Summary
Samenvatting materieel strafrecht onderdeel I en II
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het hoorcollege, de voorgeschreven stof en de jurisprudentie van onderdeel I en II van materieel strafrecht in 2021/2022.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
desmaindevries
Reviews received
Content preview
Materieel strafrecht 2021-2022 D.M. de VriesOnderdeel I: Inleiding bijzondere delicten
J. de Hullu, Materieel Strafrecht, 2021
HII Strafwetgeving
§2 Het strafbare feit
§2.3 Bijzondere delicten en rechtsgoederen
Volgorde tussen verschillende titels:
1. Misdrijven waardoor het zelfstandig bestaan of het organisme van de staat
wordt bedreigd;
2. Delicten waardoor rechtstreeks zowel het algemeen belang als dat van
bepaalde personen benadeeld wordt;
3. Delicten tegen bijzondere personen;
4. Bijzondere categorieën (zoals ambts- en scheepsvaartmisdrijven);
5. Bepalingen over deelneming na een strafbaar feit.
§2.5 Krenkings- en gevaarzettingsdelicten
Krenkingsdelicten: strafrechtelijke reactie op de daadwerkelijke schending of krenking van
een rechtsgoed.
Gevaarzettingsdelicten: bedreiging van een rechtsgoed, het gevaar voor een
krenking wordt strafbaar gesteld.
- Abstract gevaarzettingsdelict: gedraging wordt strafbaar gesteld die in
algemene, niet nader in de delictsomschrijving gespecificeerde zin gevaar kan
opleveren.
- Concreet gevaarzettingsdelict: in de delictsomschrijving wordt vereist dat
daadwerkelijk gevaar is ontstaan.
Strafbaarstelling van gevaarzettingsdelicten is problematischer: de grenzen van wat
zinvol kan en mag worden strafbaar gesteld komen eerder in zicht.
§2.6 Formele en materiële delicten
Formele delicten: voor strafbaarheid is een bepaalde handeling voldoende.
Materiële delicten: een bepaald gevolg staat meer centraal.
Materieelrechtelijke relevantie van onderscheid komt bij diverse leerstukken naar
voren, zoals bij de poging, de causaliteit en de verjaring.
HV Strafuitsluitingsgronden
§6 Het ontbreken van materiële wederrechtelijkheid
§6.1 Plaatsbepaling
Veearts-arrest is van belang omdat het positiefrechtelijk fundament wordt versterkt voor de
aansprakelijkheidsvoorwaarde dat er wederrechtelijk gedrag moet zijn geweest.
§6.2 Een algemene exceptie?
In overwegingen van de Hoge Raad (Veearts) kan de aanvaarding van een algemene
ongeschreven rechtvaardigingsgrond gelezen worden: ontbreken van materiële
wederrechtelijkheid. Bij formele wederrechtelijkheid gaat het vooral om het vervullen van de
delictsomschrijving (wederwettelijkheid). Ondanks zulke wederwettelijkheid zou in bijzondere
gevallen toch materiële wederrechtelijkheid kunnen ontbreken waardoor aansprakelijkheid is
uitgesloten. Het beroep op het ontbreken van materiële wederrechtelijkheid heeft zich
ontwikkeld tot een verweer dat regelmatig wordt gevoerd, maar eigenlijk altijd wordt
afgewezen.
, Materieel strafrecht 2021-2022 D.M. de Vries
Bij de toetsing van een beroep op het ontbreken van materiële wederrechtelijkheid
komen verschillende algemene regulerende beginselen van de
strafuitsluitingsgronden terug. In het bijzonder de subsidiariteit: er staan andere
wegen dan het gepleegde strafbare feit open en de ingeslagen weg is in ieder geval
door de wetgever niet toelaatbaar geacht.
§6.3 Concretisering van de wederrechtelijkheid in delictsinterpretatie en bijzondere excepties
Rechtvaardigende omstandigheden kunnen niet alleen door noodtoestand tot hun recht
komen, maar ook door de (interpretatie van de) delictsomschrijving en door bijzondere
(on)geschreven rechtvaardigingsgronden.
Toestemming: het zich gedragen zonder instemming is de kern van het strafrechtelijk
verwijt; met instemming wordt het – strafrechtelijk gezien – een onschuldige
handeling. Soms werkt instemming wettelijk gezien strafverminderend (art. 293 en
296 Sr) en de facto zal dat bij meer delicten gelden. Soms werkt instemming meer
als een bijzondere, ongeschreven rechtvaardigende exceptie, vooral in een
specifieke context (bijvoorbeeld sport- en spelsituatie).
Bij mishandeling en ‘doodslag’ in de medische sfeer overheerst, naast instemming
met behandeling, vooral het rechtvaardigende karakter van een verantwoorde, naar
de regels van de kunst uitgevoerde beroepsuitoefening.
Ook maatschappelijke ontwikkelingen die een milder licht werpen op de
wederrechtelijkheid van bepaald gedrag, worden vaak buiten de algemene
rechtvaardigingsgronden om verwerkt door delictsinterpretatie of door de
aanvaarding van bijzondere excepties.
§6.4 Heeft de algemene exceptie een zelfstandige, toegevoegde waarde?
Gemeenschappelijk aan de algemene exceptie is dat gedrag naar algemeen aanvaardbare
professionele of maatschappelijke normen toelaatbaar of juist wordt geacht. Het moet
vanwege het overwegend normatieve element dat aan de beoordeling van dit type excepties
ten grondslag ligt, gaan om een breed gedragen maatschappelijke acceptatie.
A.J.M. Machielse, Herziening van het stelsel van strafuitsluitingsgronden, 1994
Formele wederrechtelijkheid: de inhoud van de delictsomschrijving dient vervuld te zijn door
de menselijke gedraging.
Materiële wederrechtelijkheid: het gedrag moet in concreto verboden zijn.
Wanneer de formele wederrechtelijkheid gerealiseerd is, kan in
uitzonderingsgevallen de materiële wederrechtelijkheid ontbreken.
De klassieke strafuitsluitingsgronden categoriseren de gevallen waarin als gevolg
van buitengewone omstandigheden de toerekenbaarheid ontbrak. Hoe algemener de
categorieën uitzonderingen die met behulp van de noodtoestand worden gecreëerd
op de delictsinhoud, des te groter de kans dat de norminhoud zelf verengd wordt.
In sommige gevallen is de avas door de HR ingevuld in de richting van een
algemene grond van niet-toerekening. De avas is volop in ontwikkeling. Codificatie in
het algemeen deel van het Wetboek van Strafrecht is niet op zijn plaats. De
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller desmaindevries. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now