beroep met de SL uit zich ook in dat de lonen & werkingsmiddelen w
betaald door overheidsmiddelen
Omwille vd verbinding vh beroep sociaal werk met de maatschappij -> sociaal werk is gevoelig
voor ontwikkelingen in de SL, ze volgen de actualiteit & weten hoe de SL in elkaar zit.
de POSITIONERING vh sociaal werk
• ‘interne positionering’: de manier waarop beroepsbeoefenaars, de werkverschaffende
organisaties & de opleidingsinstanties h beroep beschrijven
• ‘externe positionering’: de manier waarop toonaangevende derden de
beroepsuitoefening benoemen
—> ZIE P11-12
(volgens Verzelen)
de positionering vh beroep is problematisch -> sociaal werk kampt met e historisch te
verklaren probleem qua beeldvorming: veel welwillende inzet maar weinig exactheid &
doelgerichtheid.
+ SW’ers zijn meer gericht op het succes in hun dagdagelijkse praktijk dan dat ze bezig zijn
met het beeld dat de buitenwereld van hun heeft.
+ nood aan professionele hulpverlening w nog vaak in twijfel getrokken: “goed doen voor
anderen is iets dat iedereen kan/moet doen, toch?”
+ gebrek aan e afgelijnde wetenschappelijke discipline als achtergrond, levert ook e
handicap op m.b.t duidelijkheid, herkenbaarheid & achting.
+ Grote verscheidenheid in de beroepsgebieden & opleidingen
—> de onduidelijke positionering uit zich in de verloning. er is aanzienlijk verschil tss de
domeinen waarop SW’ers functioneren. -> gelijkwaardige diploma’s zijn dus niet overal
evenveel waard.
SPECIALISATIES binnen h sociaal werk
maatschappelijk assistent= professionele bachelor in h sociaal werk (=beschermde titel)
Afstudeeroptie’s:
- Maatschappelijke advisering
- Maatschappelijk werk
- Sociaal-cultureel werk
- Personeelswerk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlottekaes99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.15. You're not tied to anything after your purchase.