Leer over hoe erfelijkheid en evolutie in elkaar zit. Voor deze samenvatting heb ik hoofdstuk 12 uit Nectar 3 vwo boek gebruikt uitgegeven door Noordhof uitgevers.
Veel succes met leren!
, 12.1 Eigenschappen doorgeven
Er bestaan meerdere varianten voor genen. Van deze allelen krijg je één van je vader en één van je
moeder. Anders gezegd: het genotype voor een eigenschap bestaat steeds uit twee allelen. Als twee
allelen gelijk aan elkaar zijn, heet dat homozygoot. Als de twee allelen verschillend zijn, noem je
dat heterozygoot. Het overheersende allel heet dominant, het onderdrukte allel noem je een
recessief. Bij oogkleur is de bruine kleur dominant en de blauwe kleur recessief.
Hoe noteer je genotypen?
Om de genotypen kort en overzichtelijk op te schrijven, gebruik je letters.
• Dominante allelen geef je aan met een hoofdletter.
• Recessieve allelen geef je aan met een kleine letter.
Voor elke eigenschap heb je twee allelen. De code van een genotype bestaat daarom uit twee
letters. Vaak wordt er een B en een b gebruikt.
Bij oogkleur betekenen de letters:
• BB betekent homozygoot dominant.
• Bb betekent heterozygoot.
• bb betekent homozygoot recessief.
Bij een heterozygoot genotype zaten hoofdletter voorop. Een persoon met een of twee dominante
allelen voor oogkleur heeft de dominante eigenschap, dus bruine ogen. Iemand met twee recessieve
allelen een heeft blauwe ogen, de recessieve eigenschap.
Hoe zien de nakomelingen eruit?
Als je wil weten welke eigenschappen je kind zal krijgen kan je daar achter komen met een
kruisingstabel. In de tabel krijg je bovenaan de twee genotypen van de twee allelen van de man en
links de twee allelen van de vrouw. In de vakjes die er nu nog leeg zijn ga je de letters bij elkaar
optellen die er boven bij de man en er links bij de vrouw staat.
Vrouw/Man B b
B BB Bb
b Bb bb
Als je kansen wilt berekenen tel je hoe vaak een bepaald fenotype voorkomt.
Hoe ontstaan drie of meer fenotypen?
Bij een intermediair fenotype zijn beide allelen even sterk. Er is geen sprake van een dominant en
een recessief allel. Als beide allelen aanwezig zijn, ontstaat een tussenvorm. Dit werkt ook zo bij je
bloedgroep. Als beide allelen tot uiting komen, noem je deze allelen co-dominant.
Homozygoot Heterozygoot
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LerenmetNina. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.71. You're not tied to anything after your purchase.
