Sensoren; indeling volgens sherrington
- Exterosensoren:
o Sensoren waarmee we de buitenwereld waarnemen; voornamelijk liggend aan
het lichaamsoppervlak incl. visus en reuk
- Propriosensoren:
o Sensoren waarmee we ons eigen lichaam kunnen waarnemen binnen de
buitenwereld (zelfwaarneming); vooral onze houding en beweging kunnen
waarnemen
- Enterosensoren:
o Sensoren die het centrale zenuwstelsel informeren over de functie en
toestand van organen en orgaansystemen; vooral liggend aan het inwendige
lichaamsoppervlak
Indeling sensoren naar structuur
- Vrije zenuwuiteinden
o IV zenuwvezel:
20% unimodaal (mechano-, thermo- en chemosensoren)
80% polymodale nocisensoren
o IIIb zenuwvezel:
unimodaal: hoogdrempelige mechano- en thermonocisensoren
- Ingekapselde of corpusculaire zenuwuiteinden
o IIIa, II en I zenuwvezels
Unimodale (mechano-, thermo, chemo- en fotosensoren)
,Nocisensoriek: primaire pijn IIIb- ofwel Ad-vezel
- Unimodale nocisensoren
o Dreigende en actuele beschadiging
o Scherpe goed lokaliseerbare pijn
o Mechano-nocisensoren
o Thermo-nocisensoren
o Primaire hyperalgesie: sensibilisering zenuwuiteinden leidt tot verhoogde
gevoeligheid in het wondgebied
Secundaire pijn IV of C-vezel
- Polymodale nocisensoren
o Diffuse, zeurende, aanhoudende pijn
o Schade en ernstige verstoring van de homeostasis
o Autoregulatie
o Betrokken bij het opstarten van de ontsteking
o Afgifte subst P
Begrippen sensoriek
- Sensorische eenheid: de zenuwcel en de met de perifere vertakkingen van de
zenuwcel verbonden sensoren. grootte bepalend voor discriminerend vermogen
- Receptieve veld: het gebied waarbinnen de sensoren van een eenheid zich
bevinden
- Innervatiedichtheid: het aantal zenuwvezels dat de innnervatie van een bepaald
gebied verzorgd
- Discriminerend vermogen: het vermogen om twee tegelijkertijd toegediende
prikkels afzonderlijk waar te nemen
Reflex-fascilitatie en -inhibitie
- Input van nocisensorische prikkeling (IV) bij verminderde inhibitie leidt prikkeling
voorhoorncellen en dus tot verhoging tonus
- (coördinatieverlies obv size principle)
- Plotselinge felle pijnscheuten (IIIb) bij belasten leidt via inhiberende schakelcellen tot
remming van de tonus en tot verlies musculaire stabiliteit en coördinatie
IV-vezel: ongemyeliniseerde polymodale nocisensorische zenuwvezel
- Depolarisatie van de vrije eindtakjes leidt tot afgifte subs P en vasodilatatie in het
gebied: axonrepons
- De IV-vezel bemiddeld in de onstekingsreactie
,Prostaglandine E2
- Sensibilisering vrije zenuwuiteinden (type IV)
- Vasodilatatie
- Permeabiliteits toename
- Remt de uitstoot van noradrenaline (sympathicolyse)
Primaire pijn
- Pijn ten tijde van en direct na de laesie
- Meldt dreigende en actuele schade
- Primair in de tijd
- Scherpe, goed lokaliseerbare pijn (IIIb)
- Opnieuw op te wekken door belasten van de plaats van de schade (primaire
hyperalgesie)
Secundaire pijn
- Pijn in rust na verloop van tijd
- Secundair in de tijd
- Geleidelijke toename in de tijd door sensibilisatie van de achterhoorn door substance
P (secundaire hyperalgesie)
- Diffuse, zeurende pijn (IV)
, Primaire hyperalgesie
- Primaire hyperalgesie is een door lokale weefselreacties veroorzaakte toestand van
toegenomen pijnzin op de plaats van een weefselschade, die door deze
weefselbeschadiging is veroorzaakt.
- Deze gevoeligheidstoename komt tot stand door het sensibiliserend effect van
substance P op perifere vrije uiteinden van de type IIIb-afferente zenuwvezels.
- Deze hyperalgesie wordt duidelijk indien men het aangedane weefsel belast
Secundaire hyperalgesie
- Secundaire hyperalgesie is een door facilitatie van plaats en tijd in de achterhoorn
van het ruggenmerg veroorzaakte toestand van toegenomen pijnzin, niet op de plaats
van een weefselschade maar wel tengevolge van een weefselbeschadiging
Wide dynamic range neuron
- Bij sterke sensitisatie van de achterhoorn en daaruit voortvloeiende secundaire
hyperalgesie is er ook het risico op:
- Allodynie alle prikkels, ook niet nocisensorische prikkels, worden door het WDR
neuron op lamina V dusdanig versterkt doorgegeven dat deze als pijn worden
ervaren
Theory of gate control Mekzack en Wall
- Poorttheorie
o Indien op het nivo van binnenkomst van nocisensorische informatie op de
achterhoorn tevens prikkeling binnenkomt van (middel) dik vezelige informatie
wordt de transmissie van dunvezelige nocisensorische informatie geïnhibeerd.
o “Dik remt dun”
Endogene pijncontrole
- Pijn controle vanuit supraspinale centra via afdalende baansystemen (DNIC) en
hormonale regulatie
- Endorfinen: endo morfinen
- Centrale pijndemping bij patiënt die in staat is gebruik te maken van een selectief
werkend zenuwstelsel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottesvannoesel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.76. You're not tied to anything after your purchase.