DEEL 2: DE RECHTEN VAN HET KIND: Het Internationaal Verdrag inzake de
Rechten van het Kind (IVRK)
1. Historiek IVRK
● 1948 : de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM)
● 1950 : het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM)
● 1959 : Verklaring van de Rechten van het Kind
● 1965 : Internationaal Verdrag inzake het uitbannen van “alle vormen van
rassendiscriminatie”
● 1966 : Internationaal Verdrag inzake “burgerrechten en politieke rechten” (BUPO)
● 1966 : Internationaal Verdrag inzake “economische, sociale en culturele rechten”
(ECOSOC)
● 1979 : Internationaal jaar van het Kind
● 1985 : Internationaal Verdrag inzake “basisrechten van slachtoffers van misdrijven en
machtsmisbruik”
● 1985 : VN-minimumregels inzake “jeugdbeschermingsbeleid”, Beijing Rules, code die
model staat voor nationale wetgevers inzake rechten van minderjarigen verwezen
naar de rechtbank
● 1989 : verdrag inzake “rechten van het kind” - 20 november 1989 : IVRK door
Algemene Vergadering van de UNO of VN goedgekeurd.
● 1992 : resolutie van het Europees Parlement inzake een Europees Charter voor de
rechten van het kind
● 1996 : Europees Verdrag inzake “de uitoefening van de rechten van kinderen
2. VN-Kinderrechtenverdrag 1989
Achtergrond
Internationaal Verdrag inzake Rechten van het Kind (IVRK)
● ondertekend: 20 november 1989
● goedgekeurd: wet 25 november 1991 & decreet van Vlaamse Raad van 15 mei
1991
● belangrijke inspiratiebron voor regels van jeugdbescherming
● specifiek voor minderjarigen: VOS en MOF
18de eeuw: Verlichting: Nu (IVRK):
1
,● bescherming ● Kind = meer eigen persoon ● rechten zonder inmenging
ouders of overheden
● volledig opgenomen ● geen bezit of aanhangsel van
in wereld van ouders meer ● onderscheid vervaagt →
volwassene kind = subject
● volwassenen in wording
● strafrechtelijk ● ouderlijk gezag wordt niet
verantwoordelijk & ● klemtoon op bescherming >< geraakt, maar moeten
op jonge leeftijd externe factoren vrijheid bieden
ingeschakeld in
productieproces ● Huishouden kreeg minder ● overheid treedt streng op
aandacht tegen geweld &
verwaarlozing in gezin
● absolute & onvoorwaardelijke
gehoorzaamheid aan ouders ● kind heeft inspraak binnen
procedures (opgestart door
● vader mocht geweld ouders of OM)
gebruiken voor opvoeding
→ zelfstandig
● rechtsbekwaam maar vorderingsrecht is er niet
handelingsonbekwaam
Algemene principes
IVRK = geheel van minimale regels:
● Moeten gerespecteerd worden →gaat niet enkel over belangen van
minderjarige, maar voor het eerst wordt duidelijk gezegd dat ze ook
rechten hebben
➢ behalve: VS (doodstraf <18 = oudere interpretatie, want is sinds 2005
verboden ; omw van verbod op levenslang zonder vervroegde vrijlating ; omw
van feit dat kinderen onbekwaam zouden zijn om alle rechten te begrijpen…)
● In België goedgekeurd op 25 november 1991, en op 15 januari 1992 in werking
(rechtstoepassing) – voorbehoud/interpretatie m.b.t. bepaalde regels: interpretatieve
verklaringen bij art 2 ; 13-15 ; 40 (bv: niet meer in beroep tegen Assisen)
Het is niet omdat belgië iets goedkeurt dat vlaanderen of wallonië ermee akkoord gaat:
➢ Goedkeuring Vlaamse Gemeenschap : decreet van 15 mei 1991
➢ Goedkeuring Franse Gemeenschap: décret du 3 juillet 1991
➢ Goedkeuring Duitse Gemeenschap: dekret 25 juni 1991
Kinderrechtencommissariaat & Kinderrechtencommissaris → waken over naleving
van de rechten in de Vlaamse gemeenschap
● Kinderen:
2
, Kind = ieder persoon < 18 jaar, tenzij de meerderjarigheid in een land op een
andere leeftijd wordt bereikt (art.1).
➢ Tot 18e eeuw : kinderen volledig opgenomen in wereld vd volwassenen,
ingeschakeld in productieproces
➢ Tijdens/na Verlichting (1750-1800):“volwassenen in wording”:
beschermwaardig
➢ Kinderen zijn dragers van rechten (rechtsbekwaam) maar voor uitoefening
afhankelijk van volwassenen (handelingsonbekwaam)
● In IVRK :
➢ Het kind wordt als geheel bekeken
➢ Kinderen krijgen rechten om te participeren.
➢ Kind heeft inspraak, maar geen zelfstandig vorderingsrecht
Directe werking
In belgië = strikt onderscheid: nationaal & internationaal recht.
Wetgever heeft het verdrag goedgekeurd : opgeslorpt in nationale rechtsorde →
kan beroep doen op rechter
Directe werking geldt enkel voor bepalingen die duidelijk & precies zijn (objectief criterium)
➔ Individuele rechtssubjecten moeten daarop aanspraak maken (subjectief criterium)
Veel hangt af van plicht van overheid om waarborgen van Verdrag te doen naleven
● Inspanningsverbintenis of intentieverklaring → minderjarige kan zich niet op
verdrag beroepen
● mensenrechten waarvoor geen actieve tussenkomst van overheid vereist is
→ rechtskracht veel sterker
Nationale rechter moet nagaan of procespartijen er rechten uit kunnen putten.
Leerstuk van directe werking van kinderrechten is achterhaald:
1. Aantal waarborgen omgezet in concrete wetsbepalingen:
voorbeelden:
➢ Principe ‘gezamelijk uitoefening ouderlijk gezag’ → aan
familierechtbank slechts in uitzonderlijke omstandigheden toelaat
om hiervan af te wijken
➢ Bij plaatsing van kind in pleeggezin hebben ouders recht op persoonlijk
contact met kind & rechter inschakelen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janaherremans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.