Het denken over gezondheid heeft een lange geschiedenis. De oude Grieken hadden al ideeën over
wat gezondheid was en hoe je gezondheid kunt bevorderen.
Een belangrijke verandering in het denken over gezondheid vond plaats nadat het vanaf 1490 weer
toegestaan werd om lijken open te snijden. Tot dan had men niet kunnen kijken in het lichaam. Door
in het lichaam te kijken raakte men gefocust op afwijkingen en ziekte. Dat had grote gevolgen voor
opvattingen over gezondheid.
De Tweede Wereldoorlog heeft bijna net zulke grote veranderingen in het denken over gezondheid
teweeggebracht. Ten eerste werd in een sfeer van optimisme de Wereldgezondheidsorganisatie
(World Health Organization, WHO) opgericht (en niet de World Disease Organization). De WHO
kwam natuurlijk met een definitie van gezondheid. Maar de Tweede Wereldoorlog gaf ook de aanzet
tot onderzoek naar veerkracht (resilience). Waarom wist de ene groep mensen die het
concentratiekamp overleefde verder te leven in goede gezondheid en waarom had een andere groep
levenslange problemen? Onderzoekers hebben een naam gegeven aan de gemeenschappelijke
eigenschap ‘Sense of Coherence.’ Dat onderzoek gaf een aanzet tot het bestuderen van gezondheid in
plaats van ziekte, salutogenisis.
In Nederland heeft de arts Huber het begrip positieve gezondheid geïntroduceerd, met een nieuwe
formulering voor gezondheid. Ze zet zich nadrukkelijk af tegen de definitie van de WHO:
https://www.youtube.com/watch?v=qoJ_zywh9uM
Wetenschap betekent dat nieuwe concepten, zoals positieve gezondheid, weer leiden tot discussie
en verdere uitwerkingen. Andere wetenschappers reageren dus op de definitie van Huber. Een van
de problemen van het begrip positieve gezondheid is bijvoorbeeld dat alle aspecten van het leven
met gezondheid te maken hebben. “Is iemand ongezond als zij verdrietig blijft over het verlies van
een partner?“ vragen Poiesz en collega’s (2016) zich bijvoorbeeld af.
Onderzoek verandert maar langzaam. In het nationale onderzoek naar gezondheid worden nog
steeds dezelfde maten gebruikt als voor 2010. Levensverwachting is in het nationale onderzoek de
belangrijkste maat voor gezondheid en daarmee het centrale concept om dat te meten. Daarin zijn
, grote verschillen tussen levensverwachting en gezonde levensverwachting en tussen mannen en
vrouwen.
De praktijk verandert echter snel. De NOS meldde op 23 juni 2019 dat er in de App Store en Play
Store inmiddels ruim 350.000 gezondheidsapps te vinden zijn. Veel mensen gebruiken een
gezondheidsapp. Ze bepalen daarmee hun gezondheid niet aan de hand van hoe ze zich voelen of
aan de hand van de diagnose van een arts, maar aan de hand van bijvoorbeeld hun bloeddruk
gemeten met een app. Leidt dit tot een nieuwe conceptualisering van gezondheid in de praktijk?
Probleemstelling:
Wat is het concept gezondheid en hoe is het veranderd door de tijd?
Hoe is de gezondheidsdriehoek gerelateerd aan het begrip gezondheid?
Brainstormen:
Positieve gezondheid
Levensverwachting
Veerkracht
Huber
WHO
Gezondheidsapps
Verschil man en vrouw
Gezondheidslevensverwachting
Definities van gezondheid
GW-driehoek
Salutogenisis
Sense of coherence
Leerdoelen:
1. Wat is de definitie van gezondheid volgens het WHO?
o ‘Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn, niet slechts de
afwezigheid van ziekte of gebreken.’
2. Hoe heeft de definitie gezondheid zich ontwikkeld van het WHO?
o International journal of health: The definition of health in the last century, Fabio
Leonardi.
Oudheid: gezondheid is evenwicht van kwaliteit in jezelf
Renaissance: afwezigheid van ziekte
16e E: Toestemming lijken openen
Voor WWII: Gezondheid = evenwicht van kwaliteit in jezelf en afwezigheid
van ziekte
Na WWII (ongv. 1948): Behoefte definitie gezondheid
Londen: Begin public health, arts ontdekte ziektepatroon en deed het op
kaart. Waterpomp moest afgesloten worden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celinepieters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.