LP2 KT2-C-“Zintuigen I & II”
• weet je wat een sensor is
Onderdelen van het sensorisch systeem;
1. Sensoren / zintuigen; de prikkelontvangers
2. Perifere sensorische zenuwcellen; met afferente axonen die prikkels naar CZS toe geleiden.
3. Sensorische opstijgende banen in CZS
4. Verwerking sensorische informatie in hersenen (o.a. specifieke hersenschorsgebieden)
Sensor (receptor, “ontvanger”) = Cel of zenuwceluiteinde gevoelig voor specifieke
prikkels (specifieke veranderingen in directe omgeving van de sensor)
Opwekking zenuwprikkels vanuit sensor; sensor vertaalt de prikkels in een impuls;
Het afferente neuron ontvangt de impuls en geleid deze naar het
CZS.
• weet je hoe sensoren ingedeeld kunnen worden
Grondtypen van sensoren;
Gespecialiseerde sensorcel; maakt contact met perifeer sensorische zenuwcel
o Bijvoorbeeld; kegeltjes/staafjes in netvlies, reukcel, smaakcel
Zintuigcel; met eigen axon
o Bijvoorbeeld; haarcel in evenwichtsorgaan
Naakt, vrij zenuwvezeluiteinde van perifeer sensorisch neuron
o Bijvoorbeeld; pijnzenuwvezel
Zenuwvezeluiteinde omgeven gespecialiseerde structuur
o Bijvoorbeeld; kapseltje van lamellen bij het lichaampje van Pacini in de huid voor
registratie van drukveranderingen
Sensoren; indeling naar werkgebied
Exterosensoren; m.b.t. buitenwereld, animale ZS.
o Liggen aan of nabij het lichaamsoppervlak
Reuk-, smaak-, (huid)gevoels,- gezichts-, gehoorzintuigen.
Propriosensoren; m.b.t. houding en beweging, animale ZS.
o Spier-, pees-, gewrichtskapselsenoriek; evenwichtszin
Interosensoren; m.b.t. interne lichamelijke toestand, bijv bloeddruk, autonome ZS.
o Meestal in de wanden van holle ruimten/organen
Bijvoorbeeld bloedvaten, spijsverteringskanaal, urineblaas
o Sensoren in hypothalamus
Bijvoorbeeld registratie osmotische waarde van bloed, kerntempratuur
, Sensoren; indeling van soort prikkel
Chemosensoren; chemische prikkels
o Bijvoorbeeld; reuk-/smaakstoffen, bloedgassen, pH, osmotische waarde.
Mechanosensoren; mechanische prikkels
o Bijvoorbeeld; aanraking, druk, trilling, rek, beweging door vloeistofstroming of
houdingsverandering
Thermosensoren; tempratuur
o Bijvoorbeeld; koude-/warmtesensoren in huid, tempratuursensor in hypothalamus
Fotosensoren; voor licht
o Bijvoorbeeld; staafjes/kegeltjes in netvlies
Nocisensoren; voor schade of dreigende schade
• ken je de gemeenschappelijke kenmerken van sensoren
Algemene kenmerken van sensoren;
Vertaling van informatie over prikkels in opwekking van zenuwimpulsen (verandering in
frequentie)
Prikkeldrempel; minimale benodigde prikkelsterkte
Specifieke gevoeligheid voor bepaalde prikkelsoort;
o Lage prikkeldrempel voor de adequate prikkel
Specifieke zintuigelijke gewaarwording horend bij specifiek sensorisch systeem.
o Bijvoorbeeld; lichtverschijnsel door klap op oog
Specifiek bereik van sensor voor prikkel
o Bijvoorbeeld; 3 typen kegeltjes met verschillende gevoeligheden binnen het
elektromagnetisch frequentiespectrum van licht.
Adaptie; aanpassing van de sensorreactie aan de prikkel
o Bij langduriger gelijkblijvende prikkelsterkte verandering in frequentie van de
opgewekte impulsen;
Negatief; steeds lager, er treedt gewenning op.
Positief; steeds hoger, bijvoorbeeld; na enige tijd steeds meer kunnen zien
na overgang van licht naar donker.
Discriminatievermogen om verschillende prikkels te kunnen onderscheiden.
o Bijvoorbeeld; aanrakingen op verschillende huidplaatsen, verschillende
geluidssterktes/-hoogtes.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KimberlyvdB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
