Een uitgebreide samenvatting van alle hoorcolleges van het vak psychodiagnostiek in het collegejaar . Aan de hand van de collegeslides en daarbij gegeven mondelinge uitleg. (Exclusief notities gastcolleges, aangezien deze geen tentamenstof zijn).
,Hoorcollege 1 (Aanmelding en Klachtanalyse)
Psychodiagnostiek is naast behandeling een kerntaak als psycholoog.
De diagnostische cyclus van De Bruyn Systematisch model gebaseerd op wetenschappelijk
onderzoek, wat je als psycholoog sturing kan geven om op rationeel verantwoorde wijze
beslissingen te nemen over mensen. Model om ons denken te structureren en sturing te geven voor
wat relevant zou kunnen te zijn. Toepassing van model vergt dus wel flexibiliteit (want je hoeft niet
altijd alles te doorlopen).
Afkortingen:
1. Anm = Aanmelding: basisgegevens opnemen en van start gaan met diagnostisch proces
2. KA = Klachtanalyse: belevingsonderzoek van client, zicht krijgen op wat client als problematisch
ervaart
3. PA = Probleemanalyse: objectief vaststellen wat er aan de hand is
4. VA = Verklaringsanalyse: zicht krijgen op wat de uitlokkende en in standhoudende factoren zijn
van de geobjectiveerde klachten
5. IA = Indicatieanalyse met advies: samen met cliënt bekijken wat de meest aangewezen
hulpverlening is voor deze persoon
Waarom zoveel pijlen/lijnen? het gaat om een cyclisch proces (= je legt een basisroute af) maar je
kunt ook steeds teruggaan naar eerdere stappen. Je kunt overal terug, behalve tussen:
- Aanmelding & Klachtanalyse: eenmaal aangemeld kom je in een traject terecht
- Indicatieanalyse & Advies: bij advies ben je op het punt gekomen waar je het als psycholoog en
client eens bent met elkaar en dat er specifieke aanbevelingen kunnen worden geformuleerd
waarmee men verder kan
Voor alle andere stadia, is teruggaan mogelijk en soms zelfs ook aanbevolen, bv. wanneer je in bepaald
stadium merkt dat je informatie mist.
“Vaste” lijnen = mogelijkheden om heen en weer te gaan
“Stippel”lijnen = binnendoor-weg: in de praktijk niet steeds de gehele cyclus doorlopen, bv. als vraag
relatief makkelijk is volstaat het om maar een deel ervan te doorlopen. Bijvoorbeeld bij
, onderkennende vraag: “Is er sprake van autisme?” --> van Anm, KA, PA direct naar IA, Adv (VA
overslaan)
Therapiecyclus: De cyclus stopt in theorie bij “Het Advies”. Hierna komt doorgaans het therapiecyclus.
Therapiecyclus kan aanleiding geven om terug te gaan naar de diagnostische cyclus, bv. wanneer er zich
problemen voordoen tijdens therapie (gaat niet goed vooruit bijvoorbeeld), kan het zijn dat tijdens
diagnostische cyclus het probleem onvoldoende verhelderd (PA) was of verklaard was (VA) en verkeerd
meegenomen in Indicatieanalyse. Of verkeerde diagnose gesteld. Op deze manier een dynamisch
proces met wisselwerking tussen diagnostische cyclus en therapeutische cyclus.
Waarom diagnostische cyclus gebruiken?
In praktijk doorloop je de cyclus niet altijd in volledigheid, maar is het een model om ons denken te
structureren, en op een systematische en onderbouwde manier te werk te gaan.
Voordelen van systematische aanpak:
1. Denkfouten voorkomen
Het verzamelen, interpreteren en afwegen van informatie van patiënten is complex geheel en gevoelig
voor het maken van denkfouten:
- Basisheuristiek: Neiging om kans dat bepaald verschijnsel zal optreden hoger in te schatten
naarmate je meer voorbeelden ervan makkelijker voor de geest kunt halen (bv. expertise in
bepaalde stoornissen, waardoor je die specifieke stoornissen eerder overweegt)
- Confirmatiebias: Neiging om informatie op te zoeken die enkel jouw opvatting ondersteunt (bv.
denken aan bepaalde stoornis, maar andere signalen negeren die daar niet consistent mee zijn)
2. Optimaliseren van behandelingen
Kans van slagen op interventie zo hoog mogelijk houden. Dit doen door juistheid van de diagnostiche
informatie te kunnen garanderen. Door systematisch te werken = grotere kans dat diagnose juist is =
grotere kans op juiste interventie.
Stap 1: De Aanmelding
- Invulling van aanmelding kan sterk wisselen tussen instellingen:
o Soms al veel informatie op voorhand digitaal doorgegeven, soms nog helemaal niks
bekend
o Soms is aanmelding geen taak van psycholoog (maar van diagnostisch medewerker). Bij
kleine instellingen kan het wel zijn dat je alle stappen van aanmelding t/m advies
helemaal zelf doet
- In huidig zorgsysteem, is:
o Steeds minder tijd, maar meer zorg moeten leveren. Ook wel bekend al ‘finance driven
culture’ werken versus ‘quality driven culture’ alles moet zo snel en goedkoop mogelijk
o Hierdoor is momenteel focale diagnostiek en behandeling is de norm richten op een
afgebakende zorgvraag, terwijl andere probleemgebieden genegeerd worden die ook
relevant kunnen zijn of later pas behandeld worden
Hierdoor prioritering aanbrengen in de klachten en hulpvragen, om focale
diagnostiek/behandeling mogelijk te maken
o Momenteel ook stepped care model, waarbij zorg
langzamerhand wordt opgeschaald en afgeschaald
naargelang de ernst van het probleem. Niet iedereen met
, hulpvraag komt zomaar terecht bij de specialistische ggz, ook omdat deze SGGZ erg duur is.
Relatief zakelijk model. Desondanks is het wel mogelijk om je menselijk op te stellen t.o.v.
client. Clienten moeten gevoel hebben dat ze begrepen worden en serieus genomen
worden.
Aanmelding
- Bij aanmelding zijn er aantal formele rollen toe te bedelen. Deze verschillende rollen zijn er, en er
moet bepaald worden wie welke rol invult bij het te volgen diagnostisch traject
o Client: Persoon op wie diagnostisch onderzoek betrekking heeft
o Clientsysteem: Groep personen waarop diagnostisch onderzoek betrekking heeft
o Aanmelder: Persoon die met hulpverlener contact heeft opgenomen met verzoek tot
onderzoek
o Opdrachtgever: Persoon die opdracht geeft tot uitvoeren diagnostisch onderzoek
o Verwijzer: Persoon die vanuit professionele relatie de client heeft gewezen op belang van
diagnostisch onderzoek
o Betrokkene: Persoon die aan traject gerelateerd is en op de hoogte wordt gesteld van de
uitkomst (bv. ouders bij adolescent)
De client kan meerdere posities innemen, bv. ook aanmelder (bij zelf contact opnemen met ggz-
instelling) of opdrachtgever (bij zelf opdracht geven tot onderzoek). Echter kunnen ouders of
leerkrachten ook aanmelder/opdrachtgever zijn.
- Tijdens intake wil je inzicht krijgen op 3 specifieke vragen, wie/wat/wanneer:
o WIE: Formele rollen
Wie is de verwijzer/aanmelder/opdrachtgever?
Wie is de client(systeem)?
Wie is betrokken(e)?
Wie ervaart de klachten? (kan ander persoon zijn dan client zelf, bv. ouders,
gerecht, leerkracht)
o WAT:
Wat is de reden van aanmelding? Wat is aanleiding tot hulp zoeken?
Wat is de aard van de problematiek?
Wat is de hulpverleningsgeschiedenis? (bv. aanmelding na falen van eerdere hulp,
waarom deze hulp niet/tijdelijk gewerkt heeft)
Wat zijn de verwachtingen mbt het traject? (positief, realistisch, motivatie?) Wat wil
de client weten?
o WANNEER:
Waarom nu aanmelding (niet vroeger/later)?
Waarom deze instelling?
- Mentimeter stelling: “Tijdens aanmelding moet je altijd direct klachten bevragen”
o Allebei:
Ja: Sommige dingen wil je wél heel specifiek weten en moet je daarom wel direct
bevragen. O.a. suiciderisico
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nathaliepsychologie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.
