Summary
Samenvatting literatuur bloktoets Gezondheidsbevordering
- Course
- Institution
Samenvatting van 42 pagina's voor het vak PGZ Gezondheidsbevordering aan de UM
[Show more]
Seller
Follow
seller123
Reviews received
Content preview
Gezondheidsvoorlichting en gedragsveranderingHoofdstuk 1 Planmatige bevordering van gezond gedrag
Gezondheidsvoorlichting is een vakterm voor alle activiteiten die kunnen
worden ondernomen om te stimuleren dat mensen zich op vrijwillige basis
‘gezonder’ willen en kunnen gedragen. Het is een verzamelterm voor een breed
scala aan interventies ter bevordering van gezond gedrag.
Gezondheidsvoorlichting is multidisciplinair:
- Gericht op het identificeren en begrijpen van maatschappelijke en
gezondheidsproblemen
- Gericht op het verklaren van gezond en ongezond gedrag
- Gericht op het beïnvloeden van gedrag door middel van voorlichting
- Gericht op het begrijpen en veranderen van maatschappelijke en
politieke structuren
Gezondheidsvoorlichting heeft een aantal kenmerken:
- Het gaat steeds om problemen waarbij gedrag op de een of andere
manier een belangrijke rol speelt
- Het gaat steeds om activiteiten die gebaseerd zijn op een zorgvuldige
analyse van de oorzaken van het gedrag en gedragsverandering
- In vrijwel alle activiteiten wordt geprobeerd om gedrag te beïnvloeden op
basis van theorieën over gedrag en gedragsverandering
- Activiteiten worden zorgvuldig geëvalueerd
In preventie kan men over het algemeen drie aangrijpingspunten onderscheiden
waar bevordering van gezond gedrag belangrijk is:
1. Primaire preventie voorkomen van een specifiek
gezondheidsprobleem of categorie van aandoeningen. Het is gericht op het
wegnemen van oorzaken of risicofactoren van aandoeningen (bv. Stoppen
met roken, veilig vrijen). Primaire preventie is echter alleen mogelijk als de
oorzaken van een probleem voldoende bekend zijn en deze te beïnvloeden
zijn
2. Secundaire preventie of vroege opsporing mensen met een
voorstadium van een bepaalde aandoening of in een vroeg stadium van
die ziekte, te identificeren zodat gerichte behandeling, gedrags- of
omgevingsverandering mogelijk is om erger te voorkomen (bv. Screening
op borstkanker, onderzoeken van baby’s). vroege opsporing is echter
alleen zinvol wanneer er een goede test of een vorm van zelfonderzoek is
om een aandoening of risicogedrag in een vroeg stadium of in een
voorstadium op te sporen en wanneer de aandoening of het voorstadium
vroegtijdig effectief behandeld kan worden
3. Tertiaire preventie of zorg gericht op mensen die getroffen zijn door
een ziekte of handicap. Deze vorm begint na de diagnose. Het doel is het
beheersen van de handicap of ziekte om een verdergaande invalidering te
voorkomen, om de kwaliteit van leven te vergroten of zo goed mogelijk te
, behouden (bv. Bevorderen van therapietrouw, zelfmanagement) . Het is
gericht op cure (poging tot genezing) en op care (zorg voor de zieke)
Er kan daarnaast ook een andere indeling aangehouden worden qua preventie:
- Universele preventie gericht op de totale bevolking
- Selectieve preventie gericht op bepaalde bevolkingsgroepen met een
verhoogd risico op een bepaalde aandoening
- Geïndiceerde preventie gericht op individuen zonder
gediagnosticeerde ziekte, maar met beginnende klachten of symptomen
- Zorg gerelateerde preventie gericht op individuen met de ziekte,
waarbij het doel is om de ziektelast te reduceren
Er zijn verschillende manieren waardoor gedragsverandering kan plaatsvinden:
- Voorlichting mensen motiveren tot, te trainen in, en te helpen bij
gezond gedrag. Voorlichting is gebaseerd op vrijwillige
gedragsverandering. Gezondheidsvoorlichting zijn alle combinaties van
leerervaringen die bedoeld zijn om op vrijwillige basis gezond gedrag te
stimuleren. Het gaat vaak om een combinatie van activiteiten, waardoor er
vaak wordt gesproken van voorlichtingsinterventies of –programma’s.
Gezondheidsvoorlichting wordt in dit boek omschreven als interventies ter
bevordering van gezond gedrag
o Preventieve voorlichting: programma’s gericht op het voorkomen
van ongewenste zwangerschap en seksueel overdraagbare
aandoeningen
o Voorlichting over vroege opsporing: brieven voor oproepen tot
screening borstkanker
o Voorlichting over zorg: zelfhulpgroepen voor mensen met kanker
- Voorzieningen gezond gedrag gemakkelijker te maken
o Preventieve voorzieningen: waterzuivering, prijsmaatregelen
o Voorzieningen voor vroege opsporing: consultatiebureaus
o Voorzieningen voor zorg: zelf bloedspiegel vast stellen voor diabetici
- Regelgeving, controle en sancties gezond gedrag af dwingen. Er
wordt vanuit gegaan dat mensen het ‘gezonde’ gedrag niet vrijwillig zullen
vertonen
o Preventieve regelgeving: Voedsel en Waren Autoriteit
o Regelgeving voor vroege opsporing: meldingsplicht voor
besmettelijke ziekten
o Regelgeving voor zorg: Wet op de geneeskundige
Gezondheidsbevordering is een combinatie van voorlichting en
omgevingsveranderingen die (samen) gezond gedrag en gezonde leef condities
stimuleren. De combinatie van verschillende soorten middelen, van voorlichting,
voorzieningen en regelgeving, lijkt essentieel voor effectieve
gezondheidsbevordering.
, Gezondheidsvoorlichting wordt in Nederland vaak aangeduid met de
oorspronkelijke naam Gezondheidsvoorlichting en –opvoeding (GVO). GB is
gezondheidsbevorderaars.
De laatste decennia wordt de rol van de omgeving als risicofactor voor
ongezondheid en als determinant van ongezond gedrag steeds meer benadrukt.
Er wordt nu gesproken van een ecologische benadering van voorlichting naast
een educatieve benadering.
Er kunnen vijf niveaus doelgroepen worden onderscheiden met daarin de
personen die beslissingen nemen:
1. Individueel niveau personen die risico lopen of patiënten
2. Interpersoonlijk of groepsniveau peers, ouders, hulpverleners
3. Organisatieniveau directeuren van scholen, managers in bedrijven
4. Community- of lokaalniveau opinieleiders in wijken of dorpen,
redacteuren van lokale kranten
5. Politiek- of samenlevingsniveau politici en ambtenaren of besturen
van werkgeversorganisaties
Tegenwoordig worden er tijdens preventieve maatregelen steeds meer
ingespeeld op verschillende niveaus.
Hoogrisicobenadering is dat een risicogroep geïdentificeerd wordt op basis van
bijvoorbeeld erfelijke eigenschappen. Populatiebenadering is dat de hele
bevolking of een grote deelgroep daaruit wordt benaderd. Preventieparadox is
dat bij de populatiebenadering de mensen in de doelgroep ieder voor zich niet
zoveel voordeel ebben, want het risico was al laag. Maar voor de
volksgezondheid kan het wel veel opleveren.
Het precede/proceed model bevat alle doelen, alle middelen en alle niveaus
van gezondheidsbevordering. De nadruk wordt gelegd op het belang van een
analyse van de beginsituatie in termen van kwaliteit van leven, van gezondheid,
van gezond en ongezond gedrag en in termen van de determinanten van gedrag.
- Predisposing
- Reinforcing
- Enabling Constructs in Educational Diagnosis and Evaluation
- Policy
- Regulatory
- Organizational Constructs in Educational and Ecological development
Het model voor planmatige gezondheidsvoorlichting en
gedragsverandering dwingt een voorlichter om op een deductieve wijze
gewenste uitkomsten (gezond gedrag, gezondheid) terug te voeren naar
oorzaken en oplossingen, veelal gezondheidsbevorderende activiteiten. Het
model bestaat uit zes stappen:
1. Analyse van de volksgezondheid de belangrijke
gezondheidsproblemen analyseren waarmee een doelgroep wordt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller seller123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now