Summary
Samenvatting Kernthema's bestuur- en organisatiewetenschappen VU 2021
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting is een combinatie van college’s, powerpoints en literatuur. Vak door Sierk Ybema
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followjasminsmets
Content preview
Samenvatting kernthema´s bestuur enorganisatiewetenschappen
Vak van Sierk Ybema, 2021
Samenvatting is een combinatie van college’s, powerpoints en literatuur.
Premaster Beleid, Communicatie & Organisatie
Dit vak
bevat 5 centrale thema’s:
1. Rationeel-technisch versus humanistisch bestuur
2. Bureaucratiemodel versus bureaucratisch onderleven
3. Aanpassing aan of actieve constructie van de omgeving
4. Structuur versus cultuur
5. Fordisme versus post-fordisme: de postbureaucratie
Onder ieder centraal thema heb ik als eerste in het cursief de samenvatting uit de cursushandleiding
overgenomen. Deze is geschreven door Sierk zelf en geeft een beknopte samenvatting van hetgeen je
moet kennen/begrijpen.
,Rationeel vs humanistisch
1. ‘Rationeel-technisch’ versus ‘humanistisch’ bestuur
Met de geleidelijke en tegelijk revolutionaire overgang naar een industriële samenleving eind 19 e en
begin 20ste eeuw krijgen ‘organisaties’ een centrale rol in onze maatschappij. De eerste systematisch
uitgewerkte ideeën over de besturing van deze organisaties worden begin 20 ste eeuw op schrift
gesteld door ingenieurs zoals de Amerikaan Frederick Taylor (1856-1917) en de Fransman Henri Fayol
(1841-1925). Zij zien een organisatie als een machine die ‘rationeel’ moet worden ‘ontworpen’ om
efficiënt en effectief te gaan ‘draaien’ en pogen daarom de werkprocessen vast te leggen in
duidelijke structuren, regels en procedures. Deze ‘rationele systeemvisie’ op een organisatie is het
basismodel in de theorievorming over organisaties en management. Drie kenmerken van dit
organisatieontwerp zijn:
1. Standaardisatie van werkprocessen, vaardigheden, output en formalisering van het gedrag in
regels en procedures;
2. Horizontale taakverdeling door specialisatie en opdeling in afdelingen, werkgroepen e.d.;
3. Verticale taakverdeling in een formele hiërarchie.
De eerste kritiek op deze manier van kijken naar organisaties kwam voort uit de door de Amerikaan
Elton Mayo (en zijn collega’s Roethlisberger en Dickson) uitgevoerde ‘Hawthorne studies’. Deze
studies starten aanvankelijk als een studie in de traditie van Taylor (men probeerde de invloed van de
verlichting op de productiviteit te onderzoeken), maar toonden uiteindelijk vooral het belang aan van
‘informele relaties’ op de werkvloer (tegenover de formele structuren) en een sociale (in plaats van
een koel-rationele) benadering van medewerkers door managers.
De verandering ontstond:
Max Weber is de grondlegger van het kapitalisme. Hij zag de industriële revolutie alles veranderen.
De oorzaak kwam voor hem vanuit het protestantisme. Zij hadden een duidelijke werkethiek: goed
doen, God kijkt toe.
Onttoveren van de wereld. Kapitalisme danken we niet aan God, maar aan hard werken en logisch
denken.
Rationeel / scientific management
Taylor
Het ideaal = efficiënter werken. Goedkoper + sneller.
Hij vond dat er veel inefficiëntie was, doordat werknemers geen concrete taken hadden.
Systematisch management van Taylor bracht hier verandering en structuur in.
1. Standaardisatie en formalisering (alles wordt vastgelegd en getimed)
2. Horizontale taakverdeling (specialisatie)
3. Verticale taakverdeling (hiërarchie)
Banen werden van begin tot eind door vast team uitgevoerd. Niemand hield overzicht of het efficiënt
gebeurt. Taylor kwam met Time & Motion (T&M). Bereken wat een taak een medewerker kost en
time dit (standaardisatie en formalisering). De manager (verticale taakverdeling) die meet, heeft nu
alle power. Krijgt een employee een bonus al dan niet.
Taylor had het idee heel eerlijk te zijn voor iedereen.
, Harry Braverman
Hij had een kritische noot op Taylorism. Hij was het niet eens met dat dit eerlijk is voor een
employee: Taylorism is een kapitalistische manier van winst zoeken, niks eerlijks aan. Een employee
kan niet eens even naar de toilet, of hij loopt al achter en haalt zijn target niet.
Fayol
Henri Fayol schreef het boek Science of Administration, in dit boek worden managementprincipes
besproken. Er zijn veel overeenkomsten met Taylor=. Fayol ziet net als Taylor de Organisatie als een
machine die ‘Rationeel’ moet worden ontworpen om efficiënt en effectief te draaien en
werkprocessen vast te leggen in duidelijke structuren, regels en procedures.
Fayol; ontwikkelt als eerste een integraal raamwerk voor managers om organisaties aan te sturen. Hij
onderscheidt vijf taken van de manager en formuleert 14 principes voor managers hoe zij deze taken
kunnen invullen. Bij Fayol staan begrippen als ‘Eenheid van gezag’, Rechtvaardigheid en
Bevoegdheden en Verantwoordelijkheden centraal. Fayol heeft met uitgangspunten als ‘ruimte voor
initiatief’ en ‘Teamspirit’ oog voor de ‘zachte’ kant voor de organisatie.
Henry Ford
Hij mechaniseerde het rationeel bureaucratische proces. Hij ontwierp de lopende band.
Citaat: ‘Why do I always get a complete human being, when all I need is a pair of hands.’
De mens wordt een machine onderdeel en verliest alle eigenwaarde: Dehumanisatie.
Humanistisch bestuur
OMSLAG naar
Hawtorne experimenten 1924-1933
Roetlisberger, Dickson en Mayo hadden een experiment waarbij ze een experimentele- en controle
groep testen op productiviteit, n.a.v. de hoeveelheid licht in de ruimte. Wat hier echter uitkwam, is
dat ze erachter kwamen dat mensen harder gingen werken naarmate ze meer interesse en aandacht
kregen.
Elton Mayo (’30)
Human relations theory: HRT.
Douglas McGregor (’60/’70)
Hij keek naar de piramide van Maslow. Het Taylorsime voldoet
enkel aan de 1e 2 lagen en komt dus tekort aan de overige. Hij
heeft een humanistische stijl, waarbij gekeken wordt naar alle
lagen uit de piramide.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jasminsmets. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now