Het slijmvlies
Plaveiselcelcarcinomen
Vorm van huidkanker in het dekweefsel
Kenmerkt zich door een witte plak op het oppervlak van het mondslijmvlies.
Oorzaken; tabak, alcohol, tandafwijking en slechte mondhygiëne.
50% van de plaveiselcelcarcinomen komen voort uit leukoplakieplek.
Gevolg minder speeksel, moeilijke vertering.
Ulcera
Slecht genezende wondjes in de mond
Oorzaken; scherpe randen aan tanden, gevolg plaveiselcelcarcinomen
Behandeling goedaardige ulcera -> wegnemen scherpe randen
Kwaadaardige ulcera metastaseert naar de lymfeklieren onder de kaak.
Behandeling kwaadaardige ulcera -> soms plaatselijke excisie, meestal uitvoerige
ingreep nodig.
Gevolg minder speeksel, moeilijke vertering.
Lipcarcinomen
Lipkanker
Oorzaken; pijprokers, langdurige blootstelling UV licht
15% van alle maligniteiten (kwaadaardige gezwellen) van hoofd en hals uit
Behandeling -> lokale excisie, al dan niet met plastiek (huid verschuiven voor
wondgenezing)
Gevolg minder speeksel, moeilijke vertering.
De speekselklieren
Tumoren
Meestal goedaardig (menggezwellen)
Meest voorkomende plaats is het oppervlakkige deel van de oor speekselklier
(glandula paratidea)
Behandeling -> zwelling en deel van de klier wordt verwijderd, de aangezichtszenuw
die door deze klier loopt blijft gespaard.
Desondanks kan de functie uitvallen en houd de patiënt een schreef gezicht.
Stenen
Stenen in de speekselklieren kunnen leiden tot een pijnlijke zwelling doordat het
speeksel niet weg kan dus de speekselbuis verstopt raakt.
Stenen komen vooral voor in de onderkaakspeekselklier
Behandeling-> steen verwijderen via een kleine incisie in de uitvoergang, de kans
bestaat dat de steen terugschiet.
Bij herhaald optreden van speekselstenen wordt de klier verwijdert. De chirurg let op
de mond aftak van de n. facialis anders krijgt de patiënt een scheve mondhoek.
Retentiecysten
Cyste die een afvoer afsluit
Treden vooral in de ondertongspeekselklier en de speekselklieren in het
wangslijmvlies
Ziet eruit als een glazige zwelling en is onschuldig
Behandeling -> afknippen van de bovenzijde van de cyste
Slokdarm
1
,De slokdarm transporteert het voedsel van de mond naar de maag, er wordt geen voedsel
geabsorbeerd. Bekleed met plaveiselepitheel en bevat slijm producerende cellen.
De spieren van de slokdarm
De spieren van het bovenste derde deel van de slokdarm zijn dwarsgestreept en dus
onderhevig aan de wil.
Het middelste derde deel is een mengsel van glad en dwars.
Het onderste derde deel bestaat uit glas spierweefsel.
Divertikels
Een divertikel is een uitstulping van de darmwand, waaraan soms alle lagen (ware divertikel)
meedoen, of een gedeelte daarvan (valse divertikel)
Oesofagusdiventrikels zijn op drie plaatsen te vinden
Pulsiedivertikel/ zenkerdivertikel
Op de overgang van de keelholte naar de slokdarm, hoge
valse divertikel
Het slijmvlies puilt door de spiervezels heen naar buiten bij
verhoogde druk
Dit ventrikel kan steeds groter worden, zodat voedsel zich
ophoogt.
Kan op de lange duur de slokdarm dicht drukken.
Voorbeeld -> als iemand een blaasinstrument speelt
Zenkerdivertikel
Divertikel is een uitstulping van een of meer lagen van de wand van de slokdarm. Bekendste
is zenkerdivertikel.
Op de grens tussen de farynx en de bovenste slokdarmfincter een de rugzijde van de
slokdarm.
Aspiratie (vooral ’s nachts), prikkel hoest en bronchitis. Vieze geur uit je mond (verrotte
voedselresten).
Komt vooral voor bij oudere mensen
Goed zichtbaar met slokdarm foto met waterig contrast
Tractiedivertikel
Divertikel in het midden van de slokdarm ter hoogte van de carina
(splitsingsplaats van de twee hoofd bronchiën.
Lymfeklieren die door ontsteking (tuberculose) zijn vergroeid met de oesofagus
trekken aan de wand (ware divertikel).
Behandeling -> zelden nodig
Sporadisch voorkomende divertikel
Boven het middenrif
Kan leiden tot slikklachten en voedselretentie (braken van oud voedsel
Achalasie
2
,Een afwijking van de gehele slokdarm, waarbij de onderste kringspier tijdens het slikken van voedsel
niet kan ontspannen.
Normale peristaltiek is niet mogelijk en de voedselpassage vindt door de zwaartekracht plaats.
Kan niet genezen worden
Komt veel voor bij mensen tussen de 20/ 40 jaar
Gevolg-> functionele vernauwing-> voedsel blijft steken-> op den duur externe verwijding
Oorzaak -> stoornis van de zenuwplexus van de slokdarm
Klachten-> slikklachten, pijn, gewichtsverlies en regurgitatie (oprisping van slijm of voedsel),
nachtelijke aspiratie
Behandeling achalasie
Endoscopische pneumoqdilatatie (oprekken met een ballon- ballondilatie)
De chirurg verricht een myotonie waarbij de buitenste spiervezels van het onderste deel van
de slokdarm in de lengte worden ingesneden tot op het slijmvlies
Botox wordt geïnjecteerd in de slokdarmwand
Gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ)
Wanneer het opboeren van gas en maaginhoud in de slokdarm te vaak of langdurig optreedt, kunnen
klachten en/of schade ontstaan.
Geschat wordt dat een derde van de mensen die aan zuurbranden lijden, een ontsteking ban de
distale oesofagus vertoont. Een kleiner gedeelte vertoont een complicatie daarvan, zoals een
strictuur (vernauwing) of verandering van de samenstelling van het slijmvlies -> Barrett oesofagus.
Barrett oesofagus
Normale bekleding (plaveiselepitheel) vervangen door slijmbekercellen als gevolg van een ontsteking
GORZ is deels het gevolg van een tekortschieten van de druk in de onderste slokdarmkringspier. De
maaginhoud kan dan terugstromen in de slokdarm. Vaak speelt de optrede van een sliding hernia van
de maag in de thorax een rol.
Behandeling GORZ
Conservatief
o Leefstijladviezen
o Medicatie
Operatief
o 24u registratie zuurgraad
o Manometrisch onderzoek van de slokdarm
o Sliding hernia opgeheven en de kringspier van de slokdarm onder het middenrif
gefixeerd.
Goedaardige tumoren van de slokdarm
Komen in de slokdarm zelden voor
Veroorzaken slikklachten, soms bloedverlies
Het leiomyoom komt het meeste voor, deze kan worden uitgepeld zonder het slijmvlies te
openen.
3
, Kwaadaardige tumoren van de slokdarm
Het plaveiscelcarcinoom, verhoogd risico op oesofagus, hoge tumor
o Slecht gebit
o Rokers
o Alcohol drinkers
Het adenocarcinoom van de slokdarm komt meer voor en groeit sneller
o Distale tumor (Barrett tumor)
o Vermoedelijk heeft dit met reflux en overgewicht te maken
De carcinomen van het bovenste gedeelte van de maag worden vaak ook tot oesofaguscarcinomen
gerekend. De voorkeursplaatsen zijn direct na de keelholte (plaveisel), midden in de oesofagus ter
hoogte van de aortaboog en net boven de overgang van slokdarm naar maag (adeno).
Een oesofaguscercinoom is zeer agressief. De patiënt heeft vaak al uitzaaiingen in de lymfeklieren of
op afstand.
Diagnose slokdarmtumor
Endoscopie en biopsie
Röntgen heeft geen zin
Uitgebreid onderzoek naar uitzaaiingen (CT-scan thorax/abdomen, endosonografie)
Behandeling slokdarmtumor
Operatie is alleen mogelijk wanneer er niks ingegroeid is en geen uitzaaiingen op afstand zijn
Als er geen uitzaaiingen krijgt de patiënt chemo of radiotherapie en daarna een operatie
Slokdarmcarcinoom
De meeste tumoren van de slokdarm zijn kwaadaardig.
10% van de oesofaguscarcinoom zit in het bovenste gedeelte
25% in het middelste
65% in het distale deel van de slokdarm
Slokdarmcarcinoom heeft de neiging lokaal in de omgeving door te groeien. Ten gevolge van
ulceratie (zweervorming). In de tumor kunnen fistels ontstaan. Kan verbindingen vormen met de
luchtwegen, pleura or perdicardholte. Lymfeklierenmetastasen treden in een vroeg stadium.
Symptomen en diagnose
Klachten van dysfagie (gestoorde passage), veroorzaakt door een slokdarmvernauwing.
Begint met vast voedsel en later vloeibaar. Pijn is meestal het gevolg van lokale doorgroei.
Verslechterde eetlust, vaak vermagerd en slechte conditie.
Meestal oesfagoscopie uitgevoerd om tumor op te meten en biopten te meten.
De resultaten van oesofaguscarcinoom zijn over het algemeen slecht. 5 jaar na stellen van diagnose is
ongeveer 15% van de patiënten nog in leven.
Complicaties slokdarmkanker
Inbrengen van een endoprothese is proforatie van de slokdarmwand.
De patiënt moet goede voedingsvoorschriften krijgen om verstoppingen van de
endoprothese door voedselbrokken te voorkomen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merlevankleef11. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.56. You're not tied to anything after your purchase.