Summary
Samenvatting hoorcolleges Forensische Psychologie 21/22
- Course
- Institution
Dit zijn alle colleges samengevat en uitgewerkt van het vak Forensische Psychologie 21/22.
[Show more]
Seller
Follownadi_verberkt
Content preview
Geschiedenis forensische psychologieWat is klinische forensische psychologie?
Wetenschap die zich bezighoudt met …
o Afwijkend (antisociaal) gedrag
o Persoonlijkheid
o Cognities
o Preventie en interventie
o Diagnostiek
o Snijvlak met de andere takken van psychologie (medische, biologische,
ontwikkelings, sociale)
Forensische werkveld
Politiebureau en HvB
Gevangenis en PPC
Pro-justitia rapportage (NIFP)
Zorginstellingen:
o Forensische psychiatrische poliklinieken deeltijdbehandeling
Mensen hebben ‘gewoon’ leven, vrijheid, baan, gezin.
Behandeling vrijwillig of door de rechter opgelegd. Veel variatie
van de duur en intensiteit van de behandeling.
o Forensische woonbegeleiding (F-RIBW) – Niveau 1
Gebonden aan woongroep, bepaalde tijd thuis zijn etc. Maar je
bent redelijk vrij verder in de samenleving.
o Forensische psychiatrische afdelingen (FPA) – Niveau 2
Speciale afdeling voor mensen die forensische zorg nodig
hebben.
o Forensisch psychiatrische klinieken (FPK) – Niveau 3
Groter/breder dan een afdeling.
o Forensische verslavingszorg klinieken (FVK)
Zelfde beveiligingsniveau als twee hierboven.
o Forensisch Psychiatrische centra (FPC) – Niveau 4
Hoogste beveiligingsniveau
Vijf dadergroepen
Jeugddelinquenten
o Jeugdige moordenaars
Patiënten met psychopathie/psychopathische trekken
o Antisociale kenmerken
o Gebrekkige emotie/regulatie/verwerking
Patiënten met een ontwikkelingsstoornis
o ADHD
o ASS
o IDD (licht verstandelijke beperking)
Zedendelinquenten
o Vrouwelijke zedendelinquenten
Plegen van huiselijk geweld
o Pleger van partnergeweld en kindermishandeling
, o Overlap in huiselijk geweld
Geschiedenis
Oorsprong ‘forensische psychologie’
Hippocrates
o Hier werd al gekeken of iemand wel volledig toerekeningsvatbaar was.
Of in ieder geval of het intellect wel volledig was.
Middeleeuwen
o Onder curatele van familie: familie is verantwoordelijk voor alles wat het
kind doet.
o Machtiging voor opsluiten
15 -17e eeuw
e
o 15e eeuw: dolhuizen gesticht, puur opsluiting (geen rehabilitatie)
o ‘Bezeten door de duivel’: heksenjacht (in 16 e en 17e eeuw) mensen
werden opgesloten paar dagen in zo’n cel onder in de kerk en dan
zouden ze naar een paar dagen door God genezen worden.
o Johannes Wier (1515-1588)
In deze tijd kwam er ook meer aanhang voor de natuurlijke
gedachtegang. Dat sommige mensen meer de neiging hebben om ‘gek’
te worden dan andere.
Een ommekeer: de Verlichting
18e eeuw: Franse Revolutie – het verlichte denken
Code Pénal eerste wetboek: de wet was voor iedereen gelijk, mensen
handelen uit vrije wil. Alles wat je doet is je vrije keuze. Of je nu kind of gek
bent.
1809 in NL: Crimineel Wetboek
1811: Code Pénal
1886: invoering Wetboek van Strafrecht (hebben we nu nog) maakt niet uit
in welke rechtbank je komt, je krijgt overal dezelfde straf. Wat hiervoor dus niet
was.
Meer aandacht psychische afwijkingen
o Natuurwetenschappelijke benadering
Engeland: ‘Moral treatment’ meer aandacht voor het feit dat misschien niet
iedereen zelf goed kan nadenken
Enkele wettelijke regelingen voor opsluiting psychisch gestoorden
19e eeuw
Pinel: ‘manie sans délire’
o Meer gevallen waarin delinquenten niet werden gestraft vanwege
mentale problematiek.
o Manie zonder een delirium: intellectueel normaal maar toch een soort
van mentale stoornis. Deze mensen werden dus niet gestraft.
1841: first ‘Krankzinnigenwet’: meer supervisie en verbetering zorg
o Meer supervisie van mensen met een mentale stoornis die delicten
pleegden en verbetering van de zorg.
o Later: TBS: zware vergrijpen, niet (volledig) toerekeningsvatbaar, hoog
recidiverisico
,20e eeuw
Voorstel Van Hamel
Lichtere vergrijpen: maatregel of straf ter afschrikking
Zwaardere vergrijpen: behandeling en verpleging van lange duur
Zeer zware gevallen: terbeschikkingstelling van de regering: behandeling van
10 jaar en daarna verder overweging
1928: Psychopatenwetten – opname strafrecht: tbs van de regering en
verpleging
Veel nieuwe instellingen Stopwet in 1933
Ontwikkeling na de tweede wereldoorlog
Commissie naoorlogs strafrecht: genuanceerde opvattingen
‘Utrechtse school’: Baan, Pompe en Kempe, internationaal toonaangevend
Betere zorg voor gevangenen en ook speciale zorg voor gedetineerde met
psychische stoornis. (Mensen wisten na de oorlog hoe het was als je vrijheid
werd afgenomen dus er kwam een meer humane manier)
Jaren ’60 – toename duur tbs
o In jaren 60 veel meer witteboordencriminelen die in tbs-klinieken zaten.
Nu zie je bijna niemand meer voor een vermogensdelict.
Ca. 1995: introductie Longstay-afdelingen
o Bestaat nu nog. Is niet per se voor mensen die onbehandelbaar zijn.
Maar is voor mensen waarbij het huidige behandelingstraject in hun
TBS niet passend is.
Basiswetging TBS
In 1971 ontstond een veranderde tijdgeest met meer nadruk op
zelfbeschikking en tolerantie van andere leefstijlen (antipsychiatrie).
Wet Bijzonder Opneming in Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ)
Binnen enkele decennia ontstond een groep patiënten met ernstige
psychiatrische ziektebeelden waaraan geen intensieve zorg en begeleiding
werd gegeven en die in sommige gevallen overlast veroorzaken. BOPZ
ingrijpen niet (lang genoeg) mogelijk.
Basis onder opleggen maatregel:
Delict gepleegd waarvoor minstens 4 jaar gevangenis kan worden opgelegd
(ernst is hier criterium)
o Niet (helemaal) verantwoordelijk te houden als gevolg van psychische
ziekte of stoornis
o Die indien niet behandeld tot herhaling van delict leidt
Dus: bij de instroom is de kans op recidive theoretisch gezien 100%.
Deze moet met de tijd afnemen. De behandeling moet tevens gericht zijn op het
terugdringen van het recidiverisico tot maatschappelijk aanvaardbare normen.
Wat is aanvaardbaar? Hier is geen sluitend antwoord op te geven.
Nederland: combinatie vonnis: eerst gevangenisstraf en daarna nog TBS.
,Kern van de tbs-maatregel
TBS is een behandelmaatregel en geen strafmaatregel
In de wet ligt niet alleen vastgelegd dat behandeling nodig is, maar wordt ook
de opdracht tot resocialisatie gegeven
Beveiliging van de samenleving is het directe doel
Verhouding controle-zorg: waarop sturen?
o Op korte termijn door hoge beveiliging van gebouwen
o Op lange termijn door de stoornis of ziekte zodanig te behandelen dat
gevaar voor herhaling voldoende geweken is
Verlof is onderdeel van het tbs-stelsel omdat terugkeer in de samenleving
uiteindelijk doel is
Wordt over de jaren even vaak ongeveer opgelegd laatste jaren. Alleen zie je dat het
meer wordt opgelegd aan mannen dan aan vrouwen.
In een jaar kunnen er 70.000 verlofverstrekkingen zijn waarvan er 11 iets mis is
gegaan. Je ziet dus dat dit verlof goed werkt en dit erg goed gaat.
Verlof en ontslag
Typen verlof: begeleid, onbegeleid, transmuraal en proefverlof
Voorbereiding verlofaanvraag en verlofevaluatie
Verlofmachtiging
Verlofverlening
Intrekken en opschorten van verlof
Terugvalpreventie
Proefverlof of Voorwaardelijk ontslag
Reclasseringstoezicht
Beëindiging van de maatregel en dan?
,Basiswetgeving en ontwikkeling TBS
2006 Commissie Visser Parlementair Onderzoek:
o Belangrijkste verbeteringen: langer volgen van tbs-gestelden na
voorwaardelijke beëindiging;
o Onderzoek naar risico’s en effecten van tbs-behandelingen
o Betere aansluiting tussen de justitiële en de reguliere zorg
o Meer voorzieningen op maat
Bij implementatie van de aanbevelingen accent eenzijdig op beveiliging
maatschappij (verlofverlening)
Politiek-maatschappelijk klimaat is verhard
Enkele incidenten bepalen beeld tbs-gestelde
Vervreemding en verdwijnende sociale structuren belemmeren integratie en
vergroten de angst (wij-zij)
, Ethische kwesties
Ethische dilemma’s in de praktijk
Balanceren belangen van de patiënt/dader en die van de staat of de
maatschappij
o Maatschappij wil de samenleving beschermen, maar ook naar het
belang van de patiënt kijken. Deze zijn soms in strijd met elkaar.
Wat is de ‘juiste’ koers om te varen?
Complexe dilemma’s in forensische psychologie
o Niet alleen belang patiënt en maatschappij maar gaat nog dieper.
Voorbeeld risicotaxatie
o Patiënt doet het goed in behandeling, lijkt klaar voor mindere mate van
beveiliging of zelfs verlof. Maar dan wordt er een risicotaxatie gedaan
en blijkt dat het recidiverisico hoog is. Wat doe je?
Voorbeeld incident
o Patiënt heeft op z’n kamer wapen gemaakt, heeft zich helemaal
uitgekleed en als de bewaker binnen komt valt hij hem aan. De
bewaker heeft hem overmeesterd maar hij is naakt. Ga je hem zo over
de gang naar een andere kamer brengen of niet?
Niveau and Welle (2018)
Onderscheid in twee vormen van ethiek
o ‘Correctionele’ klinische forensische praktijk, voornamelijk
deontoogisch, waarbij de intentie goed is.
o Juridische/strafrecht praktijk, voornamelijk consequentialistisch
(gebaseerd op de ‘bijdrage’; utilitaristisch), met het doel rechtspraak via
objectiviteit en onpartijdigheid.
Mensen die een gevaar voor de samenleving zijn, moeten even
niet in die samenleving zijn.
Gemeenschappelijk: niet deelnemen aan activiteiten die kunnen leiden tot
onmenselijke of onterende praktijken
Vier principes van gezondheidszorgethiek
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nadi_verberkt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now