Class notes
19e eeuwse capita selecta college 7
- Course
- Institution
Collegedictaat van 5 pagina's voor het vak Capita Selecta Van De Beeldende Kunst aan de UGent (lessamenvatting)
[Show more]
Seller
Followlizdesmet
Content preview
19e eeuwse kunst: capita selectaCOLLEGE 7: gastcollege Thijs Dekeukeleire
CONGO EN DE BELGISCHE KUNST
1. Inleiding: historische context
a. 1885-1908: Congo Vrijstaat
Congres van Berlijn (1884-85)
- Confo vrijstaat> de onafhankelijke congostaat/ etat independant du
congo
Kunstmatige creatie: gigantisch territorium in centraal-afrika
- Grote geografische en culturele diversiteit met lange geschiedenis:
thuis aan 100’den volken en rijken
- Grote rivier de Congo stroomt erdoor
Uniek geval in Europa, want viel onder persoonlijk beheer van koning Leopold II
- Van bij het begin wel vele Belgen actief: verkennen regio’s als zgn
pioniers en maken carriere in de koloniale rangen
Officiele retoriek: stoppen van arabische slavenhandel en introductie Westerse
beschaving>< praktijk: economische win
- Leopold II is eigenaar van bijna alle grond, met bruiklenen aan
commerciele maatschappijen
- Focus op ivoor, daarna rubber
- Terreurregime: dwangarbeid en lijfstraffen, ziekte en ontbering> kost
miljoenen Congolezen het leven, met totale ontwrichting van het
territorium
(Inter)nationale kritiek groeit rond eeuwwisseling> leidt tot onafhankelijke
onderzoekscommissie
- Leopold II staat met veel tegenzin zijn priveterritorium af aan
Belgische staat
b. 1908 ev: belgisch Congo
15 november 1908: belgische staat neemt beheer congo over> ‘la reprise”
- Ministerie van kolonien: minister Jules Renkin, opgevolgd door Louis
Franck
- Culminatie van breder proces metale toe-eigening van Congo door
Belgische establishment> Congo was steeds dichter bij Belgie komen
te staan
Imagobreuk: restyling van Belgische imperialisme> bevestigd door dood Leopold II en
troonbestijging Albert I
- Beschavingsmissie in nieuw jasje> voogdij (la tutelle) en ontwikkeling
(le development) > Belgische colon als publiek gezicht
Belgen overtuigd van ‘modelkolonie’ >< maar voor modale Congolees verandert er
decennialang erg weinig
- Belgen investeren in economische ontwikkeling, infrastructuur,
gezondheidszorg, lagere scholing, enz
- Gegrond in paternialisme en racisme> dwangarbeid (mijnbouw),
lijfstraffen en raciale segregatie van de maatschappij
, - “nous apportions aux noirs l’initiative, l’experience et la direction qui
leur manquent, et ils nous fournissent le travail” (Louis Franck)
Paul Panda Farnana: uniek parcours
- Studeert in Belgie( handelschool Mons) en vecht in WOI mee in
Belgisch leger
- Ontpopt zich tot Pan-Afrikaans activist en criticus van Belgische
kolonialisme
2. Kunst rond de eeuwwisseling
a. De wereldtentoonstelling Brussel- Tervuren
Gelegenheden voor samenwerking kunstenaars en monarchie/ staat> summum van
koloniale propaganda
- Hoofdorganisatoren: Edmond van Eetvelde en baron Leon de
Bethune> spaarden kosten noch moeite
- “appeler l’art a son aide pour faire penetrer chez un peuple l’amour
d’une colonie… voila qui n’est pas banal… on a sue n dissimuler le
mercantilisme sous les apparences d’un spectacle pittoresque et
infinement agrable pour l’esprit et pour les yeux! (la Belgique
Coloniale, 1897)
Koloniale sectie> kolonienpaleis of palais des colonies in Tervuren
- Eresalon en etnografische hal ontworpen door Art Nouveau architect
Paul Hankar
Eresalon of salon d’honneur
- Geheel van meer dan 80 ivoren beelden van bijna 40 verschillende
beeldhouwers > geleverd aan voordelige voorwaarden
- Heropleving van ‘chryselefantiene” beeldhouwkunst: sculptuur in
ivoor, soms met brons, goud en zilver
- Allegorische tapisserieen aan de muren van het echtpaar de Rudder-
du Menil, in combinatie met Congolese stoffen
- Contrast duisternis >< licht (voor ><na kolonisatie): Barbarij,
slavernij, fetisjisme, polygamie >< beschaving, vrijheid, chistendom,
familie
Etnografische hal of salle d’etnographie
- Etnografie: studie van (vaak niet-Westerse) individuele culturen>
ontwikkelt hand in hand met kolonisatie
- 6 secties gekoppeld aan 6 regio’s: foto’s en maquettes
+krachtbeelden (vroeger ‘fetisjen’ genoemd), handwerk, objecten
a. Vaak buitengemaakt/ gestolen> deel van internationaal
debat over restitutie (teruggave roofkunst)
- Notie schone kunsten was op en top raciaal beladen> prerogatief van
de witte man> cultureel relativisme
a. “la sentiment du beau exprime par la peinture ou la
sculpture est tres vague parmi les noirs”
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lizdesmet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now