Case
Uitwerking OWG 8: werkstress en werkmodellen
- Course
- Institution
Uitwerking bijeenkomst 8 over werk en gezondheid
[Show more]
Seller
Follow
celinepieters
Content preview
Bijeenkomst 8 TLGTaak 8: (On)Gezond werk
De moeder van Sara (50) is leidinggevende in een groot telecombedrijf. Ze komt meestal vrolijk thuis
van haar werk, maar afgelopen vrijdag was ze extra opgetogen omdat ze een bonus had ontvangen.
Het gaat haar niet alleen om het geld, maar ook om wat er gezegd werd over haar functioneren.
Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is er veel meer kennis over hoe werk bijdraagt aan plezier
en (on)gezondheid.
Ook in dit wetenschapsgebied zie je dat wetenschappers altijd op de schouders van anderen staan.
Allereerst nam men aan dat de gezondheid van werknemers het beste was bij een goede ‘fit’ tussen
werkomgeving en persoonlijke eigenschappen. Gezondheid werd toen vooral gezien als weinig stress
en weinig hart- en vaatziekten. De onderzoeker Karasek vond in 1979 dat twee specifieke factoren in
het werk cruciaal waren: werkdruk en autonomie. Een combinatie van beiden zorgde voor een
uitdagende baan waarin de werknemer zich kan ontplooien. Later voegde hij daar nog steun van
collega’s en leidinggevende aan toe. Andere combinaties waren minder gezond, wat ook aangetoond
is in talrijke onderzoeken. Vervolgens ontwikkelde Warr een model naar analogie met vitaminen:
sommige ‘arbeidsvitaminen’ zijn altijd goed, maar sommigen zijn schadelijk bij een overdosis.
Werkdruk leidt tot uitdaging maar te veel werkdruk is ongezond. De onderzoeker Siegrist reageerde
ook op de theorie van Karasek en stelde vervolgens voor dat het juist de balans tussen werkdruk en
waardering - in welke vorm dan ook – is die telt. Ook dit werd aangetoond in onderzoek.
Het denken over werkstress houdt niet op. Naast hart- en vaatziekten, die weinig werkspecifiek zijn,
worden werkgerelateerde aandoeningen geïdentificeerd. Eerst burnout en later – bevlogenheid. We
zien tegelijk dat de werkstressmodellen complexer worden. De onderzoeker Bakker heeft
voorgesteld om te spreken over een combinatie van verschillende werkeisen en verschillende
hulpbronnen, een combinatie van positieve en negatieve factoren dus. In het daaruit volgende Job
Demand Resources model wordt dankbaar gebruik gemaakt van eerdere werkstressmodellen, maar
worden ook nieuwe factoren toegevoegd.
Met al deze kennis is het voor de moeder van Sara niet zo moeilijk om niet alleen te voorkomen om
hart- en vaatziekten te ontwikkelen of burnout te raken, maar ook om bevlogen en gemotiveerd te
blijven in haar werk. Ze heeft nu een veel beter beeld gekregen van wat ongezond/gezond werk is.
Maar de komende jaren komen met nieuwe uitdagingen. De moeder van Sara weet dat ze pas op
haar 69e met pensioen zal mogen gaan en ze wil graag zo lang mogelijk gezond aanhet werk blijven.
Volgens de nieuwste inzichten en in lijn met het model van positieve gezondheid, moeten
werkgevers bijdragen aan de capabilities van werknemers.
Werkgevers moeten niet (alleen) inzetten op het voorkomen van gezondheidsproblemen, maar om
het ontwikkelen van capabilities, om om te gaan met de uitdagingen in het leven.
Toch heeft de moeder van Sara het nog goed in vergelijking met veel andere werkenden:
hoogopgeleid, vast contract bij een werkgever. Technologisering, robotisering en de
platformeconomie hebben waarschijnlijk veel meer ernstige gevolgen voor andere groepen
werknemers.
, Probleemstelling:
Welke factoren van werk spelen een rol op de gezondheid op de werkplek?
Hoe verloopt de invloed van werken op de cardiale gezondheid? (HPA-as)
Wat is het belang van in het leven lang gezond te werken? (duurzame inzetbaarheid)
Wat zijn de toekomstige ontwikkeling op de arbeid?
Brainstormen:
Leerdoelen:
1. Hoe belangrijk is werken voor de gezondheid
2. Wat is werkstress en welke werkstressmodellen zijn er?
Geschiedenis: Na WWII: Begin organisatiepsychologie -> onderzoek naar stress in
organisaties. Kort na de Tweede Wereldoorlog verscheen The American soldier.
o Midden jaren 60 vorige eeuw: Robert Kahn, werkstress hangt vooral samen
met de wijze waarop sociale rollen in arbeidsorganisatie zijn gestructureerd.
o Begin jaren 70: Uni Leiden: Michigan Model door Charles de Wolff -> de VOS-
D.
Stress in of door de werksituatie wordt werkstress genoemd. De meest gangbare
opvatting van werkstress in de onderzoeksliteratuur is een toestand waarin een
werknemer niet in staat is, of zich niet in staat acht, om aan de door de
werkomgeving gestelde eisen te voldoen (Gaillard, 2003).
Werkstressoren -> stressklachten -> Chronische werkstress (burnout)
Person-Environment fit model (Eerst Michigan-model, na jaren 70 -> P-E fit model)
o Gaat ervan uit dat stress niet afzonderlijk door de persoon of de omgeving
veroorzaakt wordt, maar door de zogeheten passing (‘fit’), of beter gezegd
geen passing (‘misfit’), tussen beide.
o Als de persoon minder capaciteiten heeft dan dat de omgeving van haar eist,
dan is die persoon overbelast. Als een persoon teveel capaciteiten heeft dan
dat de omgeving eist is die persoon zich aan het vervelen.
3 mechanismen model:
Actieve coping mechanisme, Doel: ‘misfit’ tussen objectieve
persoon en omgeving verminderen.
Passieve coping mechanisme, Doel: ‘misfit’ tussen
subjectieve persoon en omgeving te reduceren.
Subjectieve sociale ondersteuning, Doel: Rechtstreekse
beïnvloeding subjectieve omgeving.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celinepieters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now