Summary
Samenvatting Toegepaste psychologie S2
- Course
- Institution
Samenvatting van de volledige cursus en Powerpoints.
[Show more]
Seller
Follow
brittsaey
Content preview
Psychologie S21. Ontwikkelingspsychologie – inleiding
DEEL 1: Inleiding in de psychologie (p. 7 – 21)
1. Inleiding
Ontwikkelingspsychologie = de psychologie van groei, verandering en consistentie gedurende het hele leven.
Ontwikkeling van het kind
Fysieke ontwikkeling Invloed hersenen, zenuwstelsel, spieren, zintuigen en
de behoefte aan eten, drinken en slaap op ons gedrag.
Cognitieve ontwikkeling Intellectuele vermogens, waaronder leren, geheugen,
oplossen van problemen en intelligentie.
Sociale ontwikkeling Ontwikkeling en verandering van sociale relaties en
interacties met anderen.
Persoonlijkheidsontwikkeling Duurzame eigenschappen die de ene persoon van de
andere onderscheiden.
Primaire vraag voor ontwikkelingspsychologen: ‘Welke voorspelbare veranderingen vinden gedurende het gehele
leven bij individuen plaats en welke rol spelen erfelijke factoren en omgeving bij deze veranderingen?’
1.1 Nature en nurture
• Nature – nurture vraagstuk: oud meningsverschil over de vraag of erfelijke factoren dan wel
omgevingsfactoren het meest invloed hebben op ons gedrag en psychische processen.
• Interactie nature – nurture: We worden geboren met een bepaalde aanleg (nature) die wordt blootgesteld
aan invloeden uit de omgeving (nurture)
1.2 leeftijdsgroepen
1. Prenatale periode: periode van conceptie – geboorte
2. Baby- en peutertijd: geboorte – 1,5 jaar en 1,5 – 3 à 4 jaar
3. Kleutertijd: 3 à 4 – 6 jaar
4. Schooltijd: 6 – 12 jaar
5. Adolescentie: 12 – 20 à 22 jaar
6. Volwassene: > 22 jaar
• Duidelijke grens: babytijd begint bij geboorte en kleutertijd eindigt als kind naar basisschool gaat
• Onduidelijke grens: overgang schooltijd en adolescentie omdat de grens gebaseerd is op biologische
veranderingen
1.3 continue vs. discontinue veranderingen
Continue verandering:
• Ontwikkeling geleidelijk en vloeien prestaties op een bepaald niveau voort op vorige
• Nieuwe vaardigheden vloeien automatisch voort uit bestaande
• Kwantitatief: ontwikkeling wordt groter en meer
• Continuïteit
• Aaneensluitende vooruitgang
• Bv. Veranderingen in de lengte
Discontinue verandering:
• Vindt plaats in aparte stappen
• Elk stadium levert gedrag op de kwalitatief anders is dan het vorige
• Stadia zijn onder meer: kleutertijd, kindertijd en adolescentie
1
, • Ontwikkeling is heel abrupt: ontwikkeling maakt een sprongetje
2. Theorie van Piaget
2. Theorie van Piaget
Volgens Piaget:
- Cognitieve ontwikkeling ontstaat vanuit acties die het kind uitvoert
- Kinderen reageren op basis van aangeboren reflexen à gaandeweg ontwikkelen ze controle over
deze reflexen doordat interne mentale representaties vormen van de acties en bijhorende
voorwerpen
- Interne representaties = schema’s
- Begin: schema sterk verbonden aan een specifieke prikkel
- Door voortdurende interacties met de omgeving zullen schema’s complexer worden en losser
komen te staan van specifieke objecten
o Dit gebeurt via 2 adaptatieprocessen: assimilatie en accommodatie
o Continue processen waarbij schema’s constant ontplooien en belangrijke veranderingen
sprongsgewijs gebeuren
- In de theorie van Piaget: kind probeert aanvankelijk informatie te begrijpen via assimilatie
o Lukt dit niet: ontstaat er een onevenwicht en wordt er gebruik gemaakt van accommodatie om het
evenwicht te herstellen
Assimilatie: Proces waarbij een kind nieuwe informatie uit de wereld opneemt en deze in een bestaand schema
probeert onder te brengen.
Accommodatie: het aanpassen van bestaande schema’s aan afwijkende informatie
Bv. Een kind heeft al een schema voor een hond, dan is de kans groot dat de eerste kat waar hij mee in aanraking
komt, bij dit schema zal gevoegd worden. Al vlug zal het kind merken dat de dieren niet hetzelfde zijn en er zal dus
een nieuw schema moeten gecreëerd worden (= accommodatie).
2.1 Het sensorimotorische stadium (geboorte – 2 jaar)
• Kinderen zijn vooral bezig met hun: waarnemingen (sensorisch), acties (motorisch), interacties tussen de 2
• Leerproces begint bij aangeboren reflexen (zuigreflex, grijpreflex, volgen van bewegende voorwerpen)
o Geleidelijk minder reflexief à doelgerichter gebruikt worden
• Acties zijn beperkt tot lichaamsbewegingen (Bv. zwaaien met hand voor hun gezicht)
o Later: betrekking op voorwerpen
o Kind begint naar voorwerpen te reiken en begint aandacht te krijgen voor gevolgen van zijn acties à
zal deze herhalen om gevolgen beter te begrijpen
o Kind krijgt inzicht in basisconcepten: tijd, ruimte en causaliteit
• Ontwikkelt sensori-motorische schema’s voor acties
o Verwerft controle op omgeving
• Eerste 2 jaar sterke motorische vooruitgang, acties en bijhorende schema’s verfijnen
• Objectpermanentie: belangrijk inzicht waarbij het besef komt dat een voorwerp blijft bestaan als je het niet
meer kunt zien
o Niet verworven voor de leeftijd van 8 – 12 maanden
o Beschrijving objectpermanentie p. 27 in boek
2.2 Het pre-operationele stadium (2 – 7 jaar)
• Kind zal zicht ontwikkelen in taal
o Van telegrafische spraak tot grammaticaal aanvaardbare zinnen (200 tot meer dan 8000 woorden)
• Denken gaat sterk vooruit
• Zijn bewust dat een verdwenen voorwerpen nog steeds bestaan en houden van fantasiespelletjes waar
voorwerpen een andere betekenis hebben
• Begrijpen relaties tussen gebeurtenissen en verklaren de fenomenen
• Schema’s zijn nog beperkt
2
, o Nog niet in staat om gevolgen van acties te achterhalen en hoe ze ongedaan worden gemaakt
• Stadium is gebaseerd op uiterlijk van dingen en niet op kennis van onderliggende principes
• Periode waar capaciteit voor logische operaties en logisch denken nog ontbreekt
• Worstelen met het onderscheid tussen schijn en realiteit
o Hoe iets eruitziet en hoe iets echt is, is moeilijk te bestuderen à probleem: niet alleen de vraag of
het kind het onderscheid kent maar ook of het kind begrijpt wat de onderzoeker verlangt
o Bv. Kaars dat eruitziet als een kleurpotlood. Wanneer aan kleuters wordt gevraagd ‘of een kaars die
eruitzag als een kleurpotlood echt wel een kleurpotlood was’, antwoord was dikwijls ‘ja’
o Later onderzoek toont aan: deel van problemen heeft te maken met het juist begrip van wat
onderzoeker bedoeld (is dit echt en ziet het eruit als)
2.3 Het concreet-operationele stadium (7 – 11 jaar)
• Kunnen meerdere zaken aan zoals: lezen en rekenen
• Gaan naar lagere school waar ze vaardigheden aanleren, maar ook reële toename in cognitieve
vaardigheden
• Inzicht dat acties omkeerbare effecten hebben: je kunt voorwerpen niet alleen omvormen maar ook in
originele stand herstellen
o In staat om onderliggende fysische principes te begrijpen
o Test: conservatietaken (drie glazen, twee met dezelfde vorm, 1 andere à is dit evenveel?)
o Conservatie: besef dat onderliggende fysische dimensie gelijk blijft ondanks oppervlakkige
veranderingen in voorkomen
o
• Operaties = omkeerbare reacties, waarvan de gevolgen ongedaan gemaakt kunnen worden door andere
acties
2.4 Het formeel-operationele stadium (vanaf 11 jaar)
• Conservatiebegrip is beperkt tot operaties op fysisch aanwezige, waarneembare voorwerpen
• Inzicht in abstracte onderliggende principes en kan deze toepassen op hypothetische situaties
• Abstract denken
• Beginnen af te vragen wie ze zijn en welke plaats ze binnen het gezin hebben
• Capaciteit om in te beelden dat hun leven anders zou zijn dan hoe het is
• Kunnen ideeën vormen over alternatieve manieren om hun leven zin te geven
• Argumenteren hierover met ouders
2.5 Problemen met de theorie van Piaget
• Piaget was een van de eerste die wees op het feit dat kinderen anders denken dan volwassenen
• Probleem: denken van jonge kinderen te sterk geformuleerd in termen van tekort
• Oudere kinderen slaagden altijd en werden gezien als het standaard
• Jongere kind verschilde in door wat het nog niet kon
• Legde sterk de nadruk op het bestaan van stadia in het denken van een kind, deze visie heeft 3 assumpties:
1. Stadia gepaard met kwalitatieve verschillen in denken (gaat niet om meer/ minder begrip, maar om
andere denkprocessen)
2. Binnen stadium zijn denkprocessen gelijk voor alle mogelijke problemen waar een kind mee
geconfronteerd wordt
3. Kinderen zijn pas in staat om denkprocessen van een bepaald stadium te leren als kritische leeftijd
hiervoor bereikt is
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittsaey. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75632 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now